نوشته‌ها

تصمیم‌گیری آهسته، راهکار ابتدایی آمادگی رهبران جدید

نویسنده: مهدی زارع سریزدی

رهبران جدید تا هماهنگ شدن با فضای کاری، نیاز به زمان دارند و در این مدت با تصمیم‌گیری آهسته خود را در موقعیت جدید تثبیت می‌کنند.

افرادی که برای اولین‌بار وظایف رهبری سازمانی را بر عهده می‌گیرند، با چالش‌های متعددی روبه‌رو می‌شوند. مطالعات دانشکده‌ی کسب‌وکار هاروارد نشان می‌دهد که ۷۴ درصد از آن‌ها به اعتراف خودشان برای مسئولیت جدید آماده نیستند. به‌علاوه پس از گذشت ۱۸ ماه، نیمی از رهبران از شغل جدید دلزده می‌شوند یا به‌کلی در انجام وظایف شکست می‌خورند. اکثر اوقات، سرعت تصمیم‌گیری رهبران باعث شکست آن‌ها می‌شود. آن‌ها یا تصمیم‌گیری‌های سریع انجام می‌دهند که نشانی از تفکر و عقلانیت ندارد، یا بیش از اندازه برای جمع‌آوری اطلاعات زمان می‌گذارند که درنهایت موقعیت طلایی را از بین می‌برد.

رهبرانی که بدون تجربه‌ی مدیریت در سطح کلان در چنین موقعیتی شروع به کار می‌کنند، باید احتیاط بالا را سرلوحه‌ی کار قرار دهند. تصمیم‌‌های عجولانه و تلاش برای ساختارشکنی همه‌جانبه، به احتمال زیاد آن‌ها را در مسیر سقوط قرار می‌دهد. دراین‌‌میان راهکارهایی وجود دارد که تصمیم‌گیری موثرتر را به رهبران جوان می‌آموزد. در ادامه‌ی این مطلب زومیت برخی از استراتژی‌ها در مسیر تأثیرگذارتر کردن تصمیم‌های رهبری را معرفی می‌کنیم.

به‌عنوان اولین استراتژی رهبری، باید اجبار ذهنی به انجام دادن سریع یک کار را از بین ببرید. وقتی به‌عنوان رهبر یک سازمان انتخاب شده باشید، یعنی گروهی از افراد و مدیران، صلاحیتی را در شما مشاهده کرده‌اند. آن‌ها هدایت یک مجموعه را به دستان شما سپرده‌اند. به‌همین دلیل تلاش می‌کنید تا با انجام کارهایی سریع، صحت تصمیم‌گیری آن مدیران را اثبات کنید. در چنین مرحله‌ای باید بدانید که یادگیری پیش از انجام هر عملی، یک رویکرد حیاتی محسوب می‌شود.

در دنیای کسب‌وکار مثال‌های متعددی از رهبران جوان وجود دارد که به محض شروع به کار، سعی در انجام تصمیم‌گیری‌های سریع داشته‌اند. آن‌ها ایده‌های بی‌شماری دارند و تلاش می‌کنند تا هرچه سریع‌تر آن ایده‌ها را در سازمان و گروه تحت رهبری خود پیاده‌سازی کنند. به‌همین دلیل رخدادها بدون مطالعه و شناخت همکاران، مدیران بالادستی و پایین‌دستی و فرهنگ سازمانی اتفاق می‌افتند و درنهایت نتیجه‌ای به‌جز شکست ندارند.

رهبری

رهبران باتجربه، با وجود اطلاعات مناسبی که ساختار سازمانی دارند و تصمیم‌گیری مناسب را هم می‌شناسند، فرایندهای گوش دادن، مشاهده و تعلیق قضاوت را به عملکرد خود اضافه می‌کنند. چنین رویکردی با چالش‌های متعدد نیز همراه خواهد بود؛ چرا که احتمالا اطرافیان منتظر حرکت‌های سریع از سوی رهبر هستند.

جمع‌آوری اطلاعات و شناخت سازمان، اهمیت بیشتری نسبت به تصمیم‌گیری سریع دارد

به‌عنوان راهکاری برای جلوگیری از تصمیم‌گیری و حرکت‌های سریع می‌توان یادگیری و حتی یادداشت‌برداری در روزها و ماه‌های ابتدایی رهبری را پیشنهاد داد. یک رهبر جوان می‌تواند ایده‌های اولیه و تصمیم‌گیری‌های سریع مد نظر خود را در ابتدای مسیر فعالیت بنویسد و نتیجه‌گیری‌ها را نیز یادداشت کند. پس از مدتی بدون اتخاذ هیچ تصمیم عملیاتی، با نگاهی به فرضیه‌ها و نتیجه‌گیری‌ها می‌توان دیدگاهی عمیق‌تر نسبت به وظیفه‌ی رهبری داشت. چه بسا بسیاری از نتیجه‌گیری‌های اولیه درباره‌ی سازمان تحت مدیریت و همکاران، اشتباه از آب در بیایند.

نکته‌ی دوم در خودداری از تصمیم‌گیری‌های فوق سریع، در آشنایی با منابع گوناگون و همکاری با آن‌ها نهفته است. وقتی برای اولین‌بار به‌عنوان رهبر یک سازمان انتخاب می‌شوید، احتمالا شناخت کافی از اطرافیان و همکاران جدید خود ندارید. در چنین موقعیتی احتمال تأثیر گرفتن از هر فرد یا گروه جدید وجود دارد و شاید در مسیر اشتباهی از تأثیرپذیری قرار بگیرید. درواقع همیشه افرادی وجود دارند که تصمیم جدی به تأثیرگذاری روی رهبران جدید می‌گیرند و باید مراقب مشاوره‌ها و صحبت‌های آن‌ها باشید.

تعریف رهبری

رهبرانی که رویکرد موفقی در اولین تجربه‌های خود داشته‌اند، اولین دوره‌های کاری خود را به تحقیق و شناخت افراد اختصاص داده‌اند. آن‌ها مصاحبه با انواع افراد تحت مدیریت را به‌عنوان وظیفه‌ی اول تعیین کرده‌اند و شناخت سازمان و فرهنگ آن را در اولویت اول قرار داده‌اند. چنین رویکردی موجب آشنایی با نیازها و کمبودهای نیروی انسانی هم می‌شود که در تصمیم‌گیری‌های آتی تأثیرگذار خواهد بود.

تعلل در تصمیم‌گیری و ایجاد تغییر، به‌اندازه‌ی عجله مضر خواهد بود

فرایند آشنایی اولیه و تحقیق برای آشنایی بیشتر با نیروی انسانی، نیاز به دقت و هنر بالایی دارد. کارمندان و اعضای گروه نباید از صحبت‌های ابتدایی با شما تصور مصاحبه یا ارزیابی داشته باشند. باید تا حد امکان به آن‌ها نزدیک شوید و مانند یک همکار، روندهای کاری و نیازها را درک کنید. حتی برخی اوقات دخیل شدن در وظایف آن‌ها و ارائه‌ی کمک‌های عملیاتی، در درک بهتر رفتار و شخصیت‌ها کارساز خواهد بود. در نتیجه‌ی چنین رویکردی، افراد کمتر در مقابل شما جبهه می‌گیرند و حتی تمایل بیشتری به اشتراک تجربه‌ها و ایده‌های خود پیدا می‌کنند.

پس از مراحل بالا، نوبت به طراحی و زمان‌بندی تصمیم‌گیری‌های حیاتی می‌رسد. همان‌طور که گفته شد، تصمیم‌گیری سریع و دوره‌های زمانی کوتاه به احتمال زیاد به موفقیت نخواهند انجامید؛ درنتیجه می‌توان مثلا دوره‌ی زمانی یک ساله را برای اولین استراتژی عملیاتی انتخاب کرد. فراموش نکنید که تعلل زیاد در تصمیم‌گیری و ارائه‌ی ایده‌ها هم به‌اندازه‌ی عجله در فرایندهای رهبری، مضر خواهد بود. انتخاب حوزه‌ای به‌خصوص برای تمرکز اولیه، به شما امکان می‌دهد که برنامه‌های خود را جهت‌دهی کرده و فرایند پیشرفت را نیز ارزیابی کنید. در همان دوره‌های یادگیری ابتدایی می‌توان مسیر حرکت سازمان را با و بدون تغییرهای بنیادی متصور شد.

رهبری

در موقعیت‌هایی که نیاز به تغییرهای اساسی در ساختار سازمانی باشد، تصمیم‌گیری‌های کاربردی سریع احتمالا اجتناب‌ناپذیر خواهند بود. البته اگر قبلا حوزه‌ی مشخصی را برای تمرکز انتخاب کرده باشید، اعمال تصمیم‌های شدید با مقاومت کمتری روبه‌رو می‌شود. به‌عنوان مثال تصور کنید که پس از یک فرایند خرید و ادغام به سازمانی ملحق شده‌اید. پس از مدتی به این نتیجه می‌رسید که درگیری در فرایندهای ادغام، تمرکز روی مشتریان را از بین برده است. در چنین وضعیتی قطعا به‌جای تلاش برای تکمیل خرید و الحاق شرکت جدید، باید روی رضایت مشتریان متمرکز شوید و شاید یک سال ابتدای فعالیت خود را به آن اختصاص دهید.

تأثیری که رهبران در روزها و ماه‌های ابتدایی فعالیت از خود بر جای می‌گذارند، بعدا به‌سختی تغییر می‌کند. مدیریت تمایل ابتدایی به ایجاد تأثیر بزرگ، دریافت اطلاعات از همه‌ی منابع و بخش‌های متعدد سازمان و تصمیم‌گیری برای انتخاب حوزه‌ی اصلی تمرکز، سه راهکاری هستند که از تصمیم‌گیری عجولانه در اولین تجربه‌های رهبری جلوگیری می‌کنند. چنین راهکارهایی منجر به شکل‌گیری دانش کلی از سازمان و سرمایه‌های سیاسی برای موفقیت‌های آتی در نقش رهبری می‌شوند.

چالش‌های پلتفرم‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین در ایام کرونا در گفت‌وگو با استادکار

بنفشه نیک‌بخت
کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین نیز مانند هر کسب‌وکار دیگری بعد از شیوع ویروس کرونا مجبور به تغییر روند فعالیت‌های خود شده‌اند تا چالش‌های این ایام را پشت سر بگذارند.

شیوع ویروس کرونا در کشور و در پی آن تغییر عادات رفتاری مردم، خسارات زیادی را به برخی کسب‌وکارها وارد کرد. بسیاری از شرکت‌ها برای کاهش هزینه‌های خود ناچار به تعدیل نیروی کار شدند و برخی دیگر با اضافه کردن خدمات جدید متناسب با حال و روز کشور، مدل درآمد کسب‌وکار خود را تغییر دادند. به‌عبارتی می‌توان گفت همه‌ی کسب‌وکارها به‌نوعی تحت تأثیر قرار گرفتند اما تلاش کردند بهترین روش را برای حفظ بقای خود پیش بگیرند.

برخی کسب‌وکارها ازجمله کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین از تغییر در سطح سفارش‌های خود در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته خبر داده‌اند. کسب‌وکارهایی که برای بازار شب عید برنامه‌ریزی کرده و روزهای پرکاری را پیش‌بینی کرده بودند، بعد از شیوع ویروس کرونا مجبور شدند روند کاری خود را تغییر دهند. البته همه‌ی خدمات، کاهش سفارش نداشته‌اند و حتی تعداد برخی از آن‌ها مانند خدمات مربوط به ضدعفونی نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.

کسب‌وکارهای کم‌خطر و همچنین با ریسک متوسط از ۲۳ فروردین‌ماه در استان‌ها و از ۳۱ فروردین‌ماه فعالیت مجدد خود را در تهران آغاز کرده‌اند و همه‌ی آن‌ها ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تعیین‌شده از سوی وزارت بهداشت هستند. بسیاری از کسب‌وکارها پیش از بازگشایی محیط کار، برای حفظ سلامتی کارمندان خود اقدام به ضدعفونی محل کار کرده‌اند. علی فزونی، مدیرعامل استادکار، مرجع آنلاین خدمات می‌گوید در این ایام یکی از پرطرفدارترین خدمات پلتفرم، سرویس ضدعفونی بود که از سوی شرکت‌ها و برخی استارتاپ‌ها که مجبور به حضور فیزیکی در محل کار بودند مورد استقبال قرار گرفت. به‌گفته‌ی او این سرویس در منازل و ساختمان‌ها نیز ارائه می‌شود و حتی مدارس، دانشگاه‌ها، سازمان و سایر ارگان‌ها نیز بعد از اجرای دستور بازگشایی مجدد، می‌توانند از این خدمات برای ایمن‌سازی و ضدعفونی محل کار خود استفاده کنند.

فزونی معتقد است بازار ارائه‌ی آنلاین خدمات هنوز به عامه‌ی اصلی مردم نرسیده است یا به‌عبارتی هنوز همه‌گیر نشده است و این کسب‌وکارها تلاش می‌کنند با به‌روزرسانی محصولات و عملیات خود زودتر به این مرحله برسند. بعد از شیوع ویروس کرونا در کشور و تغییر عادات زندگی مردم، تنها راه بقای برخی کسب‌وکارهای اینترنتی این بود که خدمات جدیدی را متناسب با اوضاع کشور ارائه دهند. کم شدن سفارش برخی خدمات از سوی مردم منجر به کاهش درآمد متخصص‌هایی شد که با پلتفرم‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین همکاری داشتند اما درنهایت آن‌ها با تغییر شیوه‌های بازاریابی موفق شده‌اند درآمد متخصصان را به سطح قابل قبولی برسانند.

فزونی می‌گوید فصلی بودن (seasonality) یکی از نکات سرویس‌ها است و هر سرویسی به فراخور زمان با تغییر عرضه و تقاضا مواجه می‌شود و استادکار با به‌کارگیری تکنولوژی میان عرضه و تقاضای بازار تعادل متناسبی ایجاد کرده است؛ به‌عنوان مثال ضدعفونی منزل و محیط کار یکی از خدمات جدیدی است که این روزها باتوجه به شرایط کشور از سوی پلتفرم استادکار ارائه می‌شود تا افرادی که دسترسی به موارد ضدعفونی‌کننده ندارند نگرانی بابت این موضوع نداشته باشند. او همچنین می‌گوید در طرحی مشترک با یکی از بزرگ‌ترین و مطمئن‌ترین تولیدکنندگان مواد ضدعفونی کشور، تأمین محلول ضدعفونی‌کننده‌ی آنولیت را شروع کرده‌اند.

شیوع ویروس کرونا در کشور روی قیمت‌ها هم تأثیرگذار بود هر کسب‌وکار با شبکه‌ی وسیع و متنوعی از مشتریان و تأمین‌کنندگان در ارتباط است و از آن‌ها تأثیر می‌پذیرد، تأثیرپذیری هریک از اجزای این شبکه از شیوع کرونا، می‌تواند اثر متفاوتی روی کسب‌وکار بگذارد. با این حال برخی کسب‌وکارها مانند استادکار در این ایام تغییری در قیمت سرویس‌های خود نداشته‌اند و با هماهنگی‌های لازم و همچنین همکاری متخصصان خود توانسته‌اند قیمت‌ها را کنترل کنند. ناگفته نماند که استادکار سرویس‌ها را با تحلیل داده‌ها، مشورت سرویس‌دهندگان و همچنین مطالعات بازار قیمت‌گذاری می‌کند؛ قیمت‌های این پلتفرم به‌صورت دوره‌ای و باتوجه به تورم بازار به‌صورت خودکار با تحلیل داده‌ها در محصول بررسی شده و به فراخور زمان تغییر می‌کند.

