متنوع ترین چاپ در چاپخانه مدرن
در چاپخانه با سه شیوه چاپ انجام میشود؛ روش چاپ بر روس سطح برجسته، چاپ گود یا فرورفته و روش چاپ بر روی سطح مسطح؛ ولی مراحل قبل از چاپ برای همه نوع چاپ یکسان است؛ مرحله حروف چینی که قبلاً توسط حروف چین انجام می شد. مرحله ویراستاری که توسط شخصی بادانش فنی زبان برای ویرایش دستور زیانی و املایی انجام میشود و مرحله نشانه-گذاری که قبلا دستی انجام می گرفت.
چاپخانه
چاپخانه که به دنبال ورود صنعت چاپ به ایران تاسیس شد، متحجرین علیه آن حکم دادند و چاپ را علیه امر الهی تلقی کردند؛ اما تاریخ ثابت کرده است، همیشه هر چیزی نویی که وارد می شود با مقاومت بسیاری روبرو می گردد؛ اما زمان که می گذرد مقاومت‌ها شکسته می شود. صنعت چاپ که وارد شد، ابتدا در خدمت مهرسازی و چاپ بر روی کاغذ و چرم بود؛ اما ادامه که یافت بال وپر گشود و وارد صنایع بسته بندی و صنعت نساجی شد. در صنعت نساجی قبل از استفاده از دستگاه چاپ، توسط ماشین بافتنی طرح می‌زدند که بسیار زمان‌بر بود و مقرون‌به‌صرفه نبود و در حجم زیادی انجام نمی گرفت. با ورود صنعت چاپ به ایران و زدن طرح بر روی پارچه، تنوع و زیبایی وارد عالم پوشاک گردید. زیبایی پارچه‌ها چشم های بیننده‌ها را جادو کرد و این به معنای توسعه در صنعت نساجی بود.
صنایع غذایی ازجمله صنایعی بود که صنعت چاپ توانست در آن دیده ها را با خود همراه کند و بعدازآن کم کم صنایع دیگر نیز به سمت استفاده از طرح و رنگ و بسته بندی شکیل تر رفت، این تنوع رنگ و طرح در صنایع مختلف شد مصداق همان ضرب‌المثل معروف آنچه دیده بیند دل بخواهد. وقتی صنعتگران و تاجران یاد گرفتند نام و آدرس خود را بر روی اوراق و بسته ها سفارش دهند در چاپخانه درج کنند، گویی همه‌چیز هویت پیدا کرد، همه‌چیز شناسنامه دار شد و این اعلام موجودی و هویت اعتبار اشخاص و محصولات را چند برابر کرد؛ بدین ترتیب صنعت تبلیغات خفته، بیدار شد و با چاپ و چاپخانه عجین شد.
چاپخانه امروزی مانند مطبخ های امروزی با دیروز و گذشته خود تفاوتی بسیار دارد. قبل از آنکه قدم بر چاپخانه پیشرفته و فوق‌العاده مجهز امروزی بگذاریم، خالی از لطف ندیدیم سوار بر ماشین زمان شویم و سری به چاپخانه قدیمی بزنیم و با شیوه های چاپ های قدیمی و اتفاقاتی که در طی زمان برای آنها افتاده و ماجراهایی را که پشت سر گذرانده‌اند تا امروز شما با یک تلفن بتوانید بهترین محصولات چاپی را تحویل بگیرید، مروری بکنیم.
گوتنبرگ در سال ۱۴۵۲ دستگاه چاپ را اختراع کرد؛ او توانست با استفاده از تکنولوژی ساخت ورق، جوهر و پرس کتاب مقدس با ۴۲ سطر را برای اولین بار چاپ کند. او برای نخستین بار برای هر حرف قطعه فلزی ساخت و با ترکیب این قطعات حروف‌چینی را در چاپخانه خود انجام داد. حروف را به مرکب آغشته نموده، سپس بر روی کاغذ می فشرد. بدین ترتیب پایه چاپ امروزی گذاشته شد. در پایان قرن ۱۵، ۲۰۰ چاپخانه در اروپا به کار چاپ مشغول بودند که نتیجه آن اشتغال زایی برای صدها نفر بود. وقتی راهی گشوده می شود، هزاران در برای هزاران نفر گشوده می شود.
گوتنبرگ را واقعاً می توان پدر علم چاپ نوین نامید. او در طی عمر خود مبدع روش چاپ پیچشی بود که از روغن‌زیتون بهره می برد. گوتنبرگ روش چاپ بلوکی و روش ساخت کاغذ و مرکب و منگنه و قالب بندی کتاب را توسعه داد.
