گرانی مواد اولیه که با نوسانات نرخ ارز، روزانه رکوردهای جدیدی را ثبت می‌کند، موجب شده تا شاهد نارضایتی کشاورزان در این حوزه باشیم.
احمدرضا صباغی؛ بازار: در تمام کشورهای توسعه‌یافته صنایع غذایی همواره پیشرو بوده و توانسته بخش مهمی از درآمد ناخالص ملی آن کشور را کسب کند. در ایران و طی سالهای اخیر شاهد رشد و توسعه شگفت‌انگیز محصولات این صنایع بوده‌ایم، اما همواره وجود مشکلات داخلی همزمان با اعمال تحریم‌های ظالمانه آمریکا علیه ایران، سبب شده تا شاهد شکوفایی صنعت غذا در کشورمان نباشیم. به منظور بررسی معضلات و چالش‌های متعدد این صنعت و ارائه راهکارهای مختلف برای حل آن، با دو تن از فعالان و کارشناسان صنعت غذا کشور گفتگو کرده‌ایم، تا از نظر آنها درباره این موضوع مهم مطلع شویم.
سوءمدیریت و گرانی مواد اولیه بلای جان صنعت غذا
علیرضا نبی، دکترای اقتصاد بین‌الملل و فعال در صنعت غذا، با اشاره به اینکه ایران در تولید محصولات با کیفیت کشاورزی به دلیل برخورداری از آب‌وهوای مساعد و چهار فصل، یکی از کشورهای سرآمد در قاره آسیا و حتی جهان است، گفت: مواد اولیه صنعت غذا در کشور را حوزه کشاورزی تامین می‌کند و زمانی که این بخش در کشوری قوی باشد، می‌توان به صنعت غذای آن کشور امیدوار بود، اما متاسفانه در ایران شاهد وقوع مشکلات متعدد در بخش کشاورزی و صنایع غذایی هستیم.
نبی افزود: موضوع نقدینگی و بازگشت اصل و سود سرمایه در صنایع غذایی اهمیت ویژه‌ای دارد. متاسفانه با توجه به رشد افسار گسیخته نرخ تورم در کشور طی سالهای اخیر، شاهد این رخداد تلخ هستیم که کشاورزان وقتی سرمایه خود در امر کشاورزی قرار می‌دهند، طی یک یا ۲ سال آینده که قصد اخذ زحمات و اصل سرمایه خود را دارند، ناراضی هستند، زیرا که به دلیل افزایش نرخ تورم و گرانی‌هایی که در کشور ایجاد شده است، سرمایه بازگشت‌پذیر شده آنها دیگر ارزش آنچنانی نداشته و نمی‌توانند اقدام به خرید مواد اولیه خود به منظور انجام امور کشاورزی کنند.
وی با اشاره به اینکه وجود ماشین‌آلات قدیمی و استفاده از آنها در زمین‌های کشاورزی همچنان کشاورزان را با معضلات متعدد روبرو کرده است، گفت: به دلیل گرانی افسارگسیخته نرخ ارز، خرید ماشین‌آلات جدید و با تکنولوژی روز برای کشاورزان تقریبا غیرممکن است و از طرف دیگر باید برای اینکه ماشین‌آلات قدیمی را بتوان از آنها مجددا استفاده باید کشاورزان هزینه زیادی بابت تعمیرات پرداخت کنند که برای آنها صرفه اقتصادی ندارد.
این دکترای اقتصاد بین‌الملل تصریح‌کرد: گرانی مواد اولیه که با نوسانات نرخ ارز ، روزانه رکوردهای جدیدی را ثبت می‌کنند، موجب شده تا شاهد نارضایتی کشاورزان در این حوزه باشیم که در برهه‌های متعدد زمانی، مواد اولیه موردنیاز خود را گران‌تر از همیشه خرید می‌کنند. در حقیقت عدم ثبات در نرخ مواد اولیه مورد نیاز کشاورزان همچنان ادامه دارد و معضلات متعددی را برای این قشر عظیم جامعه ایجاد کرده است.
نبی گفت: وجود سوءمدیریت در بخش‌های دولتی و خصوصی بخش‌های متعدد صنعت غذا در کشور موجب شده است، تا شاهد کاهش بهره‌وری و توان تولید محصولات کشاورزی به منظور استفاده در صنعت غذای کشور باشیم که تبعات آسیب‌پذیری را به کشور وارد کرده است.
در کشور به بخش بسته‌بندی چندان توجه نمی‌شود و وقوع این اتفاق موجب برگشت حتی بسیاری از محصولات غذایی ایرانی توسط کشورهای واردکننده شده است
احیای بازارهای صادراتی، اولویت مسئولان باشد
حسین بیگ‌محمدزاده، مدیرعامل صنایع‌غذایی شانا با بیان اینکه برای نیروی انسانی که در صنعت غذا فعالیت می‌کنند باید آموزش‌های لازم را ببینند،گفت: با توجه به اینکه در حوزه آموزش برای نیروهای انسانی، صنعت غذا در کشورهای توسعه‌یافته جایگاه ویژه‌ای دارد، به اعتقاد بنده برای این حوزه باید در ایران اقدامات ویژه و گسترده‌ای انجام شود، اما متاسفانه شاهد هیچ‌گونه تمهیداتی در کشور نیستیم.
وی افزود: در بسته‌بندی صنایع غذایی، کارخانه‌های تولیدکننده ایرانی با معضلات متعددی روبرو هستند و به همین دلیل است که بسیاری از کشورهای توسعه‌یافته نسبت به بخش بسته‌بندی حساسیت ویژه‌ای داشته و همچنان دارند. در کشور به بخش بسته‌بندی چندان توجه نمی‌شود و وقوع این اتفاق موجب برگشت حتی بسیاری از محصولات غذایی ایرانی توسط کشورهای واردکننده شده است.نباید از ذکر این نکته مهم غافل شویم که ظروف شیشه‌ای و فلزی که در آن صنایع غذایی ایرانی بسته‌بندی می‌شود، از سالهای گذشته مورد تایید نظام استاندارد و بهداشتی بسیاری از کشورهای توسعه یافته جهان نیست که باید هر چه زودتر این مشکل رفع شود.
بیگ‌محمدزاده افزود: ایجاد قوانین متعدد و موازی‌کاری در این حوزه موجب شده است تا فعالان صنعت غذا در ایران، همچنان با مشکلات متعددی دست‌وپنجه نرم کنند. به طور مثال اداره نظارت و یا اداره استاندارد در یک زمینه می‌توانند نظرات متفاوتی داشته باشند که وقوع این اتفاق برای واحدهای صنایع غذایی متعدد در نقاط مختلف کشور معضلات زیادی ایجاد کرده است.
وی گفت: حفظ بازارهای صادراتی در صنعت غذایی ایران اهمیت ویژه‌ای دارد، اما متاسفانه در سالهای اخیر شاهد وقوع این اتفاق نبوده‌ایم و بسیاری از مقاصد صادراتی برای ارسال محصولات غذایی از کشورمان دیگر پذیرای این کالاها نیستند، زیرا کیفیت موردانتظار را دریافت نکردند. احیای مقاصد صادراتی باید به یک هدف مهم برای تولیدکنندگان و توزیع‌کنندگان صنعت غذا در کشور تبدیل شود، زیرا در غیر اینصورت بسیاری از مقاصد صادراتی برای ارسال محصولات صنایع غذایی ایرانی در جهان دیگر به این کالاها اعتماد نخواهد کرد و ارزآوری از طریق فروش محصولات غذایی به داخل کشور حداقل خواهد شد.