تعدیل نیرو، یکی دیگر از مسائلی است که این روزها صحبت از آن زیاد به عمل می‌آید. به‌عنوان مثال سازمان فناوری اطلاعات ایران در گزارشی تأثیر شیوع ویروس کرونا بر کسب‌وکارهای فناوری اطلاعات در کشور را بررسی کرده و می‌گوید ۱۸ درصد شرکت‌ها مجبور به تعدیل نیروهای خود شده‌اند که اغلب آن‌ها در حوزه‌ی نرم‌افزار فعال بوده‌اند. البته این موضوع در مورد تمامی کسب‌وکارها و مخصوصا شرکت‌هایی که نیروی کار ثابت ندارند صادق نیست. به‌عنوان مثال مدیرعامل استادکار می‌گوید نه‌تنها همکاری خود را با متخصصان قطع نکرده است بلکه نیروی مخصوص ضدعفونی نیز استخدام کرده و برای آن‌ها کلاس‌های آموزشی نیز برگزار کرده است. البته در این میان متخصصانی هم بوده‌اند که نکات بهداشتی را رعایت نکرده باشند که درنهایت مشکل با اخطار و جریمه حل شده است. فزونی می‌گوید استادکار به کمک تکنولوژی و با استفاده از ابزارهای اتومیشن در عملیات و بازاریابی که متناسب با بازار توسعه داده شده است، به مشکلات متخصصان و رابطه‌ی آن‌ها با مشتری رسیدگی می‌کند. استادکار بیش از ۵۰ هزار متخصص خدماتی دارد که با دانش و آگاهی در مورد کیفیت کار آن‌ها نظارت می‌کند بنابراین کاربران می‌توانند با اطمینان خاطر از سرویس‌ فنی و خدماتی مورد نیاز خود مانند تعمیرات لوازم منزل، سرویس تأسیساتی، خدمات ضدعفونی شرکت‌ها و منازل و دیگر خدمات فنی اورژانسی از اپلیکیشن استادکار استفاده کنند.

همه‌ی ما این روزها توصیه‌های بهداشتی را بیشتر از هر زمانی رعایت می‌کنیم و دیدار با دوستان یا اعضای خانواده را به حداقل رسانده‌ایم تا هم خودمان و هم اطرافیانمان از ویروس کرونا در امان بمانیم. با این حال همه‌ی افراد قادر به انجام دادن کارهای خدماتی منزل یا محیط کار خود به‌تنهایی نیستند یا دانش کافی برای انجام دادن آن را نداشته و مجبور هستند از متخصصان کمک بگیرند. اما مطمئنا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ی مشتری‌ها این است که بدانند فرد ارائه‌دهنده‌ی خدمات که به منزل مراجعه می‌کند نیز نکات بهداشتی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا را رعایت می‌کند. فزونی در رابطه با این موضوع می‌گوید به متخصصان پلتفرم استادکار آموزش‌های پیشگیرانه داده شده است و این افراد می‌دانند برای حفظ سلامتی خود و مشتری‌ها چه اقداماتی را در زمان مراجعه به منزل مشتری انجام دهند؛ به‌عنوان مثال استفاده از ماسک و دستکش توسط متخصصان اجباری بوده و هر شخصی که این قانون را رعایت نکند جریمه خواهد شد، حتی به مشتری‌ها گفته می‌شود که درصورت رعایت نکردن متخصص می‌توانند از ورود آن‌ها به منزل جلوگیری کرده و بعد از تماس با پشتیبانی از خدمات متخصص دیگری بهره‌مند شوند. همچنین هزینه‌ی تهیه‌ی ماسک و دستکش توسط استادکار به آن‌ها پرداخت می‌شود تا دغدغه‌ی مالی از این بابت وجود نداشته باشد.

فزونی که سابقه‌ی راه‌اندازی چند استارتاپ در حوزه‌ی تکنولوژی را در کارنامه‌ی خود دارد معتقد است استارتاپ‌ها با استفاده از تکنولوژی و با تکیه بر دانش، اشتیاق و توانایی حل مسئله و نیروی جوان و تحصیل کرده می‌توانند راه حلی برای دوره‌های سخت پیدا کنند. به باور او ذات چابک استارتاپ‌ها در تغییرات گسترده‌ی بازارها، هم باعث حل مشکلات مردم با روش‌های سریع و بهینه می‌شود و هم فرصت‌های کسب‌وکاری جدیدی را ایجاد می‌کند. به‌گفته‌ی فزونی، استادکار آماده‌است تا با تمام ظرفیت موجود به کمک مردم و شرکت‌ها بیاید زیرا معتقد است توان و تخصص شرکت‌های استارتاپی امکان عبور ایمن‌تر و کم‌هزینه‌تر از بحران‌ کنونی و همچنین حفظ شغل و منابع درآمد بخشی از افراد جامعه را فراهم می‌کند.

 چالش‌های پلتفرم‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین در ایام کرونا در گفت‌وگو با استادکار

نویسنده: بنفشه نیک‌بخت
کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین نیز مانند هر کسب‌وکار دیگری بعد از شیوع ویروس کرونا مجبور به تغییر روند فعالیت‌های خود شده‌اند تا چالش‌های این ایام را پشت سر بگذارند.

شیوع ویروس کرونا در کشور و در پی آن تغییر عادات رفتاری مردم، خسارات زیادی را به برخی کسب‌وکارها وارد کرد. بسیاری از شرکت‌ها برای کاهش هزینه‌های خود ناچار به تعدیل نیروی کار شدند و برخی دیگر با اضافه کردن خدمات جدید متناسب با حال و روز کشور، مدل درآمد کسب‌وکار خود را تغییر دادند. به‌عبارتی می‌توان گفت همه‌ی کسب‌وکارها به‌نوعی تحت تأثیر قرار گرفتند اما تلاش کردند بهترین روش را برای حفظ بقای خود پیش بگیرند.

برخی کسب‌وکارها ازجمله کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین از تغییر در سطح سفارش‌های خود در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته خبر داده‌اند. کسب‌وکارهایی که برای بازار شب عید برنامه‌ریزی کرده و روزهای پرکاری را پیش‌بینی کرده بودند، بعد از شیوع ویروس کرونا مجبور شدند روند کاری خود را تغییر دهند. البته همه‌ی خدمات، کاهش سفارش نداشته‌اند و حتی تعداد برخی از آن‌ها مانند خدمات مربوط به ضدعفونی نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.

کسب‌وکارهای کم‌خطر و همچنین با ریسک متوسط از ۲۳ فروردین‌ماه در استان‌ها و از ۳۱ فروردین‌ماه فعالیت مجدد خود را در تهران آغاز کرده‌اند و همه‌ی آن‌ها ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تعیین‌شده از سوی وزارت بهداشت هستند. بسیاری از کسب‌وکارها پیش از بازگشایی محیط کار، برای حفظ سلامتی کارمندان خود اقدام به ضدعفونی محل کار کرده‌اند. علی فزونی، مدیرعامل استادکار، مرجع آنلاین خدمات می‌گوید در این ایام یکی از پرطرفدارترین خدمات پلتفرم، سرویس ضدعفونی بود که از سوی شرکت‌ها و برخی استارتاپ‌ها که مجبور به حضور فیزیکی در محل کار بودند مورد استقبال قرار گرفت. به‌گفته‌ی او این سرویس در منازل و ساختمان‌ها نیز ارائه می‌شود و حتی مدارس، دانشگاه‌ها، سازمان و سایر ارگان‌ها نیز بعد از اجرای دستور بازگشایی مجدد، می‌توانند از این خدمات برای ایمن‌سازی و ضدعفونی محل کار خود استفاده کنند.

فزونی معتقد است بازار ارائه‌ی آنلاین خدمات هنوز به عامه‌ی اصلی مردم نرسیده است یا به‌عبارتی هنوز همه‌گیر نشده است و این کسب‌وکارها تلاش می‌کنند با به‌روزرسانی محصولات و عملیات خود زودتر به این مرحله برسند. بعد از شیوع ویروس کرونا در کشور و تغییر عادات زندگی مردم، تنها راه بقای برخی کسب‌وکارهای اینترنتی این بود که خدمات جدیدی را متناسب با اوضاع کشور ارائه دهند. کم شدن سفارش برخی خدمات از سوی مردم منجر به کاهش درآمد متخصص‌هایی شد که با پلتفرم‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین همکاری داشتند اما درنهایت آن‌ها با تغییر شیوه‌های بازاریابی موفق شده‌اند درآمد متخصصان را به سطح قابل قبولی برسانند.

فزونی می‌گوید فصلی بودن (seasonality) یکی از نکات سرویس‌ها است و هر سرویسی به فراخور زمان با تغییر عرضه و تقاضا مواجه می‌شود و استادکار با به‌کارگیری تکنولوژی میان عرضه و تقاضای بازار تعادل متناسبی ایجاد کرده است؛ به‌عنوان مثال ضدعفونی منزل و محیط کار یکی از خدمات جدیدی است که این روزها باتوجه به شرایط کشور از سوی پلتفرم استادکار ارائه می‌شود تا افرادی که دسترسی به موارد ضدعفونی‌کننده ندارند نگرانی بابت این موضوع نداشته باشند. او همچنین می‌گوید در طرحی مشترک با یکی از بزرگ‌ترین و مطمئن‌ترین تولیدکنندگان مواد ضدعفونی کشور، تأمین محلول ضدعفونی‌کننده‌ی آنولیت را شروع کرده‌اند.

شیوع ویروس کرونا در کشور روی قیمت‌ها هم تأثیرگذار بود هر کسب‌وکار با شبکه‌ی وسیع و متنوعی از مشتریان و تأمین‌کنندگان در ارتباط است و از آن‌ها تأثیر می‌پذیرد، تأثیرپذیری هریک از اجزای این شبکه از شیوع کرونا، می‌تواند اثر متفاوتی روی کسب‌وکار بگذارد. با این حال برخی کسب‌وکارها مانند استادکار در این ایام تغییری در قیمت سرویس‌های خود نداشته‌اند و با هماهنگی‌های لازم و همچنین همکاری متخصصان خود توانسته‌اند قیمت‌ها را کنترل کنند. ناگفته نماند که استادکار سرویس‌ها را با تحلیل داده‌ها، مشورت سرویس‌دهندگان و همچنین مطالعات بازار قیمت‌گذاری می‌کند؛ قیمت‌های این پلتفرم به‌صورت دوره‌ای و باتوجه به تورم بازار به‌صورت خودکار با تحلیل داده‌ها در محصول بررسی شده و به فراخور زمان تغییر می‌کند.

تعدیل نیرو، یکی دیگر از مسائلی است که این روزها صحبت از آن زیاد به عمل می‌آید. به‌عنوان مثال سازمان فناوری اطلاعات ایران در گزارشی تأثیر شیوع ویروس کرونا بر کسب‌وکارهای فناوری اطلاعات در کشور را بررسی کرده و می‌گوید ۱۸ درصد شرکت‌ها مجبور به تعدیل نیروهای خود شده‌اند که اغلب آن‌ها در حوزه‌ی نرم‌افزار فعال بوده‌اند. البته این موضوع در مورد تمامی کسب‌وکارها و مخصوصا شرکت‌هایی که نیروی کار ثابت ندارند صادق نیست. به‌عنوان مثال مدیرعامل استادکار می‌گوید نه‌تنها همکاری خود را با متخصصان قطع نکرده است بلکه نیروی مخصوص ضدعفونی نیز استخدام کرده و برای آن‌ها کلاس‌های آموزشی نیز برگزار کرده است. البته در این میان متخصصانی هم بوده‌اند که نکات بهداشتی را رعایت نکرده باشند که درنهایت مشکل با اخطار و جریمه حل شده است. فزونی می‌گوید استادکار به کمک تکنولوژی و با استفاده از ابزارهای اتومیشن در عملیات و بازاریابی که متناسب با بازار توسعه داده شده است، به مشکلات متخصصان و رابطه‌ی آن‌ها با مشتری رسیدگی می‌کند. استادکار بیش از ۵۰ هزار متخصص خدماتی دارد که با دانش و آگاهی در مورد کیفیت کار آن‌ها نظارت می‌کند بنابراین کاربران می‌توانند با اطمینان خاطر از سرویس‌ فنی و خدماتی مورد نیاز خود مانند تعمیرات لوازم منزل، سرویس تأسیساتی، خدمات ضدعفونی شرکت‌ها و منازل و دیگر خدمات فنی اورژانسی از اپلیکیشن استادکار استفاده کنند.

همه‌ی ما این روزها توصیه‌های بهداشتی را بیشتر از هر زمانی رعایت می‌کنیم و دیدار با دوستان یا اعضای خانواده را به حداقل رسانده‌ایم تا هم خودمان و هم اطرافیانمان از ویروس کرونا در امان بمانیم. با این حال همه‌ی افراد قادر به انجام دادن کارهای خدماتی منزل یا محیط کار خود به‌تنهایی نیستند یا دانش کافی برای انجام دادن آن را نداشته و مجبور هستند از متخصصان کمک بگیرند. اما مطمئنا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ی مشتری‌ها این است که بدانند فرد ارائه‌دهنده‌ی خدمات که به منزل مراجعه می‌کند نیز نکات بهداشتی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا را رعایت می‌کند. فزونی در رابطه با این موضوع می‌گوید به متخصصان پلتفرم استادکار آموزش‌های پیشگیرانه داده شده است و این افراد می‌دانند برای حفظ سلامتی خود و مشتری‌ها چه اقداماتی را در زمان مراجعه به منزل مشتری انجام دهند؛ به‌عنوان مثال استفاده از ماسک و دستکش توسط متخصصان اجباری بوده و هر شخصی که این قانون را رعایت نکند جریمه خواهد شد، حتی به مشتری‌ها گفته می‌شود که درصورت رعایت نکردن متخصص می‌توانند از ورود آن‌ها به منزل جلوگیری کرده و بعد از تماس با پشتیبانی از خدمات متخصص دیگری بهره‌مند شوند. همچنین هزینه‌ی تهیه‌ی ماسک و دستکش توسط استادکار به آن‌ها پرداخت می‌شود تا دغدغه‌ی مالی از این بابت وجود نداشته باشد.

فزونی که سابقه‌ی راه‌اندازی چند استارتاپ در حوزه‌ی تکنولوژی را در کارنامه‌ی خود دارد معتقد است استارتاپ‌ها با استفاده از تکنولوژی و با تکیه بر دانش، اشتیاق و توانایی حل مسئله و نیروی جوان و تحصیل کرده می‌توانند راه حلی برای دوره‌های سخت پیدا کنند. به باور او ذات چابک استارتاپ‌ها در تغییرات گسترده‌ی بازارها، هم باعث حل مشکلات مردم با روش‌های سریع و بهینه می‌شود و هم فرصت‌های کسب‌وکاری جدیدی را ایجاد می‌کند. به‌گفته‌ی فزونی، استادکار آماده‌است تا با تمام ظرفیت موجود به کمک مردم و شرکت‌ها بیاید زیرا معتقد است توان و تخصص شرکت‌های استارتاپی امکان عبور ایمن‌تر و کم‌هزینه‌تر از بحران‌ کنونی و همچنین حفظ شغل و منابع درآمد بخشی از افراد جامعه را فراهم می‌کند.