اما ایرادی که بر دستگاه چاپ گوتنبرگ گرفته شد و یک انگیزه مهم برای توسعه روش های چاپ شد، قیمت بالای چاپ با آن بود. به‌طوری‌که اولین قدم در توسعه چاپ را در سال ۱۷۹۶ آلودیس آلمانی برداشت و چاپ سنگی یا لیتوگرافی را اختراع کرد و حجم چاپ تا ۷۵۰ نسخه برای هر سنگی که متنی و یا تصویری بر روی آن بود افزایش یافت. باید اذعان داشت؛ روش چاپ سنگی هنوز هم بعد از گذشت سال ها استفاده دارد، به‌نحوی‌که برای چاپ های نفیس در چاپخانه از این روش استفاده می گردد. البته قابل‌ذکر است؛ روش افست که امروز از آن بهره فراوانی در صنعت چاپ انبوه می بریم، فرزند همین صنعت چاپ سنگی است. بدین‌صورت که در دهه انتهایی قرن ۱۸ میلادی سنفلدر اتریشی برای تکثیر ورقه های موسیقی از شیوه جدیدی از چاپ سنگی بهره برد، او قسمت هایی که نمی‌خواست آغشته به مرکب کند، چرب می کرد؛ بدین ترتیب بخش خشک استفاده می شد تا قسمت‌های سیاه و یا رنگی چاپ شود و بخش های سفید توسط قسمت مرطوب سطح سنگ، چاپ گردد. در پی پیشرفت هایی که در صنعت عکاسی با ابداع روشی که طی آن سطح فلز حساس می شد و حروف و اشکال برگردانده می شد، پیشرفتی در صنعت چاپ اتفاق افتاد. گامی که به جلوتر برویم شاهد روش های هلیوگراوور، گراوور و فتوگراوور هستیم. درکش و قوس پیشرفت در قرن ۱۹ دستگاههای خودکار که اعمال مختلف چاپ را انجام می دادند و قادر بودند هر دو طرف کاغذ را در یک‌زمان چاپ نمایند ساخته شد و سرعت چاپخانه را افزایش داد. این مسیر توسعه چاپ تا به امروز ادامه یافته است به‌طوری‌که با شیوه های نوین و متعددی در چاپ روبرو هستیم که هرکدام با بهره‌گیری از دستگاه های مختلف برای کار با سطح خاصی از چاپ با تیراژ متفاوتی در نظر گرفته‌شده است که در مبحثی جداگانه باید توضیح داده شوند؛ اما به‌طورکلی با ۳ شیوه چاپ در چاپخانه مواجهیم؛ روش چاپ برجسته که به نام لترپرس بیشتر می شنوید؛ در چاپخانه مخصوص سطح چاپ برجسته هست. روشی که چاپ گود یا فرورفته نامیده می شود، چاپی است که به علت هزینه بالا برای تیراژ بالا مانند تیراژ تمبر و اسکناس استفاده می نمایند، کیفیت چاپ در این نوع بالاست. روش سوم روش مسطح یا لیتوگرافی است که در خدمت چاپ بوده و همانطور که از نام آن پیداست برای سطوح مسطح کاربرد دارد و در امتداد روش چاپ سنگی تکامل‌یافته است.
لازم است؛ قبل از توضیح انواع روش های چاپ با مراحل قبل از چاپ در چاپخانه آشنا شوید.
مرحله اولی که در چاپخانه انجام می گیرد؛ مرحله حروف چینی است که در قدیم توسط حروف‌چین یا مونتاژکار انجام می گرفت؛ اما امروزه توسط نرم افزار خاصی این کار در کامپیوتر به‌راحتی و با دقت انجام می‌گیرد. در حروف چینی متن هایی که قرار است چاپ شوند به‌صورت منظم، طبق استاندارد صفحه بندی و طراحی می شوند.
مرحله دوم مرحله ویراستاری است و ویراستاری به‌خصوص در کتاب و مجله باید بسیار موردتوجه قرار گیرد. در مرحله ویراستاری در چاپخانه، شخصی که دانش فنی زبان زیادی دارد و می تواند مشکلات دستور زبانی و املایی متون را رفع نماید، قبل از صفحه‌بندی، مطالب را ویرایش می کند. یکی از ویژگی های چاپخانه خوب ویراستاری قوی آن است که خیال نویسنده را راحت کند.
مرحله آخر مرحله ای است که به نشانه گذاری متون بازمی‌گردد که در رساندن مفاهیم مطالب به خواننده بسیار اهمیت دارد. این مرحله نیز امروزه توسط نرم‌افزارها انجام می گیرد.
بعد از طی این مراحل مطالب شما آماده چاپ می شوند و بسته به نوع چاپ انتخابی شما انجام می گیرد. چاپخانه خوب چاپخانه ای هست که بتواند بهترین خدمات را در همه زمینه ها به شما ارائه کند.
