ارتقاء کیفیت کاغذ داخلی نیازمند عزم ملی است
خبرگزاری مهر _ گروه فرهنگ و ادب: شرایط چاپ و نشر کشور یکی از مسائلی است که نقطه نظرات بسیاری در رابطه با آن وجود داشت از راه اصلاح صنعت چاپ که این روزها از فرسودگی رنج می‌برد تا توسعه قطعات، مواد اولیه و دستگاه‌های چاپ همگی از جمله موضوعاتی هستند که باید به آنها پرداخت و علاج مشکلات این صنعت را پیدا کرد.
به همین بهانه با سید غلامرضا حسینی مدیرعامل مرکز چاپ و نشر واژه پرداز اندیشه به درباره شرایط این صنعت به گفتگو پرداختیم.
مشروح این گفتگو را در ادامه می‌خوانید:
* آقای حسینی شرایط صنعت چاپ در کشور و مقایسه با فناوری روز دنیا چگونه است؟
روزآمدی فناوری‌های جدید در صنایع مختلف با سرعتی جهش‌گونه در حال انجام است، در این راستا صنعت چاپ هم از این قاعده مستثنا نیست، البته به دلایل مختلف از جمله عدم احساس ضرورت، همچنین هزینه‌های بالای واردات دستگاه‌های جدید، تحریم‌های ظالمانه و سرانه‌ی پایین سود حاصل از سرمایه‌گذاری صنعت باعث شده در مجموع صنعت چاپ در ایران به ویژه در چاپ اُفست یک صنعت فرسوده به حساب بیاید. البته چرایی این مسأله از جنبه‌های مختلف دیگری نیز قابل کنکاش و بررسی است.
* راه اصلاح صنعت چاپ که از فرسودگی رنج می‌برد چیست؟
اصلی‌ترین راه حل برای نوسازی و روزآمدی ناوگان صنعت چاپ، ایجاد چرخه‌ی سودآوری مناسب است، به عنوان مثال اگر در سایر صنایع تولیدی رویکرد از خام فروشی تغییر پیدا نماید، صنعت بسته‌بندی مدرن به دلیل ایجاد ارزش افزوده بر کالا یک امر ضروری خواهد شد و حتماً این موضوع به اقتصاد چاپ کمک خواهد نمود و انگیزه صاحبان این صنعت را برای استفاده از تکنولوژی‌های روز دنیا بیشتر خواهد کرد، در عین حال نمی‌توان به نقش دولت‌ها در این زمینه بی اعتنا بود ایجاد تسهیلات بلند مدت و کم بهره، اختصاص ارز با قیمت مناسب و همچنین تلاش برای رفع برخی تحریم‌ها و یا تسهیل در واردات می‌تواند در به روز شدن صنعت چاپ کمک کند.
* ظرفیت داخلی برای توسعه قطعات، مواد اولیه و دستگاه‌های چاپ می‌تواند نیاز ما را مرتفع کند؟
در بخش ساخت قطعات و برخی لوازم یدکی دستگاه‌های چاپ اتفاقات خوبی رقم خورده است و همچنین در ساخت و تولید دستگاه‌های خدمات تکمیلی بالاخص در بخش صحافی موفقیت‌هایی حاصل شده است. اما تا نقطه مطلوب فاصله زیاد است. با توجه به طراحی‌های جدید دستگاه‌ها و تغییر ماهیت آنها از دستگاه‌های صرفاً مکانیکی به دستگاه‌های دارای مدارهای پیچیده الکترونیکی، بردها و درایوهای منحصر به فرد ورود به عرصه‌ی تولید و تعمیر این قطعات نیاز آینده این صنعت است.
* برای بی نیازی از واردات موارد قید شده باید چه کرد؟
لزوماً واردات یک راه حل منفی و غیر حرفه‌ای نیست و در این خصوص باید منافع کشور در نظر گرفته شود، در برخی مواد و کالاها که استراتژیک محسوب نمی‌شوند و عدم تولید آن آسیبی به کشور وارد نمی‌کند و یا تولید و ساخت آن فاقد توجیه اقتصادی است می‌تواند از طریق واردات تأمین شوند. بدیهی است تولید کالاهایی همچون کاغذ، مقوا، زینک، مرکب که می‌تواند به رونق تولید، اشتغال زایی و… کمک کند باید تقویت شوند. به نظر می‌رسد در بخش اقلام مصرفی، صنعت چاپ ظرفیت کافی برای تولید داخلی و با چشم انداز صادرات به سایر کشورها را دارد.