 کسب‌وکارهای گردشگری به‌تدریج بازگشایی می‌شوند

نویسنده: بنفشه نیک‌بخت
معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی از بازگشایی تدریجی کسب‌وکارهای گردشگری با رعایت پروتکل‌های بهداشتی و ثبت‌نام در سایت مرکز سلامت خبر داد.

ستاد ملی کرونا پیش از آغاز تعطیلات نوروز ۹۹ هتل‌ها و سایر اقامتگاه‌ها را با هدف کاهش سفرها و کاهش خطر شیوع ویروس کرونا تعطیل کرد. البته دستور تعطیلی از سوی وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی صادر نشده بود؛ اما برخی مراکز گردشگری نیز به دلیل کاهش ضررهای اقتصادی، واحدهای خود را تعطیل کردند.

مراکز گردشگری و اماکن اقامتی در رسته‌ی مشاغل پرخطر هستند و هنوز ستاد ملی کرونا دستورالعملی درباه‌ی نحوه‌ی بازگشایی آن‌ها صادر نکرده است اما مدیران میراث فرهنگی گردشگری و صنایع دستی برخی استان‌ها اعلام کردند تأسیسات گردشگری با ثبت‌نام در سایت مرکز سلامت می‌توانند از ۶ اردیبهشت فعالیت خود را آغاز کنند. وزیر میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی نیز باتوجه به دومین پروتکل بهداشتی مراکز گردشگری اعلام کرده است واحدهای تعطیل شده برای بازگشایی مجدد باید از مراجع مرتبط مجوز بگیرند.

ولی تیموری، معاون گردشگری وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی اعلام کرد هرزمان دستورها لازم از سوی وزارت بهداشت ابلاغ شود، این وزارت‌خانه سفرها را رونق خواهد داد. او همچنین از برداشته شدن ممنوعیت سفرهای بین استانی از اول اردیبهشت با هدف انجام شدن سفرهای کاری و اضطراری خبر داد و گفت این طرح با عنوان «کار همراه‌با سلامت» تعریف شده است. تیمور پیش از این طرح «الگوی سفر هوشمند» را به ستاد ملی کرونا برای سفرهای کاری و ضروری پیشنهاد داده بود. او گفت:

هتل‌ها و مراکز اقامتی که تحت نظارت وزارت میراث فرهنگی، گردشگری و صنایع دستی فعالیت می‌کنند در صورت تمایل، خدمات خود را به مردم ارائه می‌کنند. دو پروتکل بهداشتی به این مراکز ابلاغ شده و پروتکل سوم بهداشتی نیز در خصوص بازگشایی و آغاز به کار تدریجی مراکز اقامتی مجاز ابلاغ شده است.

امکان دارد تعدادی از مراکز اقامتی به دلیل عدم وجود صرفه‌ی اقتصادی، اقدام به بازگشایی و فعالیت دوباره نکنند و برخی از هتل‌ها هم یک طبقه‌ی خود را برای صرفه‌جویی در مسائل اقتصادی و انرژی در اختیار مسافرانی که برای کارهای اضطراری خود به استان‌ها سفر می‌کنند، اختصاص دهند.

مقاله‌ی مرتبط:

ارائه خدمات گردشگری ازطریق پلتفرم‌های آنلاین مجددا امکان‌پذیر می‌شود

پیش از این رضا الفت‌نسب، عضو هیئت مدیره‌ی کسب‌وکارهای مجازی نیز اعلام کرده بود ممنوعیت رزرو آنلاین اقامتگاه‌های گردشگری لغو شده است؛ ممنوعیتی که به‌علت شیوع ویروس کرونا در کشور اعمال شده بود. اتحادیه‌ی کشوری کسب‌وکار مجازی ۲۸ اسفند سال گذشته اعلام کرده بود هرگونه خدمات رزرو آنلاین در حوزه‌ی گردشگری مانند رزرو هتل و منزل و اتاق تا اطلاع ثانوی ممنوع است اما این ممنوعیت در تاریخ ۳۰ فروردین سال جاری با دستور دادستانی برداشته شد. دادستانی کل کشور گفت هتل‌ها و اماکن اقامتی و گردشگری درصورت اخذ مجوز لازم برای آغاز مجدد فعالیت می‌توانند در چهارچوب پروتکل‌های بهداشتی تعیین‌شده‌ی ستاد ملی مدیریت کرونا همکاری خود را با شرکت‌های ارائه‌دهنده‌ی آگهی و انواع خدمات اینترنتی گردشگری در حوزه‌ی اجاره‌ی مسکن، سوئیت هتل و… از سر بگیرند.

چگونه بهترین روش را برای تماس با افراد انتخاب کنیم؟

نویسنده: مهدی زارع سریزدی

امروزه، روش‌های ارتباطی متعددی برای تماس یا صحبت با همکاران و اطرافیان وجود دارد و انتخاب روش ارتباطی، وابستگی زیادی به موقعیت دارد.

به‌لطف ظهور و گسترش فناوری، روش‌های ارتباطی بی‌شماری برای صحبت‌کردن با همکاران یا دوستان و آشنایان دراختیار ما قرار دارد. ازطرفی، گزینه‌های متعدد، ما را با چالش انتخاب بهترین روش روبه‌رو می‌کند. به‌عنوان مثال فرض کنید در زمان نیاز به تماس، به مخاطب ایمیل ارسال کنید و درنتیجه فرایند مکالمه، بدون دلیل خاصی طولانی شود. در نمونه‌ای دیگر، به مدیر جدید خود پیامک ارسال می‌کنید درصورتی‌که باید با ایمیل، حرفه‌ای‌بودن خود را نشان می‌دادید.

انتخاب گزینه‌های اشتباه تماسی، برای همه‌ی افراد چالشی مرسوم است. بسیاری اوقات، همین انتخاب اشتباه منجر به پایان روابط می‌شوند و شاید عواقب جبران‌ناپذیری برای مسیر شغلی داشته باشند. دراین‌میان، ارتباطات کاری اهمیت بیشتری دارند و انتخاب روش مناسب، حیاتی خواهد بود. در ادامه‌ی این مطلب زومیت به بررسی روش‌های ارتباطی مرسوم و شرایط استفاده یا عدم استفاده از هریک از آن‌ها می‌پردازیم.

۱- ارتباط رودررو

ارتباط مستثیم و رودررو هنوز بهترین روش ارتباطی محسوب می‌شود. فراموش نکنید که سایر روش‌ها همگی تلاش می‌کنند تا ظاهری شبیه به این ارتباط ایجاد کنند. درنتیجه بهتر است در همه‌ی موقعیت‌ها، ابتدا به‌دنبال ارتباط رودررو باشید.

درباره‌ی موقعیت استفاده از روش ارتباطی رودررو باید نکاتی را مدنظر داشت. به‌عنوان مثال با اینکه مراسم عمومی، فرصت‌های خوبی برای صحبت کردن با دیگران است، نمی‌تواند آن‌ را زمان مناسبی برای مکالمه‌ی رودررو با مدیر مستقیم یا هر فرد دیگر دانست. به‌جای چنین موقعیت‌هایی، به‌دنبال مکالمه‌های مستقیم دونفره در فضاهایی همچون دفتر کار، کافی‌شاپ یا حتی پارکینگ محل کار باشید.

مکالمه

فرصت‌های کوتاه و پیشنهاد جلسه‌های سریع به مدیران، می‌تواند گزینه‌ی جالب‌توجهی باشد. البته پیش از آنکه بدون اطلاع قبلی به دفتر مدیر مراجعه کنید، آشنایی کلی از رفتارها و اصول شخصی او در ارتباطات پیدا کنید. درنهایت چنین جلسه‌هایی می‌توانند نتایج قابل‌توجهی داشته باشند. تنها به یاد داشته باشید که در یک جلسه‌ی بدون برنامه، همه‌چیز باید سریع اتفاق بیافتد و شاید تنها ۳۰ ثانیه برای ارائه‌ی ایده‌ی خود فرصت داشته باشید. درنتیجه باید از قبل همه‌ی صحبت‌ها و ایده‌ها را آماده کنید.

۲- ایمیل

در دنیای کنونی، ارسال ایمیل یکی از پروتکل‌های استاندارد ارتباطی محسوب می‌شود. البته برای استفاده‌ی بهینه از این ابزار الکترونیکی، باید ابتدا مهارت‌های خود را توسعه دهید. نقطه‌ی قوت ایمیل، قابلیت پیاده‌سازی انواع ایده‌ها با جزئیات بالا است. در یک ایمیل می‌توانید هر پیامی را با هر سطح از جزئیات شرح دهید. انواع موضوعات از ارائه‌ی ایده، درخواست، تشکر و حتی ارسال دستورالعمل، به‌راحتی ازطریق ایمیل قابل انجام هستند.

چالش اصلی در ایمیل‌ها، ساختاردهی و روش نوشتن آن‌ها است. اگر ایمیل شما ساختار و نظم مناسب را نداشته باشد، هیچ‌کس تمایلی به خواندن آن نشان نمی‌دهد. برای اثرگذاری بیشتر، می‌توانید ایمیل‌ها را به‌صورتی دوستانه‌تر ارسال کنید. به‌عنوان مثالی از ساختارهای مفید در ایمیل‌ها نیز می‌توان به کوتاه‌کردن جمله‌ها اشاره کرد. قرار نیست که در ایمیل خود مقاله بنویسید، درنتیجه باید با عبارت‌های کوتاه و مفید، منظور خود را به بهترین نحو منتقل کنید.

ایمیل

۳- پیامک

پیام‌های متنی امروزه به روش‌های مرسومی در دنیای کسب‌وکار تبدیل شده‌اند؛ البته استفاده از آن‌ها نیاز به مهارت بالایی در کنترل زبان و لحن دارد. در بهترین حالت، پیامک را می‌توان روشی آسان و دوستانه برای برقراری ارتباط دانست. در انواع موقعیت‌ها نیز می‌توان از پیامک استفاده کرد. به‌عنوان مثال می‌توانید متنی دوستانه و به نشانه‌ی قدردانی به دوستی ارسال کنید یا حتی دلیل تأخیر احتمالی برای جلسه‌ی پیش‌رو را به مدیر اطلاع دهید. چنین پیام‌هایی، علائم سریعی هستند که مسئولیت‌پذیری را نشان می‌دهند.

پیامک روشی سریع برای نشان دادن مسئولیت‌پذیری است

علاوه‌بر پیام‌رسانی سریع، می‌توان از پیامک برای ارتباط با مشتریان نیز بهره برد. فراموش نکنید که منظور از پیامک، اپلیکیشن‌های پیام‌رسان نیز هستند. مطالعات نشان می‌دهد که اکثر مشتریان ارتباط مناسبی با بازاریاب‌هایی برقرار می‌کنند که از پیامک برای ارتباط استفاده کرده‌اند. به‌علاوه بسیاری از آن‌ها این نوع از ارتباط را بهتر و صمیمانه‌تر از ایمیل می‌دانند. حتی برخی مطالعات نشان می‌دهد که مشتری‌های پیامکی، نرخ تبدیل بالاتری برای خرید محصولات دارند.

پیامک با تمامی نقاط قوتی که ارائه می‌کند، ضعف‌هایی هم دارد. مثال‌های متعددی از افرادی وجود دارد که پیامک‌ها را به مقاصد اشتباه ارسال کرده‌اند و مسیر زندگی شغلی و شخصی خود را نابود کرده‌اند. فرض کنید پیامکی را به اشتباه به‌جای دوست خود به مدیرتان ارسال کنید، آیا آینده‌ی روشنی را انتظار خواهید داشت؟ درنتیجه پیش از ارسال هر پیامک، چند بار متن و مقصد آن را بررسی کنید. درواقع اجازه ندهید که سریع بودن این روش، منجر به بی‌دقتی در ارتباط شود.

sms

۴- تماس تلفنی یا پیام صوتی

تماس تلفنی بسته به موقعیت می‌تواند راهگشا باشد. اگر ارتباط نزدیکی با مخاطب دارید، می‌توانید با او تماس تلفنی شخصی داشته باشید. درمقابل اگر شناخت کافی نسبت به فرد مورد نظر ندارید، تماس با شماره‌ی شخصی انتخاب جالبی نخواهد بود. به‌عنوان مثال تماس با مدیر یا معاون یک شرکت برای مصاحبه‌ی استخدامی، انتخاب مناسبی نیست.

با افزایش استفاده از اپلیکیشن‌های پیام‌رسان، پیام‌های صوتی هم با استقبال مناسبی روبه‌رو شده‌اند. در انتخاب این روش‌ها هم باید با دقت عمل کنید و موقعیت و آشنایی مخاطب را در نظر بگیرید. به‌عنوان مثال مدیر سازمان زمان کافی برای گوش‌دادن به پیام‌های صوتی ندارد و به احتمال زیاد برداشت مناسبی هم از شخصیت شما نخواهد داشت.

ارتباطات به‌عنوان پایه‌ی مهمی از جوامع شناخته می‌شود. وقتی ارتباط در میان اعضای گروه‌ها از بین برود، نمی‌توان به آینده‌ی آن‌ها امیدوار بود. درنهایت انتخاب مناسب روش‌های ارتباطی به حفظ یکپارچگی گروه و جامعه کمک می‌کند و به‌همین ترتیب، انتخاب غلط می‌تواند روابط را وارد مراحل نگران‌کننده‌ای بکند.

بزرگ‌ترین تصورات غلط درباره‌ی رهبری تیم کسب‌و‌کار

نویسنده: سارا ارجمند

در سراسر دنیا تعاریف متعددی از مفهوم رهبری تیم وجود دارد اما تنها تعداد کمی از آن‌ها که معنی جهت‌گیری هویت فردی را دارند، صحیح هستند.

انسان از ۲۰۰ سال گذشته تقریبا در تمام زمینه‌ها پیشرفت‌های بزرگی داشته است. بااین‌حال، براساس نقص‌های موجود می‌توان گفت انسان هنوز در رهبری به مهارت نرسیده است؛ اما مشکل کجاست؟ شاید مشکل اصلی به روش تعریف و درک این کلمه مربوط باشد. در ادامه به سه تصور غلط یا سوءبرداشت بزرگ درباره‌ی رهبری اشاره شده است.

۱. رهبری به‌معنی تأثیرگذاری بر دیگران برای دستیابی به هدفی است

راجیو پشاواریا نویسنده‌ی اصلی این مقاله، اغلب اوقات همایش‌های رهبری خود را با دسته‌بندی افراد حاضر به چند گروه کوچک آغاز می‌کند و از آن‌ها می‌خواهد این جمله را در ۱۵  کلمه یا کمتر، تکمیل کنند:«رهبری به‌معنی …». صرف‌نظر از تعداد مخاطب یا محل برگزاری همایش، تقریبا تمام گروه‌ها تعریف یکسانی را از رهبری ارائه می‌دهند. تعریف آن‌ها را می‌توان در این جمله خلاصه کرد:

رهبری به عمل هدف‌گذاری مشترک و تشویق یا تحریک افراد به همکاری برای رسیدن به آن هدف مشترک اطلاق می‌شود.

