نوشته‌ها

رئیس اتحادیه صحاف تهران: به دفتر مشق کاغذ دولتی نمی‌دهند

رئیس اتحادیه صحاف شهرستان تهران با بیان اینکه وزارت ارشاد برای تولید دفتر مشق کاغذ در اختیار واحدهای تولیدی قرار نمی‌دهد، گفت: فرآیند تولید دفتر مشق از چند ماه گذشته آغاز شده و پیش‌بینی‌ها بر آن است که بازار با کمبودی مواجه نخواهد بود اما قیمت تمام شده محصولات رشد قابل‌توجهی داشته است.

جلیل غفاری رهبر، گفت: اعضای اتحادیه صحاف شهرستان تهران انواع دفتر مشق، دفتر روزنامه و انواع سررسید را تولید می‌کنند که از ابتدای اردیبهشت‌ماه برنامه طراحی و تولید را در دستور کار خود قرار می‌دهند.

رئیس اتحادیه صحاف شهرستان تهران با بیان اینکه اوج کار تولید دفتر مشق در مردادماه است، خاطرنشان کرد: از میانه مردادماه کار عرضه دفتر مشق آغاز می‌شود که با توجه به شرایط بازار مواد اولیه، قیمت محصول نهایی نسبت به سال گذشته رشد خواهد داشت.

وی ادامه داد: با ایجاد مشکلاتی در بازار کاغذ، اتحادیه رایزنی و درخواست‌هایی از وزارت ارشاد و وزارت صنعت، معدن و تجارت داشته که متأسفانه وزارت ارشاد اعلام کرده کاغذ دولتی به تولید دفتر مشق اختصاص نمی‌دهد و وزارت صنعت نتوانست ارز ۴۲۰۰ تومانی در اختیار تجار برای واردات کاغذ قرار دهد.

غفاری رهبر یادآور شد: رفع نیاز تولیدکنندگان از بازار آزاد انجام می‌شود که هزینه خرید هر بند کاغذ از ۴۰۰ تا ۵۵۰ هزار تومان است و این در حالی است که قیمت تمام شده یک دفتر مشق ساده منگنه‌ای در سال گذشته ۱۷۰۰ تا ۱۸۰۰ تومان بود و در حال حاضر پیش‌بینی می‌شود این رقم به ۲۵۰۰ تا ۲۶۰۰ تومان افزایش یابد.

وی با بیان اینکه ساده‌ترین دفتر مشق برای مصرف‌کننده در سال جاری قیمتی در حدود ۴۰۰۰ تومان خواهد داشت، افزود: تعداد معدودی از تجار توانسته‌اند ارز نیمایی برای واردات کاغذ دریافت کنند و محصولات را به بازار عرضه کنند که تا حدودی از التهاب بازار کاسته است.

رئیس اتحادیه صحاف شهرستان تهران با اشاره به اینکه حجم واردات کاغذ با ارز نیمایی جوابگوی نیاز بازار نیست، گفت: مشکلی در تأمین نیاز واحدهای تولیدی نیست اما قیمت مواد اولیه و محصول نهایی به شدت افزایش یافته است.

غفاری رهبر در پاسخ به این سؤال که آیا واردات و صادرات دفتر انجام می‌شود، خاطرنشان کرد: تا سال گذشته مقداری از تولید واحدهای داخلی به بازارهای دیگر صادر می‌شد که با توجه به اتفاقات رخ داده در زمینه تأمین کاغذ، صادرات دفتر با ممنوعیت روبرو شد و از سوی دیگر واردات دفتر به کشور بسیار جزئی است.

توزیع ۳ هزارتُن کاغذ تا هفته آینده بین مطبوعات کشور

تهران – ایرنا – اداره کل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اطلاعیه‌ای از توزیع حدود یکهزار تُن کاغذ بین مطبوعات کشور خبر داد و پیش بینی کرد تا هفته آینده حدود دوهزارتُن دیگر میان مطبوعات کشور توزیع شود.