* دولت چه کمکی می‌تواند برای بهبود شرایط صنعت چاپ انجام دهد؟ ببینید صنعت چاپ صنعت گرانی است. برای کاهش هزینه‌ها در تهیه دستگاه‌های مورد نیاز چه پیشنهادی دارید؟
در شرایط فعلی خرید و واردات دستگاه‌های چاپ فارغ از بحث تحریم‌ها نیازمند سرمایه‌گذاری‌های کلان است به نظر می‌رسد به دلیل میزان سود صنعت چاپ که به نسبت سایر صنایع کمتر است، نیاز به همیاری دولت‌ها ضروری است، ممکن است در شرایط فعلی دولت بتواند با یک طرح منسجم و کارشناسی صنعت چاپ را با یک سرعت مناسب به روزآمدی نزدیک نماید، ولی در صورت عبور از یک دوره زمانی خاص و فرسودگی اساسی در این حوزه، به ویژه در بخش اُفست مشارکت و کمک دولت هم نتواند پاسخگو باشد.
* تحریم چه‌قدر چرخ صنعت چاپ را دچار اخلال کرده است؟
تحریم‌ها سرعت گردش چرخ صنعت چاپ را کند کرده است چرا که امکان خرید و انتقال دستگاه‌های جدید به صورت مستقیم به کشور میسر نیست. در بخش تعمیر و نگهداری نیز هزینه‌های تأمین قطعات و زمان دسترسی به آن با اختلال مواجه می‌شود.
* صنعت چاپ در دنیا صنعت پر سودی است. در ایران چه‌طور است؟
پر سود بودن صنعت چاپ در دنیا به دلیل یک رویکرد فرهنگی قدیمی است و آن هم واقعی بودن قیمت‌هاست. متأسفانه ارائه یارانه‌های متعدد و متنوع به کالاهای فرهنگی در کشور بالاخص در مورد کتاب و همچنین عدم پذیرش و باور به اینکه بسته بندی ارزش افزوده فوق العاده برای محصول ایجاد می‌کند، عمدتاً به این امر به عنوان یک هزینه سربار نگاه شده و همیشه قیمت‌ها در بخش چاپ سرکوب شده است.
عدم وجود قوانین بازدارنده و یا عدم اجرای آن نیز باعث شده شبه چاپخانه‌های زیرزمینی و زیرپله ای در صنعت چاپ به چالشی برای خود صنعت تبدیل شوند و از رشد متوازن آن جلوگیری کنند.
* شما برای تربیت نیروی ماهر و ارتقا جذابیت صنعت چاپ چه پیشنهادی دارید؟
روزآمد شدن صنعت چاپ و تغییر نسل دستگاه‌های مکانیکی این صنعت به دستگاه‌های اتوماتیک و نیمه اتوماتیک دارای فناوری‌های دیجیتال، نیازمند تربیت نیروهای ماهر و متخصص و تحصیل کرده است، این امر خود مشوقی است برای علاقمند شدن جوانان با استعداد و با انگیزه¬ برای کسب دانش و تجربه در این صنعت
* ایران قادر است کاغذ مرغوب تولید کند؟
کاغذ یک کالای استراتژیک است، لذا تولید آن در داخل امری ضروری و قطعی است. بدیهی است در شرایط فعلی کیفیت کاغذ تولید داخل قابل رقابت با نمونه‌های خارجی نیست. برای تحقق ارتقا کیفیت کاغذ تولید داخل نیازمند یک عزم و اراد ه ملی هستیم یعنی تولیدکننده تمام همت خود را برای ارتقا کیفیت صرف نماید. از طرفی صاحبان صنایع چاپ در راستای حمایت از تولید ملی برخی معایب و سختی‌های استفاده از کاغذ ایرانی را تحمل نمایند. همچنین ناشران، استفاده از کاغذ ایرانی را به استفاده از کاغذ خارجی ترجیح دهند و با یک فرهنگ سازی و تعریف دوره زمانی خاص (مثلاً حداکثر سه سال) مخاطب هم با خرید کتاب تولید شده با کاغذ داخلی حمایت خود را اعلام نماید. و دولت هم با تنظیم بسته‌های حمایتی در عرصه تولید کاغذ-چاپ کتاب و مخاطب زمینه سرعت بخشیدن به خودکفایی در تولید کاغذ مرغوب داخلی را فراهم آورد.