گرچه افراد در نقاط مختلف جهان به زبان‌های مختلفی صحبت می‌کنند اما جوهر تعریف تمام آن‌ها تقریبا یکسان است. رهبری به‌معنی وظایفی است که رهبر برای مردم انجام می‌دهد؛ اما آیا چنین تعریفی صحیح است؟ برای مثال رهبرهایی مانند مهاتما گاندی، نلسون ماندلا و مارتین لوتر کینگ جی‌.‌آر با هدف انجام‌وظیفه برای دیگران به این مقام نرسیده‌اند. آن‌ها صرفا اهداف شفاف و مشخصی را برای خود تنظیم کرده‌اند؛ و انگیزه‌ی خود را برای نبرد بی‌پایان به سمت هدف خود بالا برده‌اند، درنتیجه به مدل‌های قدرتمندی تبدیل شدند که در طول سال‌ها الهام‌بخش افراد دیگر بودند و باعث شدند افراد زیادی به مسیر آن‌ها ملحق شوند. به‌گفته‌ی مهاتما گاندی:

«پیام من همان زندگی من است»

تعریف رهبری

۲. رهبری به‌معنی داشتن اختیار برای ایجاد تغییر است

پشاواریا در اقدام جالب دیگری از مردم می‌خواهد رهبران و سران کشورهای خود را نام ببرند. آن‌ها بلافاصله پس از شنیدن این سؤال نام رئیس‌جمهور یا نخست‌وزیر خود را به زبان می‌آورند. سپس از آن‌ها می‌خواهد نام رهبر شرکت را بگویند و آن‌ها بدون هیچ تردیدی نام رئیس، مدیرکل یا مدیرعامل خود را می‌گویند؛ اما با مطرح کردن سؤال سوم با سکوت حیرت‌آوری روبه‌رو می‌شود: آیا رهبری به‌معنی داشتن جایگاه و اختیار است؟

معمولا اغلب افراد بر این باورند، فردی که دارای رسمی‌ترین جایگاه و قدرت در گروه است همان رهبر است؛ اما آیا همیشه قدرتمند‌ترین شخص، رهبری افراد را بر عهده دارد؟ آیا رهبری به‌معنی جایگاهی است که شخص اشغال می‌کند یا کاری که انجام می‌دهد؟

سوءبرداشت شماره‌ی ۲ هم از سوءبرداشت شماره‌ی ۱ سرچشمه می‌گیرد. به این دلیل که افراد معتقدند رهبری به‌معنی تأثیرگذاری بر دیگران برای دستیابی به هدفی است، طبیعی است که فکر کنند شخصی با رسمی‌ترین اختیارات همان رهبر است. پشاواریا یازده‌ سال پیش دراین‌باره کتابی به‌عنوان «تعداد زیادی رئیس، تعداد کمی رهبر» نوشته است. مجددا با بررسی رفتار گاندی، ماندلا، لوترکینگ و رهبرهای دیگر در طول تاریخ متوجه می‌شوید اغلب آن‌ها هرگز دفتری سیاسی نداشتند، حتی از قدرت و اختیار رسمی برخوردار نبودند و هرگز ارتش‌هایی را زیر سلطه‌ی خود نداشتند. رهبرهای بزرگ، از اختیار و جایگاه رسمی چندانی برخوردار نبودند. بااین‌حال اغلب افراد نسبت به نبود اختیارات کافی برای ایجاد تغییر شکایت دارند.

گاندی، ماندلا و لوترکینگ از نمونه‌های برجسته‌ی رهبری قدرتمند در قرن بیستم هستند اما این مسئله صرفا به قدرت مربوط نمی‌شود. قدرت الهام‌بخشی آن‌ها برای میلیون‌ها نفر از باور قوی آن‌ها نسبت به مجموعه‌ای از ارزش‌ها سرچشمه می‌گیرد که هرگز آن‌ها را تسلیم نکردند و به هدفی بزرگ‌تری از خود آن‌ها وابسته است. ازآنجاکه هدف آن‌ها به‌شدت ریشه در عقاید آن‌ها دارد و ازآنجاکه اولویت هدف از اولویت خودشان بالاتر بوده است، ترس را کنار گذاشتند؛ بنابراین به خاطر شجاعت بالا، هرگز تسلیم نشدند؛ درنتیجه هرگز شکست نخوردند. هیچ‌کس عنوان، دفتر یا اختیارات رسمی به آن‌ها نداد. منبع قدرت، درون آن‌ها بود. نلسون ماندلا می‌گوید:

«من هیچ‌وقت نمی‌بازم. بلکه یا پیروز می‌شوم یا از شکست‌ها درس می‌گیرم.»

رهبری صحیح

۳. اطاعت = رهبری

اغلب افراد به‌اشتباه اطاعت را رفتار مقابل رهبری می‌دانند. آن‌ها نه‌تنها این دو مفهوم را اشتباه می‌گیرند بلکه دنباله‌روی یا اطاعت را مشابه رهبری ارزش‌گذاری می‌کنند. آن‌ها ناخودآگاه هر روز به این مفهوم تن می‌دهند. تا جایی که حتی اگر به آن‌ها در این مورد هشدار داده شود، مخالفت می‌کنند؛ اما وقتی با مثال‌ها روبه‌رو می‌شوند، سکوت اختیار می‌کنند. این مثال را در نظر بگیرید:

والدین، معمولا از اطاعت فرزندان خود لذت می‌برند؛ اما سرکشی آن‌ها را تحمل نمی‌کنند؛ اما کودک خیلی زود متوجه می‌شود که تنها راه رسیدن به پاداش والدین، اطاعت از حرف‌های آن‌ها است. والدین هم همیشه فکر می‌کنند صلاح فرزندان خود را می‌شناسند درحالی‌که متوجه نیستند با این رفتار فرزندان خود را صرفا دنباله‌رو یا مطیع بار می‌آورند. بااین‌حال باز هم امیدوار هستند رهبران خوبی را تربیت کنند.

چنین تصور غلطی با رفتن کودک به مدرسه هم تکرار می‌شود. در اغلب کلاس‌های درس سراسر جهان، مطیع‌ترین دانش‌آموز، برای معلم عزیز و دوست‌داشتنی است. حتی معمولا مطیع‌ترین کودکان به‌عنوان الگوی بی‌نقص یا نماینده‌ی کلاس منصوب می‌شوند. در اینجا باز هم پاداش اطلاعات مترادف با رهبری تلقی می‌شود.

رهبران واقعی لزوما از قدرت و اختیارات رسمی برخوردار نیستند

در دنیای کسب‌وکار بعضی شرکت‌ها براساس مشارکت کارمندان به آن‌ها پاداش و ترفیع می‌دهند. پاداش این شرکت‌ها از روی حسن نیت است زیرا آن‌ها معتقدند برای رسیدن به رهبران خوب باید براساس بازدهی به کارمندان پاداش بدهند؛ اما ارزیابی بازدهی رهبری براساس آمار نظرسنجی مشارکت کارمند کار اشتباهی است. زیرا اگر امتیازها، ترفیع‌ها و پاداش‌ها دیگر براساس میزان مشارکت کارمند اختصاص پیدا کنند، باز هم رفتار دنباله‌روی و جلب رضایت در کارمندان تقویت می‌شود.

آن‌ها از تصمیم‌گیری‌های سخت که برای شرکت ضروری هستند اما در میان کارمندان محبوبیتی ندارند خودداری می‌کنند. جلب رضایت به‌معنی اطاعت است نه رهبری. این مشکل در نشست‌ها هم تکرار می‌شود. وقتی مدیرعاملی جهت‌گیری و طرح استراتژیک جدیدی را ارائه می‌کند و از هیئت‌مدیره می‌خواهد آن را تصویب کنند، هیئت‌مدیره این سؤال‌ها را مطرح می‌کنند: این طرح بهترین اقدام ممکن است؟ چه تعداد از صنایع دیگر چنین طرحی را تأیید می‌کنند؟ اگر مدیرعامل بتواند نمونه‌ای از موفقیت دیگران ارائه کند، هیئت‌مدیره به‌سرعت طرح را قبول می‌کنند؛ زیرا آن‌ها دنباله‌روی بهترین طرح‌ها هستند؛ اما اگر مدیرعامل بگوید هنوز کسی این طرح را اجرا نکرده است، عدم رضایت هیئت‌مدیره را در پی خواهد داشت. پیتر تیل، بنیان‌گذار پی‌پال می‌گوید:

بیل گیتس بعدی سیستم‌عاملی نمی‌سازد و لری پیج یا سرجی برین بعدی موتور جستجویی نخواهند ساخت. کپی کردن از دیگران دنیا را از عدد ۱ به n می‌برد و فقط به تعداد کپی‌های موجود در دنیا اضافه می‌کند اما وقتی دست به خلق و ابتکار جدیدی می‌زنید از ۰ به ۱ می‌روید به این معنی که فقط یک نمونه از آن طرح در کل دنیا وجود دارد. قهرمان‌های فردا با رقابت ظالمانه در بازار کنونی برنده نمی‌شوند؛ بلکه از رقابت با یکدیگر فرار می‌کنند زیرا کسب‌وکار آن‌ها منحصربه‌فرد خواهد بود.

هدایت فردی

سالانه میلیاردها دلار صفر توسعه‌ی رهبری در سراسر دنیا می‌شود؛ اما به دلیل نبود تعریف دقیق و شفاف از مفهوم رهبری، رهبری خوب به‌ندرت در دنیا دیده می‌شود. به دلیل همین برداشت‌های غلط، اکثر کارمندان آموزش غلط می‌بینند. دوره‌های مربوط به این بحث شامل مهارت‌های تأثیرگذاری، مشارکت، شبیه‌سازی بهترین اقدام‌ها و هوش هیجانی هستند. براساس نمونه‌های بالا، رهبری نه به‌معنی تأثیرگذاری بر دیگران یا دستور دادن به آن‌ها است نه به‌معنی تقلید از بهترین کارها. بلکه رهبری به‌معنی هدایت و جهت‌دهی به زندگی فردی است؛ اما این هدف چگونه محقق می‌شود؟ با میل فزاینده به خلق آینده‌ای بهتر و تسلیم نشدن در شرایط سخت. به‌طورکلی رهبری را می‌توان به موارد ذیل خلاصه کرد:

۱. زندگی براساس مجموعه‌ای از ارزش‌های شخصی به‌طوری‌که تحت هیچ شرایطی نباید از آن‌ها دست کشید.

۲. تصور و دنبال کردن هدفی براساس همان ارزش‌ها، هدفی که والاتر از خود شخص باشد.

۳. قدرت برخاسته از باور فردی به هدفی با ارزش که تحت هیچ شرایطی نباید آن‌ را تسلیم کرد.

بنابراین برای اینکه بدانید رهبر خوبی هستید یا خواهید شد این سؤال‌ها را از خود بپرسید؟

۱. درک شما از رهبری واقعی چیست؟ آیا درک شما به سمت تأثیرگذاری، مدیریت و تشویق دیگران است یا به سمت انگیزه دادن به خود برای آینده‌ای بهتر؟

۲. منبع اصلی اعمال قدرت شما بر دیگران کجاست؟ اختیارات رسمی یا ارزش‌ها و هدف؟

۳.  آیا تابه‌حال ناآگاهانه مفاهیم اطاعت و رهبری را اشتباه گرفته‌اید؟

۴.  آیا خیلی ساده زندگی می‌کنید یا به زندگی خود جهت می‌دهید؟

سعیدی سکاندار جدید چوب و کاغذ مازندران شد

در جلسه‌ای که بعد از ظهر امروز با حضور مدیران شرکت مدیریت طرح و توسعه آینده پویا در محل دفتر مرکزی شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران برگزار شد علی حسین پور، مدیرعامل پیشین این شرکت تودیع و مصطفی سعیدی به عنوان مدیر عامل جدید این مجموعه معارفه شد.

به گزارش چابک آنلاین، همچنین حسین پور به عنوان مشاور شرکت مدیریت طرح و توسعه آینده پویا در امور صنایع چوب و کاغذ منصوب شد.

شرکت صنایع چوب و کاغذ مازندران از جمله شرکتهای وابسته به بانک ملی است.

کپچا چیست و چگونه کار می‌کند؟

کپچا ابزاری امنیتی برای شناسایی کاربر انسانی از ربات‌های مخرب در اینترنت است که برای افزایش امنیت وب‌سایت‌ها و سرویس‌های آنلاین کاربرد دارد.

قطعا تاکنون در زمان ثبت‌نام یا ورود به برخی از وب‌سایت‌های اینترنتی با بخشی به‌‌نام کپچا یا CAPTCHA روبه‌رو شده‌اید. فرم‌هایی که فعالیت‌های گوناگون از نوشتن اعداد و حروف یک تصویر یا انتخاب تصاویر با سوژه‌های خاص یا حتی یک کلیک ساده روی یک باکس را از شما درخواست می‌کنند. احتمالا تاکنون از خود پرسیده‌اید که کپچا چیست و چگونه باعث افزایش امنیت وب‌سایت می‌شود. به بیان دیگر یک فرم با ظاهری بسیار ساده چگونه انسان و ربات را از هم تشخیص می‌دهد؟

در ادامه‌ی این مطلب زومیت ابتدا مفاهیم پایه‌های کپچا و ساختار آن را شرح می‌دهیم. سپس انواع گوناگون را بررسی می‌کنیم و در نهایت هم به این سؤال پاسخ می‌دهیم که کدهای کپچا چه کاربردی در توسعه‌ی هوش مصنوعی دارند؟

کپچا یا CAPTCHA چه معنایی دارد؟

عبارت CAPTCHA مخفف Completely Automated Public Turing test to tell Computers and Humans Apart است. به‌بیان دیگر، کپچا یک آزمایش تورینگ کاملا خودکار محسوب می‌شود که انسان را از کامپیوتر تشخیص می‌دهد. اگر با آزمایش تورینگ، آشنا نیستید، پیشنهاد می‌کنیم مطلب مرتبط با آن را با نام آزمون تورینگ و چالش ارزیابی هوش مصنوعی مطالعه کنید. درنهایت صرف‌نظر از نام‌گذاری و تعریف‌ها، کپچا تشخیص می‌دهد که کاربر وب‌سایت انسان یا ربات اسپم است. کدهای کپچا عموما از ترکیبی از اعداد و حروف استفاده می‌کنند و وابسته به توانایی انسان در تشخیص آن‌ها هستند.

آزمون کپچا / Captcha

کپچا برای اولین‌بار توسط دانشمندان علوم کامپیوتر در دانشگاه کارنگی ملون در سال ۲۰۰۰ به‌‌کار گرفته شد. اگرچه کپچا باهدف جلوگیری از ربات‌های خودکار توسعه پیدا می‌کند، خود ابزاری خودکار محسوب می‌شود. این کدها نیازمند یک بار برنامه‌ریزی هستند و از آن به‌بعد به‌صورت خودکار، کاربران را در آزمایش‌های تشخیصی از ربات‌ها متمایز می‌کنند.

وب‌سایت‌ها عموما در بخش‌های حساس خود از کپچا استفاده می‌کنند. در برخی موارد دیگر وقتی رفتار کاربر مشکوک و شبیه به ربات شود، کد کپچا فعال خواهد شد. به‌عنوان مثال اگر کاربری یک صفحه‌ی وب را به دفعات مرور کرده یا بیش‌ازحد روی یک لینک کلیک کند، کد کپچا فعال می‌شود.

کپچا چگونه کار می‌کند؟

کپچا در ابتدا برای جلوگیری از نرم‌افزارهای اسپم از نوشتن کامنت‌های متعدد در وب‌سایت‌ها طراحی شدند. از کاربردهای ابتدایی دیگر آن‌ها می‌توان به جلوگیری از خرید بیش‌ازحد یک کالا با استفاده از ربات‌های خریدار اشاره کرد. از مرسوم‌ترین انواع کپچا می‌توان به تصویری اشاره کرد که حروف و اعداد با ساختاری به‌هم‌ریخته در آن دیده می‌شوند. انتخاب تعدادی از تصاویر با تم یکسان نیز از انواع مرسوم کپچا به‌شمار می‌رود. اگر کاربر نتواند آزمون کپچا را به‌درستی انجام دهد، مجددا مجبور به وارد کردن حروف و اعداد یا انتخاب تصاویر خواهد بود. چنین فرم‌هایی عموما در فرم‌های ورود، ثبت‌نام، رأی‌گیری آنلاین و خرید اینترنتی دیده می‌شوند.

ایده‌‌ی اصلی کپچا از آنجا می‌آید که برنامه‌های کامپیوتری مانند بات‌ها توانایی درک و تفسیر حروف به‌هم‌ریخته را ندارند. درحالیکه یک انسان که به‌طور روزمره با حروف و اعداد سروکار دارد، انواع نوشتار و فونت و رنگ آن‌ها را درک می‌کند. درنتیجه انسان‌ها به‌راحتی حروف و اعداد را در تصاویر شناسایی می‌کنند.

کپچا

احتمالا اولین راهکارهای که برای عبور ربات نرم‌افزاری از فرم کپچا پیشنهاد می‌شود، وارد کردن تعدادی حرف و عدد تصادفی باشد. ربات‌ها نمی‌توانند با این روش از آزمایش کپچا رد شوند، چون با هر بار وارد کردن اشتباه، با فرم جدیدی روبه‌رو می‌شوند که مجددا نیاز به وارد کردن اعداد تصادفی دارد و احتمال را تقریبا به صفر می‌رساند. بااین‌حال هنوز برخی ربات‌ها از کپچا عبور می‌کنند یا مجرمان سایبری با استفاده از «مزارع کلیک» از موانع امنیتی عبور می‌کنند. مزارع کلیک، مکان‌هایی در کشورهای عموما فقیر هستند که هزاران کارگر در آن‌ها وظایفی ساده همچون انجام آزمایش کپچا به‌جای ربات را با هزینه‌ی پایین انجام می‌دهند.

ربات‌‌های پیشرفته می‌توانند با بهره‌گیری از قابلیت‌های یادگیری ماشین، حروف و اعداد به‌هم‌ریخته را شناسایی کنند. درنتیجه کارشناسان امنیت و توسعه، انواع پیشرفته‌تری از کپچا را در وب‌سایت‌ها اجرا می‌کنند. به‌عنوان نمونه‌ می‌توان راهکار گوگل به‌نام reCAPTCHA را نام برد که از تعدادی آزمایش جدیدتر برای متمایز کردن کاربر انسانی و ربات استفاده می‌کند.

reCAPTCHA چیست؟

ری‌کپچا سرویس رایگان گوگل است که با هدف جایگزین کردن کپچا سنتی توسعه یافت. فناوری این نوع از کپچا نیز توسط دانشمندان دانشگاه کارنگی ملون توسعه یافت، اما گوگل آن را در سال ۲۰۰۹ خرید. reCAPTCHA آزمایش‌های پیچیده‌تری را نسبت به کپچا معمولی اجرا می‌کند.

recaptcha

برخی آزمایش‌های reCHAPTCHA مانند کپچا مرسوم از کاربر می‌خواهد تا حروف و اعداد موجود در تصویری را وارد کنند که کامپیوترها به‌آسانی توانایی شناسایی آن‌ها را ندارند. البته reCHAPTCHA برخلاف کپچا از تصاویر واقعی حاوی حروف و اعداد مانند تصاویر آدرس خیابان‌ها، متون استخراج‌شده از کتاب‌های چاپی، متن روزنامه‌های قدیمی و موارد مشابه استفاده می‌کند.

گوگل با گذشت زمان چند نوع گوناگون از reCHAPTCHA را توسعه داد تا به‌مرور وابستگی به شناسایی حروف و اعداد از بین برود. چرا که کامپیوترها روز‌به‌روز پیشرفته‌تر می‌شوند و امکان توسعه‌ی توانایی برای شناسایی حروف و اعداد از میان تصاویر در آن‌ها وجود دارد. اکنون reCHAPTCHA در سه‌نوع در وب‌سایت‌ها استفاده می‌شود:

  • تشخیص تصویر
  • کادر انتخاب (Checkbox)
  • ارزیابی رفتار کاربر عمومی (که نیازی به تعامل با کاربر ندارد)

reCHAPTCHA تشخیص تصویر چگونه کار می‌کند؟

آزمایش reCHAPTCHA در حالت شناسایی تصویر، عموما ۹ یا ۱۶ تصویر مربعی را در کنار یکدیگر به کاربر نمایش می‌دهد. تصاویر در انواع گوناگونی هستند. به‌عنوان مثال ممکن است ۹ تصویر کوچک‌شده از یک عکس بزرگ ببینید یا هر عکس مربعی با دیگری تفاوت داشته باشد. کاربر باید تصاویری که شامل یک سوژه‌ی مشخص و موردنظر آزمایش می‌شود، شناسایی کند. به‌عنوان مثال باید عکس‌هایی که شامل حیوان، درخت، علامت راهنمایی و رانندگی، خودرو یا هر سوژه‌ی دیگری باشد، انتخاب کنید. اگر پاسخ کاربر، با پاسخ اکثریت کاربران دیگری که آزمایش یکسان را گذرانده‌اند، یکسان باشد، آزمایش را با موفقیت پشت سر می‌گذارد.

recaptcha تشخیص تصویر

انتخاب تصاویر شامل یک سوژه‌ی مشخص از میان تصاویری با ساختار تیره و تار برای کامپیوترها آن‌چنان آسان نیست. حتی پیشرفته‌ترین سیستم‌های هوش مصنوعی نیز چنین توانایی حرفه‌ای ندارند. درنتیجه ربات‌های اسپم نیز نمی‌توانند از آزمایش مذکور به‌راحتی رد شوند. درمقابل، انسان‌ها به‌طور روزمره به دفعات با سوژه‌های موردنظر تعامل دارند و به‌راحتی آن‌ها را از میان تصاویر تشخیص می‌دهند.

reCHAPTCHA کادر انتخابی چگونه کار می‌کند؟

قطعا تاکنون با ساده‌ترین نوع کپچا یعنی کلیک کردن روی کادر «من ربات نیستم (I’m not a robot)» روبه‌رو شده‌اید. در نگاه اول این آزمایش‌ها ساده هستند و از خود می‌پرسیم چگونه کلیک کردن روی یک کادر، انسان و ربات را از هم متمایز می‌کند؟ آزمایش کپچا از نوع کلیک کردن در یک کادر مشخص، تنها محدود به فرایند کلیک کردن نیست، بلکه تمامی رفتارهایی که به کلیک کردن می‌انجامد را بررسی می‌کند.

reCAPTCHA کادر انتخابی، حرکت ماوس و کوکی‌های کاربر را در تمایز به‌کار می‌گیرد

آزمایش reCHAPTCHA با کلیک در کادر انتخابی، حرکت نشان‌گر ماوس کاربر و نزدیک شدن آن را به کادر انتخاب بررسی می‌کند. حتی دقیق‌ترین حرکت‌های یک کاربر انسانی، با کمی حرکت تصادفی در سطح میکروسکوپی همراه می‌شود. درواقع حرکت‌های ناخودآگاه بسیار ریزی در حرکت ماوس دیده می‌شود که ربات‌ها توانایی تقلید آن را ندارند. درنهایت اگر حرکت ماوس کاربر شامل چنین حرکت‌های ناخودآگاهی باشد، آزمایش آن را کاربر انسانی شناسایی می‌شود. reCHAPTCHA شاید حتی از کوکی‌های ذخیره‌شده توسط مرورگر و تاریخچه نیز برای شناسایی کاربر انسانی استفاده کند.

اگر آزمایش کادر انتخابی در ابتدا نتواند کاربر انسانی را از ربات تشخیص دهد، احتمالا یک آزمایش اضافی دیگر در برابر او به نمایش خواهد گذاشت. به‌عنوان مثال شاید آزمایش تشخیص تصویر نمایش داده شود که در بالا شرح دادیم. درنهایت در اکثر مواقع، ترکیب حرکت ماوس و کوکی و تاریخچه‌ی کاربر، برای شناسایی او کافی خواهد بود.

reCHAPTCHA بدون تعامل با کاربر چگونه کار می‌کند؟

یکی از جدیدترین انواع reCHAPTCHA با تکیه بر رفتار کاربر و تاریخچه‌ی تعامل او با محتوای موجود در اینترنت کار می‌کند. برنامه در اکثر مواقع با تکیه بر همان داده‌های دریافت‌شده توانایی تمایز دادن بین انسان و ربات را دارد. در چنین مواردی نیاز به گذراندن آزمایش‌های مرسوم نیست. اگر نتوان با استفاده از فاکتورها، کاربر انسانی را شناسایی کرد، یک آزمایش reCHAPTCHA مرسوم برای او نمایش داده می‌شود.

نقاط ضعف CAPTCHA و reCHAPTCHA

کدهای کپچا و ری‌کپچا باوجود تمام مزایای امنیتی که به‌همراه دارند، موانعی بر سر راه کاربر محسوب می‌شوند و شاید تجربه‌ی کاربری آن‌‌ها خدشه‌دار کنند. به‌هرحال کاربر برای انجام دادن کاری در وب، مجبور به گذراندن آزمایشی می‌شود که شاید همیشه هم آسان نباشد.

از نقاظ ضعف دیگر برخی از آزمون‌های کپچا می‌توان به عدم سازگاری آن‌ها برای افراد دارای ناتوانی اشاره کرد. برخی از کدهای کپچا، گزینه‌‌ای برای نابینایان و کم‌بینایان ندارند. البته برخی دیگر نیز دارای قابلیتی هستند که حروف و اعداد را برای آن کاربران می‌خواند.

captcha

همان‌طور که در ابتدای مقاله گفته شد، آزمون کپچا هم مانند تمامی ساختارهای امنیتی اینترنتی، به‌صورت کامل دربرابر مجرمان امن نیست. همان‌طور که ساختارهای امنیتی روز‌به‌روز بهبود پیدا می‌کنند، مجرمان سایبری نیز با استفاده از فناوری‌های پیشرفته‌تر یا حتی روش‌های ساده‌ای مانند مزرعه‌ی کلیک، موانع را پشت سر می‌گذارند.

ارتباط CAPTCHA و reCHAPTCHA با توسعه‌ی هوش مصنوعی

آزمون‌های کپچا علاوه بر کاربرد امنیتی، به توسعه‌ی آسان‌تر هوش مصنوعی نیز کمک می‌کنند. روزانه میلیون‌ها کاربر، متون موجود در تصاویر تیره و مبهم را شناسایی می‌کنند که داده‌ی خروجی از شناسایی آن‌ها، به هوش مصنوعی تزریق می‌شود. با این روند، عملکرد هوش مصنوعی در انجام وظایف مشابه بهبود می‌یابد.

برنامه‌های کامپیوتری عموما در شناسایی اعداد و حروف موجود در تصاویر با حالت‌های گوناگون، با مشکل روبه‌رو هستند. در دنیای واقعی، تصاویر در حالت‌های ثابتی نیستند و به‌نوعی زمینه و حالت آن‌ها مدام تغییر می‌کند. به‌عنوان مثال یک علامت ایست راهنمایی و رانندگی که در زاویه‌ای مناسب در برابر سیستم هوش مصنوعی باشد، احتمالا به‌راحتی شناسایی می‌شود. ازطرفی علامت ایست در تصاویر، تفاوت زیادی با شکل واقعی پیدا می‌کند چون مکان قرارگیری، زاویه‌ی نور و دیگر موارد در تصاویر متفاوت با هم تفاوت دارد.

برنامه‌های کامپیوتری به‌کمک یادگیری کاشین می‌توانند محدودیت‌های شناسایی خود را پشت سر بگذارند. به‌عنوان مثال، در شناسایی علامت ایست، برنامه‌نویس می‌تواند تصاویر متعددی را به هوش مصنوعی تزریق کند که علامت ایست هستند یا نیستند. برای چنین رویکردی، نیاز به داده‌های عظیمی داریم تا داده‌های کافی برای اثربخش شدن سیستم یادگیری ماشین، تأمین شود. در اینجا می‌توان از reCHAPTCHA استفاده کرد و همان فرایند انتخاب تصاویر توسط کاربران، نقش برچسب‌زنی روی تصاویر را ایفا می‌کند.

چگونه می‌توان فلزهای گران‌بها را از وسایل موجود در خانه استخراج کرد؟

 در طول فصل شیوع کرونا و قرنطینه می‌توانید کارهای عقب‌افتاده‌ی خانه‌تکانی را انجام دهید. در این مدت، شاید تمیز کردن آشپزخانه یا اتاق‌ها را در اولویت خود قرار دهید. اگر برای خانه‌تکانی نیاز به کمی انگیزه دارید، می‌توانید به گنج‌های مخفی در گوشه کنار‌های خانه فکر کنید. با جستجوی اشیای قدیمی در گوشه‌کنارهای خاک خورده، می‌توانید فلزها و مواد معدنی ارزشمندی را پیدا کنید. این اشیا همان منابع طبیعی ضروری هستند که دنیای مدرن به آن‌ها وابسته است؛ بنابراین خانه‌ها و حیاط آن‌ها، معدنی از مواد ضروری هستند.

در سراسر جهان، میلیون‌ها دستگاه الکترونیکی بلااستفاده مثل موبایل‌های قدیمی، کنسول‌های بازی ازکارافتاده، قطعات کامپیوتری منسوخ یا پرینترهای قدیمی را می‌توان پیدا کرد. هر کدام از این اشیا از فلزهای معدنی مثل مس، نقره و حتی طلا و مجموعه‌ای از عنصرهای ارزشمند تشکیل شده‌اند.

نکته‌ی کلیدی اینجا است که می‌توان برخی از این فلزها را استخراج و بازیافت کرد و حتی دوباره از آن‌ها استفاده کرد؛ اما قبل از آنکه به شکار گنج‌های خانگی بروید باید به هشدارهای مقام‌های محلی درباره‌ی عدم تولید زباله‌های بیشتر توجه کنید؛ زیرا در این شرایط، امکان خدمات‌رسانی کمتر است؛ بنابراین فعلا فلزها را استخراج و جمع‌آوری کنید و آن‌ها را برای بازیافت آماده کنید.

بازیافت فلزاز میان تلفن‌های هوشمند و زباله‌های الکترونیکی، حتی می‌توان به طلا رسید

عده‌ای معتقدند باتوجه به بحران کووید ۱۹، می‌توان از منابع ارزشمند فلزات استفاده کرد و به‌جای استخراج مواد خام جدید از زمین در مناطق شهری به جستجوی آن‌ها پرداخت. با یافتن مواد مخفی در دستگاه‌های قدیمی، شاید دیگر نیازی به استخراج مواد خام جدید نباشد و امکان بازیافت و استفاده‌ی مجدد از آن‌ها وجود داشته باشد. جیمز هورن، مدیر پروژه‌ی انجمن WEEE، سازمان بازیافت اتحادیه‌ی اروپا می‌گوید:

با افزایش بازدهی و کاهش هزینه‌ی بازیافت و افزایش آگاهی مصرف‌کنندگان نسبت به دفع صحیح زباله‌ها، استخراج از معادن شهری به‌تدریج به گزینه‌ای پایدار تبدیل خواهد شد.

برای مثال، مدال‌های المپیک توکیو را در نظر بگیرید که انتظار می‌رود تا تابستان ۲۰۲۱ به تعویق بیفتد. بین آوریل ۲۰۱۷ و مارس ۲۰۱۹، فلزهای بیش از شش میلیون تلفن همراه جمع‌آوری شدند و تقریبا ۷۲ میلیون تن ضایعات الکترونیکی از دستگاه‌های تلفن همراه داوطلبان سراسر جهان برای تولید تقریبا ۵۰۰۰ مدال طلا، نقره و برنز به کار رفتند.

معدن‌کاوی و استخراج شهری، می‌تواند به ساخت آینده‌ای پایدارتر کمک کند و در عین حال وابستگی به استخراج فلز از معادن را به نصف کاهش دهد. سال‌ها است انسان با استخراج معادن، مصرف بی‌رویه و تولید زباله در حال اتمام منابع غیرتجدیدپذیر زمین است. طبق برخی تخمین‌ها، در صورتی که مصرف منابع کل جمعیت ۷/۸ میلیاردی زمین به‌اندازه‌ی اروپایی‌ها باشد، نیاز به زمینی ۲/۸ برابر اندازه‌ی فعلی خواهد بود. اگر مصرف کل دنیا مانند سبک زندگی آمریکایی باشد، نیاز به زمینی پنج برابر اندازه‌ی فعلی خواهد بود.

استخراج بی‌رویه‌ی منابع، آسیب‌های جبران‌ناپذیری را به محیط زیست خواهد زد. به نقل از سازمان ملل، صنعت استخراج و معادن، عامل اصلی نیمی از نشر کربنی سراسر دنیا و بیش از ۹۰ درصد نابودی تنوع زیستی هستند. استخراج منابع در طول پنجاه سال گذشته سه برابر شده است. امروزه یافتن بسیاری از منابع دشوارتر و پرهزینه‌تر از گذشته شده است و هزینه‌های زیست‌محیطی استخراج هم افزایش یافته‌اند.

مدالهای المپیک توکیو مردم در سراسر ژاپن، دستگاه‌های الکترونیکی قدیمی خود را برای تهیه‌ی ۵۰۰۰ مدال طلا، نقره و برنز بازی‌های المپیک اهدا کردند

هورن می‌گوید معادن شهری صرفا شامل وسایل الکترونیکی نمی‌شوند بلکه به‌طور کلی هر کالای بدون استفاده‌‌ای در انبارها، فروشگاه‌ها، سازمان‌ها، خانه‌ها را می‌توان در این دسته قرار داد؛ اما آیا تا امروز تمام موارد مورد نیاز استخراج شده‌اند؟ و آیا معادن شهری برای جبران استخراج سنتی کافی هستند؟

ضایعات الکترونیکی و برقی یکی از مهم‌ترین منابع معدنی است زیرا تلفن‌های قدیمی، لپ‌تاپ‌ها، کالاهای آشپزخانه، تلویزیون‌ها و دیگر دستگاه‌ها، فلزهای ارزشمندی مثل طلا، نقره، پالادیوم و مس را در خود دارند و از این فلزها حتی می‌توان برای تولید دستگاه‌های جدید الکترونیکی استفاده کرد.

سالانه در سراسر جهان، نزدیک به ۵۰ میلیون تن ضایعات الکترونیکی تولید می‌شود. این مقدار برابر با ۶۰۰۰ برج ایفل است و هر سال ۳ الی ۴ درصد رشد می‌کند. آسیا با آمار ۱۸ میلیون تن ضایعات در سال ۲۰۱۶، تولیدکننده‌ی بیشترین میزان ضایعات الکترونیکی بود درحالی‌که آمار ضایعات آمریکا ۱۱/۳ میلیون تن، آفریقا ۲/۲ میلیون تن و اقیانوسیه ۰.۷ میلیون تن بود. اقیانوسیه با اینکه کمترین حجم ضایعات الکترونیکی را دارد، بزرگ‌ترین تولیدکننده‌ی ضایعات به ازای هر شهروند به شمار می‌رود. به‌طوری‌که هر شهروند اقیانوسیه ۱۷/۳ کیلوگرم ضایعات الکترونیکی تولید می‌کند درحالی‌که هر آفریقایی به‌طور میانگین ۱/۶ کیلوگرم زباله‌ی الکترونیکی تولید می‌کند.

سالانه نزدیک به ۵۰ میلیون تن ضایعات الکترونیکی تولید می‌شود

اروپا با تولید سالانه ۱۲/۳ میلیون تن ضایعات باتری و قطعات الکترونیکی، دومین تولیدکننده‌ی بزرگ ضایعات الکترونیکی است. در میان این ضایعات تقریبا ۳۳۰ هزار تن مس و ۳۱ تن طلا وجود دارد. ازآنجاکه کاربرد این فلزات در دستگاه‌های قدیمی‌تر بیشتر بوده است، فلزات به‌دست‌آمده از این دستگاه‌ها برای تولید ۱۴/۳ میلیون تن قطعه‌ی الکترونیکی و باتری جدید کافی خواهد بود. طبق تخمین‌ها، سالانه برای تولید قطعات الکترونیکی جدید در اروپا به ۲/۹ میلیون تن پلاستیک، ۲۷۰ هزار تن مس، ۳۵۰۰ تن کبالت و ۲۶ تن طلا نیاز است.

درنتیجه می‌توان به‌جای استخراج مواد معدنی از زمین و آسیب به محیط زیست، از مواد معدنی و ضایعات موجود دوباره استفاده کرد. Umicore یکی از شرکت‌هایی است که به‌دنبال محقق کردن این رویا است، این شرکت سابق استخراج در بلژیک امروزه به یکی از بزرگ‌ترین شرکت‌های بازیافت در سراسر جهان تبدیل شده است. هدف این شرکت، توسعه‌ی بازار معادن شهری است و تمرکز اصلی آن بر باتری‌ها از جمله باتری وسایل برقی و استخراج مس، نیکل و کبالت از این وسایل است. به گفته‌ی مارجلین اسکیرز، سخنگوی Umicore:

می‌توان فلزها را بدون از دست دادن خواص، بی‌نهایت بار بازیافت کرد. همچنین می‌توان آن‌ها را به فروش رساند یا از آن‌ها در باتری‌های جدید استفاده کرد.

ضایعات الکترونیکیاروپا یکی از بزرگ‌ترین تولیدکنندگان ضایعات الکترونیکی است. در این ضایعات، فلز کافی برای تولید دستگاه‌های جدید الکترونیکی وجود دارد

Umicore آمار بازیافت سالانه‌ی خود را اعلام نکرده است اما مدعی است:

ما ظرفیت بازیافت ۷۰۰۰ تن باتری را داریم که برابر با ۲۵۰ میلیون باتری تلفن همراه، دو میلیون باتری دوچرخه‌ی الکتریکی یا ۳۵ هزار باتری وسایل برقی است.

کبالت یکی از فلزهای پرتقاضا در شرایط فعلی است که یکی از عناصر ضروری برای تولید باتری‌های لیتیوم یونی تلفن‌های هوشمند و خودروهای برقی است. قیمت کبالت بین سال‌های ۲۰۱۶ تا ۲۰۱۸ با افزایش ۳۰۰ درصدی روبه‌رو بود. با این حال، بیش از ۶۰ درصد از کبالت دنیا از جمهوری دموکراتیک کنگو تأمین می‌شود. صنعت معدن در این کشور با نیروی کار کودک و نابودی محیط زیست گره خورده است. درنتیجه بازیافت باتری‌های موجود می‌تواند نقشی حیاتی را در منابع پایدار کبالت ایفا کند.

به گفته‌ی اسچیرز، از طریق بازیافت دستگاه‌های قابل‌حمل قدیمی شهروندان اروپایی در طول ۲۰ سال گذشته، می‌توان کبالت کافی برای تولید حداقل ده میلیون وسیله‌ی برقی را تأمین کرد. به گفته‌ی Umicore، از یک تن باتری تلفن همراه، می‌توان به ۱۳۵ تا ۲۴۰ کیلوگرم کبالت رسید. البته میزان کبالت به نسل تلفن همراه هم بستگی دارد و تلفن‌های هوشمند کبالت بیشتری دارند. به گفته‌ی این شرکت همچنین می‌توان ۷۰ کیلوگرم مس و ۱۵ کیلوگرم لیتیوم را از همین حجم تلفن همراه بازیابی کرد. حتی می‌توان از قطعات الکترونیکی موجود در یک تن تلفن همراه به ۱ کیلوگرم نقره و ۲۳۵ گرم طلا رسید. این آمار را می‌توان با استخراج سنتی مقایسه کرد که در هر تن سنگ فلز تنها ۱۰۰ گرم نقره و ۲ الی ۵ گرم طلا پیدا می‌شود.

استخراج کبالتاستخراج فلزهایی مثل کبالت از زمین، کار خطرناک و کثیفی است و اغلب در کشورهای توسعه‌نیافته انجام می‌شود

به این ترتیب، معدن‌های شهری می‌توانند بسیار غنی‌تر و با ارزش‌تر از معدن‌های فلزی سنتی باشند. به نقل از Sintef، مؤسسه‌ی پژوهشی نروژی، انرژی موردنیاز بازیافت فلزها، ۱۷ برابر کمتر از انرژی لازم برای استخراج مواد خام آن‌ها است. طبق یافته‌ها هزینه‌ی استخراج مس و طلا از تلویزیون‌های قدیمی در چین، بسیار کمتر از هزینه‌ی استخراج این فلزها از معدن است. دیدگاه‌های فوق، در حد تئوری هستند. به گفته‌ی هورن:

در عمل هنوز با دستیابی به این اهداف فاصله داریم. در درجه‌ی اول کل ضایعات الکترونیکی بازیافت نمی‌شوند، در حال حاضر نرخ بازیافت در اروپا تنها ۳۵ درصد است. در درجه‌ی دوم، به دلیل فرایند‌های موجود پالایش، کل عناصر بازیافت نمی‌شوند. برای مثال، نسبت بازیافت فلزهای ارزشمند موجود در ضایعات الکترونیکی اروپا در سال ۲۰۱۴، تنها یک درصد بود.

انرژی مورد نیاز برای بازیافت فلزها، ۱۷ برابر کمتر از انرژی مورد نیاز برای استخراج آن‌ها از معادن است

اروپا امیدوار است آمار استخراج فلزهای شهری را افزایش دهد و تا سال ۲۰۲۰ به ۵ درصد و تا ۲۰۳۰ به ۳۰ درصد برسد. به گفته‌ی هورن: «حتی اگر به اهدافمان برسیم، هنوز با تأمین مقادیر مورد تقاضا فاصله داریم.» چالش دیگر، دستیابی به سنگ‌های معدن فلزی در معادن شهری است. بسیاری از دستگاه‌ها، کابل‌ها، شارژرها و مبدل‌هایی که بخش زیادی از معادن شهری را تشکیل می‌دهند به شکل مناسبی جمع‌آوری نشده‌اند و بسیار پراکنده و حتی مخفی هستند و دسترسی به آن‌ها دشوار است. چالش اصلی بازیافت مواد ارزشمند، استخراج نیست بلکه مهندسی شیمیایی پیچیده و سطح سواد است. به‌گفته‌ی آنا ماریا مارتینز، کارشناس تولید و پردازش فلزها در استینف:

طبق گزارش‌ها، در حال حاضر یک سوم از ضایعات الکترونیکی اروپا به شکلی مناسب جداسازی و مدیریت شده است. دیگر سازمان‌های ثبت‌نشده هم برای جمع‌آوری و پالایش مناسب این فلزها اقدام کرده‌اند. گرچه برخی سازمان‌ها هم به شکلی نامناسب یا غیرقانونی به استخراج و پالایش این فلزها پرداخته‌اند.

دستگاه های قدیمیمی‌توان بدون نیاز به استخراج از معادن، از دستگاه‌های الکترونیکی قدیمی برای تولید دستگاه‌های جدید استفاده کرد

به گفته‌ی مارتینز، یکی از موانع بر سر این پروژه، ناآگاهی مصرف‌کننده است. بسیاری از افراد، وسایل الکترونیکی قدیمی خود را نگه می‌دارند، به امید روزی که دوباره از آن‌ها استفاده کنند اما این اتفاق هرگز نمی‌افتد. طبق پژوهش انجمن سلطنتی شیمی روی خانوارهای بریتانیا، بیش از نیمی از دستگاه‌های الکترونیکی بی‌استفاده در خانه‌ها تلنبار شده‌اند. در مجموع می‌توان تخمین زد تقریبا ۴۰ میلیون گجت بی‌استفاده در خانه‌ها وجود داشته باشد. طبق تخمین‌های انجمن WEEE‌ (ضایعات الکترونیکی)، میانگین دستگاه‌های الکترونیکی هر خانه‌ی اروپایی (ضایعات و دستگاه‌های مفید)، در مجموع به ۲۴۸ کیلوگرم می‌رسد که ۱۷ کیلوگرم آن را باتری تشکیل می‌دهد.

طرح‌هایی مثل بازیافت حاشیه‌های خیابان یا بازگشت به خرده‌فروش‌ها، از طرح‌های WEEE در اروپا هستند؛ اما به گفته‌ی مارتینز: «با این حال این طرح‌ها برای بازیافت محصولات خانوارها کافی نیستند.» از طرفی ایالات متحده، هیچ قانون ملی را برای مدیریت ضایعات الکترونیکی تصویب نکرده است و این کار را برعهده‌ی ایالت‌ها گذاشته است. تنها ۲۵ ایالت به قانون‌گذاری برای ضایعات الکترونیکی پرداخته‌اند که کالیفرنیا از میان آن‌ها پیشتاز است. اسچیرز از شرکت یومیکور معتقد است کلید اصلی، روش جمع‌آوری مناسب است. او می‌افزاید:

بخش زیادی از دستگاه‌های الکترونیکی قابل حملی مثل تلفن‌های همراه، در کشوی میز خانه‌ها می‌مانند. چالش اصلی، تشویق افراد برای بازیافت این دستگاه‌ها است؛ بنابراین جمع‌آوری، چالش اصلی در این راه است.»

بااین‌حال، روش دیگر کاهش استخراج، در درجه‌ی اول، مصرف کمتر است. به گفته‌ی هورن:

مسئله‌ی افزایش بازیافت به این سادگی نیست. مواد خام هم باید در بسیاری از نقاط به شکلی بهینه مصرف شوند. برای مثال، از طریق افزایش طول عمر محصول، تغییر نگرش مصرف‌کننده نسبت به مالکیت و مصرف، تکامل روش‌های تولید و خرده‌فروشی و همچنین سهولت استفاده‌ی مجدد می‌توان به این هدف دست پیدا کرد.

حتی طرح‌های غیرمرتبط با معدن مثل طرح تعمیر اتحادیه‌ی اروپا هم می‌توانند مفید واقع شوند. طبق این طرح، تولیدکنندگان باید دستگاه‌ها و قطعاتی با طول عمر بیشتر تولید کنند. در حال حاضر، دستگاه‌های بی‌استفاده صرفا دور انداخته می‌شوند و در زباله‌دان‌ها یا جعبه‌هایی در گاراژ‌ها و گوشه‌ کنارهای خانه‌ها رها می‌شوند. به گفته‌ی مارتینز: «اگر معدن‌ها در چین یا آفریقا باشند، قیمت بازار مواد اولیه بسیار ارزان می‌شود.»

اما سؤال اصلی این است که خرید کالای ارزان با آثار زیست محیطی و انسانی مخرب چه پیامدهایی دارد و آیا مردم تمایلی به کاهش، استفاده‌ی مجدد یا بازیافت کالاهای خود دارند؟ حالا زمان مناسبی برای ارزیابی مجدد کالاها، ضایعات الکترونیکی و کاهش مصرف، استفاده‌ی مجدد یا بازیافت آن‌ها در خانه‌هایتان است. می‌توانید در خانه‌ی خود تعداد زیادی از عناصر جدول تناوبی را پیدا کنید.

طرح فاصله‌گذاری هوشمند؛ کشور براساس وضعیت شیوع کرونا به مناطق سفید، زرد و قرمز تقسیم می‌شود

با تصویب ستاد مقابله با کرونا، طرح فاصله‌گذاری اجتماعی از ۸ فروردین اجرا می‌شود. طرح فاصله‌گذاری هوشمند به‌دنبال فاصله‌گذاری اجتماعی از ۲۳ فروردین ماه آغاز می‌شود.

عبدالرضا رحمانی فضلی، وزیر کشور، اعلام کرد طرح فاصله‌گذاری اجتماعی که وزارت بهداشت به ستاد مقابله با کرونا ارائه کرده بود، با حضور تمام ۲۵ دستگاه‌ اجرایی مرتبط تصویب شد. وی تصریح کرد:

اساس این طرح مبتنی‌بر مشارکت و همکاری مردم است و طبق آن، مراکز پرتجمع و متراکم در شهرها ازجمله بوستان‌ها و پارک‌ها و فروشگاه‌های بزرگ در کل کشور تعطیل خواهند بود. همچنین همه‌ی فروشگاه‌های تأمین‌کننده‌ی کالاها و مایحتاج عمومی مردم شبانه‌روز فعال خواهند بود.

علی ربیعی، سخن‌گوی دولت، درباره‌ی این طرح می‌گوید:

امروز با دستور رئیس‌جمهوری، دولت و اداره‌ها و فعالیت‌های اقتصادی مگر در موارد خاص و حساس تا ۱۵ فروردین تعطیل اعلام می‌شود که فهرست آن را وزارت بهداشت ارائه کرده است و با همکاری وزیر صمت اعلام خواهد شد.

ربیعی یادآور شد با تصمیمات گرفته‌شده در ستاد، کمترین میزان کارکنان در اداره‌ها حضور خواهند داشت و برخی از آن‌ها نیز به‌شکل دورکاری است و بدین‌ترتیب، اقتصاد کشور به‌هیچ‌وجه آسیب نخواهد دید.

به‌گفته‌ی وزیر بهداشت، ایران توانسته موج اول بیماری را کنترل کند و بر آن مسلط شود و در برخی از شهرها، ورودی و خروجی بیماران به تعادل رسیده است. وی می‌گوید تخت‌های خالی هم داریم و این نشان می‌دهد موج اول این بیماری را کنترل کرده‌ایم. بااین‌حال، ممکن است با بازگشت مسافران نوروزی، موج دوم بیماری کووید ۱۹ را در کشور شاهد باشیم. طبق اعلام علی حیدری‌نجات، سرپرست سازمان جوانان جمعیت هلال‌احمر، از ابتدای اجرای طرح غربالگری از میان حدودا ۱۱ میلیون نفر، تاکنون ۸ هزار نفر مشکوک به کرونا در ورودی‌های شهری ۱۳ استان شناسایی شده‌اند.

دکتر زالی، فرمانده‌ی عملیات مدیریت کرونا در تهران، نیز می‌گوید بیشترین مسافرانی که در این ایام در کشور جابه‌جا شدند، از استان تهران بودند و مقاصد سفر آن‌ها به همه‌ی استان‌ها اعم از آلوده یا غیرآلوده بوده است. درحالی‌که قرار بود این سخت‌گیری از ۲۴ اسفند برای ترددها اجرا شود، درنهایت با ابلاغ رئیس‌جمهور، از فردا سفرهای جدید و خروج از شهرها ممنوع خواهد بود. سخن‌گوی دولت می‌گوید آیین‌نامه‌ی اینکه چه کسانی برای چه کارهایی می‌توانند از شهرهایشان خارج شوند، در وزارت کشور تصویب و ابلاغ خواهد شد. به‌گفته‌ی وی، آمار نشان می‌دهد در جایی که سفر انجام شده، موج جدیدی از بیماری اتفاق افتاده است.

ربیعی می‌گوید توصیه می‌کنیم مسافران بازگشت خود را طوری تنظیم کنند که به روزهای آخر نرسد و این موضوع موجب تجمع نشود. او اعتقاد دارد این تصمیم سخت‌گیرانه و ممکن است تعدادی از مردم را ناراضی کند؛ اما دولت ناچار است برای سلامت مردم و حفظ جان آن‌ها تصمیمات سخت‌گیرانه بگیرد و قوه‌ی قضاییه تخلف از این دستور را بررسی می‌کند و جرایم خاص تخلف را مدنظر قرار می‌دهد و نیروی انتظامی هم دراین‌زمینه پیشگیری و اقدام خواهد کرد. در‌عین‌حال، ربیعی تأکید می‌کند:

مسافران خروجی به‌سمت تهران دیگر نباید شهر‌به‌شهر مسیرها را طی کنند. این تصمیمی است که قطعا باید اجرا شود و باید از بزرگراه‌ها و کمربندی‌ها عبور کنند. در خروجی شهرها، مسافران کنترل می‌شوند و با ایجاد آمادگی وزارت بهداشت و هلال‌احمر، به مسافران باید برگه‌های سلامت داده شود تا در مسیر بازگشت بتوانند حرکت کنند.

به‌گفته‌ی رئیس پلیس راه راهور ناجا، مدت اجرای محدودیت‌های تردد برای جلوگیری از شیوع بیماری کرونا فعلا تا ۲۱ فروردین ۹۹ است و در صورت تمدید اعلام می‌شود.

از دیگر تصمیمات دولت، تعطیلی مراکز تفریحی بود. ربیعی گفت:

در جلسه‌ی امروز ستاد گزارش شد تجمع‌ها و حضورها در پارک‌ها وجود دارد و عده‌ای روال عادی دوردور خود را می‌کنند که حتما تصمیمات سخت‌گیرانه دراین‌زمینه اتخاذ خواهد شد و امسال به‌طورقطع سیزده بدر سال‌ قبل را نخواهیم داشت و تجمع در تمام مراکز ممنوع است و از آن جلوگیری خواهد شد. اگر به همین شکل ترددهای غیرضروری در سطح شهر انجام شود، حتما تصمیمات سختگیرانه و جدی‌تری اتخاذ خواهیم کرد.

سخن‌گوی دولت درباره‌ی غربالگری مسافران گفت با تمهیدات وزارت ارتباطات، حرکت این افراد شناسایی می‌شود که به کجاها می‌روند. همچنین، امروز ابلاغ شد افراد مشکوک یا مبتلا به کرونا اعمال قانون و قرنطینه خواهند شد. درصورت شدیدنبودن بیماری آن‌ها این قرنطینه در منزل یا نقاهتگاه‌های وزارت بهداشت و درمان خواهد بود که باید ۱۵ روز خود را به‌صورت قرنطینه سپری کنند.

غلام‌حسین محمدی، رئیس مرکز ارتباطات شهرداری تهران، هم در حساب توییتری خود از تعطیلی تمام بوستان‌های شهر تهران خبر داد. وی نوشت:

در‌های ورود و پارکینگ کلیه‌ی بوستان‌های محصور بسته خواهد شد و در مابقی، نگهبانان و یگان حفاظت ⁧‫شهرداری‬⁩ با همکاری شهروندان تاحدممکن از ورود ممانعت می‌کنند.

وی همچنین با بیان اینکه تعداد مسافران مترو به یک هجدهم زمان طبیعی کاهش یافته است، از تعطیلی مترو هشتگرد و کاهش ساعت خدمت‌رسانی در تهران خبر داد.

سخن‌گوی وزارت بهداشت می‌گوید مردم حتما برای حفظ سلامتی خود و خانواده و اطرافیانشان به سامانه‌ی salamat.gov.ir مراجعه کنند.

به‌روزرسانی ۸ فروردین:

به گزارش پایگاه اطلاع‌رسانی وزارت کشور، در اطلاعیه شماره یک کمیته اجتماعی انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا آمده است: در ادامه‌ی اقدامات مستمر یک ماه اخیر توسط همه‌ی دستگاه‌ها که با حداکثر ظرفیت به‌صورت ۲۴ ساعته و مستمر برای مقابله و ممانعت از گسترش شیوع کرونا در کشور صورت گرفت، طرح تقویت فاصله‌گذاری اجتماعی با هدف کمک به تشدید قطع زنجیره‌ی انتقال بیماری با رویکرد کاهش تماس‌ها، عدم برگزاری اجتماعات و حذف ترددهای غیرضروری در سطح کشور (مصوب ستاد ملی مدیریت و مقابله با کرونا) از بامداد جمعه هشتم فرودین ماه آغاز و تا ۱۵ فروردین ماه اجرا می‌شود و در صورت تصویب ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا، اجرای طرح تمدید خواهد شد.

در زمان اجرای این طرح؛

۱- صرفا افراد بومی ساکن هر شهر مجاز به ورود آن شهر بوده و ورود افراد غیرساکن ممنوع است. نحوه‌ی شناسایی افراد ساکن و بومی با استفاده از کارت ملی، پلاک خودرو، بیمه نامه خودرو صورت می‌پذیرد.

۲- خروج افراد غیرساکن و مسافر شهرهای محل حضور فعلی برای رفتن به محل سکونت خود بلامانع و بلکه تسریع می‌شود. این افراد در طول مسیر اجازه‌ی ورود به شهرها را نداشته و از کنار گذرها عبور خواهند کرد.

۳- مدارس و دانشگاه‌ها تا پایان زمان طرح تعطیل است.

۴- پارک‌ها، بوستان‌ها، تفرجگاه‌ها، مراکز تفریحی، استخرها و… که محل تجمع افراد هستند، تعطیل خواهند بود.

۵- اصناف و مشاغل مشمول مقررات این طرح در قالب گروه‌بندی سه‌گانه (گروهی که باید کاملا فعال باشند جدول شماره یک، گروهی که باید تعطیل شوند و گروهی که براساس اقتضا و شرایط محلی فعالیت آن‌ها می‌تواند مجاز باشد، جدول شماره دو) به شرح پیوست، فعالیت می‌کنند.

جدول مشاغل

۶- ادارت دولتی برابر بخشنامه صادره معاون محترم رئیس جمهور و رئیس سازمان اداری استخدامی حداکثر با یک سوم نیروهای اداری و به‌صورت شیفت‌بندی خدمات‌رسانی خواهند کرد.

۷- برگزاری هرگونه مراسم که موجب تجمع افراد شود (اعم از رسمی و غیررسمی) ممنوع است.

۸- تردد خودروهای امدادی و درمانی، پلیس، حمل بار، کالاها، مایحتاج مردم، سوخت مشمول ممنوعیت‌ها نمی‌شود.

۹- محدودیت حداکثری در جابجائی مسافر با هواپیما، قطار و اتوبوس‌های بین شهری ضمن اجرای کامل پروتکل‌های بهداشتی، اعمال می‌شود.

۱۰- طرح کنترل‌های بهداشتی در مبادی خروجی با تشخیص وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی و با مشارکت بسیج، هلال احمر و سایر بخش‌های ذیربط در نقاط مورد نظر، اجرایی خواهد شد.

۱۱- ممنوعیت‌های تعیین شده شامل کارکنان دستگاه‌های دولتی که محل سکونت آن‌ها با محل کارشان در یک نقطه قرار ندارد نمی‌گردد و تیم‌های تشخیصی مستقر در مبادی کنترلی با احراز موضوع نسبت به صدور تردد این دسته از کارمندان اقدام می‌کنند.

در ادامه‌ی این طرح تأکید شده است: «به‌منظور تضمین اجرای طرح، خودروهای افراد متخلف از این مقررات به مدت یک (۱) ماه با اخذ کلیه‌ی هزینه‌های جانبی توقیف می‌شود. همچنین جریمه نقدی به مبلغ ۵۰۰ هزار تومان و پلمپ واحدهای صنفی متخلف با هماهنگی سازمان تعزیزات حکومتی به مدت یک ماه، در دستور کار قرار دارد.

کمیته امنیتی، اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مدیریت بیماری کرونا مستقر در وزارت کشور در اطلاعیه‌های بعدی جزییات و نکات مورد تأکید را مستمرا به اطلاع کلیه مردم عزیز ایران می‌رساند و همچنین این کمیته آماده‌ی دریافت نظرات و پیشنهاد‌ها است.

برای اطلاع عموم، کمیته‌ی مستقر در وزارت کشور در سطح ملی و ستادهای استانی و شهرستانی مدیریت بیماری کرونا مستقر در استانداری‌ها و فرمانداری‌ها، مسئول پیگیری فرایند اجرای طرح بوده و به‌صورت روزانه ضمن رصد شرایط، نسبت به اتخاذ تدابیر لازم اقدام خواهد کرد.»

به‌روزرسانی ۹ فروردین:

رئیس‌جمهور امروز گفت طرح فاصله‌گذاری اجتماعی و اصل مصوبه‌ی آن تا ۱۵ فروردین و ادامه‌اش تا ۲۰ فروردین است.

وی همچنین از اختصاص ۲۰ درصد بودجه‌ی سال به مقابله با کرونا خبر داد؛ او گفت به عبارت دیگر حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان از بودجه کشور به مقابله با بیماری کرونا اختصاص یافته که این امر باتوجه به شرایط تحریم، برای تمام دنیا تعجب‌آور بوده است.

روحانی همچنین خاطرنشان کرد:

ما بر خرید و فروش اینترنتی تأکید کردیم تا حتی‌الامکان مردم نیازهای خود را از شرکت‌های اینترنتی فراهم کنند و قرار شد اقداماتی که شده و لازم است، از طریق وزارت سمت مطرح شود تا مردم تا جایی که نیاز هست، از خانه خارج نشوند و فاصله‌گذاری اجتماعی انجام شود.

رئیس‌جمهور همچنین گفت که ۹۰ درصد هزینه‌ی درمان کرونای بیماران را دولت و بیمه پرداخت کرده و بیمار تنها ده درصد هزینه را پرداخت می‌کند.

حسین ذوالفقاری، رئیس کمیته اجتماعی و انتظامی ستاد ملی مقابله با ویروس کرونا درمورد کاهش ترددها گفته است، از زمان آغاز طرح فاصله‌گذاری اجتماعی تاکنون بیش از ۶۵ درصد از حجم فعالیت ناوگان حمل‌ونقل در سراسر کشور کاهش پیدا کرده است.

به‌روزرسانی ۲۱ فروردین:

به‌گفته‌ی سعید ممبینی، رئیس اتاق اصناف ایران، از روز شنبه ۲۳ فروردین ماه ۷۵ درصد واحدهای صنفی در سراسر کشور (به‌جز استان تهران) فعالیت خود را از سر می‌گیرند. ممبینی در برنامه گفت‌وگوی ویژه خبری در شبکه دوم سیما به فعالیت سه میلیون واحد صنفی در سطح کشور اشاره و اظهار کرد:

در طرح فاصله‌گذاری اجتماعی هوشمند، اصناف و مشاغل به دو دسته‌ی کم‌خطر و پرخطر تقسیم می‌شوند که مشاغل کم‌خطر در تهران از ۳۰ فروردین و در سایر استان‌ها از ۲۳ فروردین مجاز به فعالیت هستند؛ البته اجباری در بازگشایی ندارند.

ممبینی گفت بسیاری از صنوفی که در دسته‌بندی قبلی تعطیل شده بودند مجاز به فعالیت خواهند بود که احتمالاً بیش از ۷۵ درصد صنوف را شامل می‌شود. بازگشایی آن‌ها نیز تدریجی نیست.

رئیس اتاق اصناف ایران درمورد ضرر اصناف در زمان اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی گفت:

واحدهای صنفی طی مدت تعطیلی، روزانه ۲۷ هزار میلیارد تومان هزینه برای حقوق و اجاره متحمل شدند.

رئیس جمهور روحانی در آخرین جلسه ستاد ملی مبارزه با کرونا اعلام کرده بود که کسب‌وکارهای کم‌ریسک در استان‌ها به‌جز تهران از شنبه ۲۳ فروردین به‌شرط رعایت پروتکل‌های اعلامی وزارت بهداشت و درمان آغاز به فعالیت می‌کنند. فعالیت‌های اقتصادی تهران نیز از روز شنبه ۳۰ فروردین آغاز می‌شود. ادارات دولتی از ۲۳ فروردین با دو سوم نیرو و از ساعت ۷ صبح تا ۱۴ بعد از ظهر فعالیت خواهند کرد.

حال کمیته اطلاع‌رسانی ستاد ملی مقابله با کرونا، جزئیات جدید فعالیت‌های صنفی را در اطلاعیه شماره دو طرح فاصله‌گذاری هوشمند منتشر کرده است. به گزارش شبکه خبر سیما، در این اطلاعیه آمده است:

ضمن تشکر از همکاری و مشارکت مردم عزیز ایران در اجرای طرح فاصله‌گذاری اجتماعی برای مقابله با ویروس کووید ۱۹ و باتوجه به مصوبات ستاد ملی مقابله با کرونا، جزئیات فعالیت اصناف در طرح فاصله‌گذاری هوشمند، موارد زیر را به اطلاع عموم می‌رساند:

۱- مجددا تأکید می‌گردد باتوجه به ماهیت گسترش و قابلیت بیماری کووید ۱۹ (کرونا) فاصله‌گذاری اجتماعی مهم‌ترین راهکار کنترل همه‌گیری این بیماری است و رعایت این فاصله تا زمانی‌که که بیماری در جامعه درچرخش باشد ضروری و با عنایت به اینکه می‌تواند تا ۹۵ درصد مانع از شیوع گردد باید ادامه یابد.

۲- طرح فاصله گذاری هوشمند ادامه طرح فاصله‌گذاری اجتماعی است که از اسفند ماه هم‌زمان با شیوع بیماری کرونا در ایران اجرا شده و در این مرحله، صرفا مشاغل «غیر پرریسک» همراه‌با التزام به رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی مصوب وزارت بهداشت درمان و آموزش پزشکی از تاریخ ۲۳ فرودین در استان‌های کشور و از ۳۰ فروردین در تهران مجوز فعالیت پیدا می‌کنند.

۳- کلیه واحد‌های تولید در بخش‌های مختلف صنف و صنعت در راستای تحقق شعار جهش تولید در سال ۱۳۹۹ با رعایت دقیق و کامل پروتکل‌های (دستورالعمل‌های) بهداشتی کمافی‌السابق به فعالیت خود ادامه می‌دهند.

۳. آن دسته از واحد‌های صنفی توزیعی و خدمات فنی که حسب ضرورت و باتوجه به نیاز از بدو شروع بحران بیماری کرونا به‌منظور تأمین مایحتاج عمومی مردم نظیر گروه فعالیت‌های صنفی مرتبط به مواد غذایی و گروه فعالیت‌های مربوط به خدمات فنی و تعمیر لوازم خانگی و منزل در حال خدمات‌رسانی به مردم بوده‌اند، کماکان در چارچوب پروتکل بهداشتی مجاز به فعالیت دراین حوزه‌ها هستند.

۴- فعالیت‌های صنفی که از بدو شروع بحران بیماری کرونا به‌دلیل شرایط محیطی حاکم بر اینگونه فعالیت‌ها و تجمع جمعیت در آن واحد‌ها بعنوان فعالیت‌های پرخطر (پرریسک) تعطیل اعلام شده‌اند، تا اعلام عادی شدن شرایط شیوع بیماری کرونا از طرف وزارت بهداشت کماکان تعطیل اعلام می‌گردد.

این فعالیت در حوزه‌ی اصناف، شامل آرایشگاه‌های مردانه و زنانه، رستوران‌ها، تالار پذیرایی و سالن مراسم، مراکز بازی، تفریحی، گیم نت، قهوه‌خانه‌ها، چایخانه‌ها و تریا، اماکن اقامتی، هتل‌ها، استخر، سونا و ماساژ و باشگاه‌های بدنسازی و ورزشی هستند.

۵- غیر از فعالیت‌های موضوع بند ۳ (فعالیت‌های پرخطر)، باقی فعالیت‌های واحد‌های صنفی کم خطر یا کم ریسک درصورت تمایل می‌توانند با رعایت مقررات و ضوابط و دستورالعمل‌های بهداشتی با شرایط ذیربط به فعالیت خود ادامه دهند.

۶- ثبت نام و اخذ مجوز فعالیت در ایام پیش رو شیوع بیماری کرونا در سامانه وزارت بهداشت درمان واموزش پزشکی که متعاقبا اعلام می‌گردد خواهد بود.

۷- تأیید تعهدنامه به‌صورت الکترونیکی مبنی بر رعایت دستورالعمل‌های بهداشتی در سامانه خواهد شد و اخذ کد بهداشتی از طریق سامانه مزبور و نصب آن در واحد صنفی الزامی است.

به‌روزرسانی ۳۱ فروردین:

پس از بازگشایی کسب‌وکارهای کم‌خطر در تهران از ۳۰ فروردین ماه،امروز رئیس‌جمهور در جلسه‌ی ستاد مقابله با کرونا اعلام کرد پاساژها و بازارهای مسقف که جزو  مشاغل با ریسک متوسط محسوب می‌شوند، از اول اردیبهشت‌ماه بازگشایی خواهند شد.

ساعت کار پاساژها و بازارهای مسقف تا ۱۸ (۶ بعد از ظهر) خواهد بود. رئیس اتاق اصناف کشور اعلام کرد که تمامی واحدهای صنفی کم‌خطر مستقر در بازار تهران، پاساژها و بازارهای مسقف باید در سامانه salamat.gov.ir ثبت‌نام کرده و کد مجوز بهداشت را دریافت کنند؛ سپس، همانند دیگر اصناف، این کد را در ورودی واحد صنفی خود نصب کنند؛ فعالیت واحدهای صنفی بدون ثبت نام و دریافت کد مجوز، غیرمجاز خواهد بود.

رئیس اتاق اصناف خبر داد که درصورت همکاری اصناف و مردم و رعایت کامل پروتکل‌های بهداشتی، امکان ازسرگیری فعالیت اصناف پرخطر نیز در مراحل بعدی فاصله‌گذاری هوشمند مهیا خواهد شد.

فروشگاه‌های بزرگ و زنجیره‌ای به‌جز فروشگاه‌های سوپرمارکتی، بهداشتی و شوینده، پاساژ و مجتمع‌های تجاری و بازارهای مرکزی مسقف، آرایشگاه و سالن‌های زیبایی، آموزشگاه‌های رانندگی، رستوران، اغذیه‌فروشی، طباخی و فست‌فود (فقط امکان غذای بیرون‌بر دارند)، گرمابه، سونا و ماساژ، مراکز بازی و تفریحی و گیم‌نت، باشگاه‌های ورزشی و بدنسازی، تالار پذیرایی و سالن مراسم، قهوه‌خانه، چایخانه و تریا، جزو صنوف پرخطر بوده و تا اطلاع ثانوی امکان بازگشایی واحدهای خود را ندارند.

رئیس‌جمهور امروز گفت هجوم‌نیاوردن افراد در بازگشایی اصناف نشان داده که مردم و کسبه همکاری خوبی با دولت داشته‌اند بااین‌حال موضوع کرونا هنوز تمام نشده و باید اصول بهداشتی را همچنان رعایت کنیم. این درحالی است که با پایان‌گرفتن تعطیلات سال نو و از ۱۵ ماه جاری، شاهد افزایش شدید ترددها و ترافیک سنگین در شهر تهران بودیم؛ به‌گونه‌ای که خبرگزاری پلیس دیروز اعلام کرد تردد و ترافیک ۷۵ درصد نسبت‌به سال گذشته افزایش داشته است. دیروز هم مردم به‌علت تهیه‌ی سیم‌کارت رایگان جلوی مراکز فروش سیم‌کارت تجمعات گسترده کردند؛ این تجمعات باوجود ممنوعیت ادامه‌ی موقت فروش حضوری سیم‌کارت، امروز هم ادامه داشت.

کرونا سیمکارت رایگان

تجمع در شهر تهران برای تهیه سیم‌کارت رایگان؛ منبع فارس

رئیس‌جمهور همچنین خاطرنشان کرد که اماکن مقدس و مساجد تا نیمه‌ی اردیبهشت تعطیل خواهند بود و در اواسط اردیبهشت در جلساتی دیگر در این زمینه تصمیم‌گیری خواهد شد.

در مورد بازگشایی مدارس و آمورش و دانشگاه‌ها تصمیم جدیدی گرفته نشده و تنها دانشجویان در مقطع دکتری می‌توانند فعالیت آموزشی داشته باشند و بقیه موارد فعلاً به منوال قبل و به‌صورت کلاس‌های مجازی و غیرحضوری به فعالیت ادامه می‌دهند.

همانطور که گفته شده‌بود، از فردا، اول اردیبهشت ماه، ممنوعیت تردد میان استانی برداشته می‌شود. هفت روز پیش، تردد درمیان شهرهای هر استان هم آزاد شده بود.

به‌روزرسانی ۷ اردیبهشت:

حسن روحانی امروز، جدیدترین تصمیمات ستاد ملی مدیریت و مبارزه با کرونا را اعلام کرد.

رییس‌جمهور گفت کشور براساس میزان شیوع و ابتلا به کرونا و تعداد فوتی‌ها، به مناطق سفید، زرد و قرمز تقسیم‌بندی می‌شود و مساجد، اماکن مذهبی بقاع متبرکه و نمازهای جمعه بر همین اساس در مناطق سفید بازگشایی می‌شوند. وی طی توضیحاتی اضافه کرد:

معیار و مقررات را وزرات بهداشت تدوین و ابلاغ می‌کند. بر اساس این معیارها و به طور مثال اگر در یک شهرستان ورودی به بیمارستان یک هفته صفر شده و فردی به بیمارستان مراجعه نکرده و فوتی هم نداشته است و بهبودیافتگان افزایش پیدا کرد و این روند در هفته‌ی دوم تکرار شد، وزارت بهداشت این منطقه را سفید اعلام می‌کند.

وزارت بهداشت و درمان این مناطق را در نقشه‌ای مشخص کرده و در رسانه ملی به مردم اعلام می‌کند؛ چنانچه مردم مراعات کنند این مناطق همچنان سفید خواهند ماند اما اگر مردم مقررات بهداشتی را رعایت نکنند ممکن است وضعیت آن منطقه زرد یا حتی قرمز شود؛ تا زمانی که منطقه سفید باقی بماند شرایط جدید حاکم می‌شود.

روحانی گفت در جلسات آینده بررسی می‌کنیم که براساس منطقه‌بندی کرونا، آیا می‌توان مشاغل پریسک را بازگشایی کرد یا خیر.

روحانی توضیح داد که با آغاز ماه رمضان در کشور، بارها مردم و مسئولان خواستار بازگشایی اماکن مذهبی شده‌اند و ما هم در دولت می‌خواستیم درباره‌ی بازگشایی اماکن مذهبی مصوبه‌ای گسترده‌تر داشته باشیم اما باید درنظر داشت که بازگشایی صحن بقاع متبرکه تنها مسئله‌ی موجود در این جریان نیست چرا که وقتی بازگشایی اماکن مذهبی اعلام شود، سفر مردم به آن مناطق آغاز می‌شود و مراعات مسائل بهداشتی در وسایل نقلیه و هتل و بازار و غیره نیز مطرح می‌شود که باید درکنار هم به این مسائل رسیدگی و درمورد آن تصمیم‌گیری کرد.

روحانی گفت، اکنون و بر اساس معیار مصوب منطقه‌ای و تقسیم‌بندی کشور، ۱۲۷ منطقه سفید توسط وزارت بهداشت اعلام شده و در نیمه‌ی اردیبهشت، مساجد، اماکن مذهبی بقاع متبرکه و محل‌های برگزاری نماز جمعه در این مناطق با رعایت پروتکل‌های مشخص بازگشایی می‌شود.

چهار استان تهران، فارس، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی در وضعیت قرمز هستند

رئیس‌جمهور در مورد ساعت کار پاساژها در مناطق گرمسیر کشور نیز گفت، باتوجه به اینکه گفته بودیم پاساژها ساعت ۱۸ بسته می‌شود و در این مناطق شرایط به‌گونه‌ای است که پاساژها عمدتاً از ساعت ۴ بعد از ظهر باز می‌شوند، بنا شد استانداران بتوانند این مدت زمان را تا ساعت ۲۰ افزایش دهند. رئیس جمهوری همچنین گفت:

برای مالیات‌های مستقیم و مالیات بر ارزش افزوده هم، مواردی که انقضای آن‌ها یک اردیبهشت ماه است، تا تاریخ ۳۱ تیرماه تمدید می‌شود.

محمدمهدی گویا، رئیس مرکز مدیریت بیماری‌های واگیردار وزارت بهداشت دیروز گفته بود که در روزهای گذشته در برخی استان‌ها شاهد افزایش موارد بیماری بودیم. او اضافه کرد که آمار ابتلا در چهار استان تهران، فارس، آذربایجان شرقی و آذربایجان غربی کماکان بالا است. این درحالی است که علیرضا زالی، فرمانده ستاد عملیات مقابله با کرونا در تهران، می‌گوید میزان بستری شدن افراد در بیمارستان‌های استان تهران ۱/۵ درصد افزایش یافته است.