براساس اعلام روز یکشنبه روابط عمومی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع رسانی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی، در این اطلاعیه با اشاره به جزئیات توزیع این میزان کاغذ میان مطبوعات و رسانه های مکتوب کشور، ازتعیین میزان برآورد اولیه مصرف کاغذ روزنامه‌ها برای سه ماه آینده خبر داد.

این اطلاعیه می افزاید: فهرست برآورد اولیه کاغذ مصرفی روزنامه‌های سراسری و غیر سراسری که مشمول دریافت کاغذ می‌شوند، مشخص شده و متعاقباً منتشر می‌شود.

بر این اساس، بخش اول و یک‌ماهه برآورد مصرف کاغذ روزنامه‌ها که حدود هزار تُن می‌شود از امروز ٣٠تیرماه بین روزنامه‌ها توزیع شده و با توجه به هماهنگی های انجام شده در برآورد تخصیص و تامین ارز کالاهای اساسی، پیش‌بینی می‌شود طی هفته آینده دو هزار تُن کاغذ دیگر در اختیار روزنامه ها قرار بگیرد.

توزیع کاغذ در ماه‌های گذشته در یک نگاه

همچنین کمیته توزیع کاغذ مطبوعات با دستور وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی و با هدف توزیع مناسب و شفاف کاغذ مطبوعات، سرعت بخشی به مسیر ورود کاغذ به کشور و همزمان توزیع درست آن، رسیدگی به وضعیت رسانه هایی که به دلیل کمبود کاغذ اختلالی در انتشار آن‌ها ایجاد شده و استفاده از ظرفیت تمام دستگاه‌ها برای کمک به وضعیت بازار کاغذ با توجه به تاکیدات رئیس جمهور، معاون اول رئیس جمهور و وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی تشکیل شده است.

همچنین مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی طی ماههای گذشته از توزیع ۱۱ هزارتن کاغذ با نظارت این وزارتخانه میان اهالی مطبوعات در سال ۹۷ خبر داد.

«سیدمحمدرضا دربندی» با اشاره به تشکیل کارگروه کاغذ در شهریورماه ۹۷ و حضور نمایندگان سازمان‌های ذیربط نظیر سازمان حمایت از مصرف‌کنندگان و تولیدکنندگان، وزارت صنعت، معدن و تجارت، گمرک جمهوری اسلامی ایران، تعزیرات حکومتی و انجمن‌ها و تشکل‌های فعال در حوزه کتاب و مطبوعات، گفت: از بدو تاسیس این کارگروه تاکنون، پروفورمای مربوط به ۱۰۵ هزار تن کاغذ روزنامه به تصویب اعضای کارگروه رسیده و برای طی مراحل بعدی به وزارت صمت ارسال شده است.
وی افزود: ۹۰ هزار تن از پروفورماهای مصوب کارگروه کاغذ با تایید وزارت صمت، برای تامین ارز به بانک مرکزی ارجاع شد؛ بانک مرکزی نیز با تامین ارز ۱۶ هزار تن کاغذ مطبوعات موافقت کرد که تاکنون حدود ۱۱ هزار تن کاغذ پس از طی مراحل گمرکی با نظارت وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اختیار نشریات کشور قرار گرفته است.
دربندی در تشریح بیشتر این موضوع تصریح کرد: مجموع این ۱۱ هزار تن کاغذ به روزنامه‌های سراسری، محلی، استانی و منطقه‌ای و همچنین نشریات با دوره‌های انتشار هفته‌نامه، دوهفته‌نامه، ماهنامه، فصلنامه و سالنامه در سراسر کشور، تخصیص و گزارش آماری آن در درگاه اینترنتی معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی منتشر شد.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی گفت: در چنین شرایطی ما شاهد یک بازار باثبات و آرامی بودیم و کاغذ با ارز دولتی به مبلغ ۵هزار تومان و با ارز آزاد ۷ هزار تومان عرضه می‌شد تا اینکه از ابتدای بهمن‌ماه اختصاص ارز دولتی به کاغذ متوقف شد و با توجه به اینکه واردکنندگان، کاغذ مورد نیاز را به بازار عرضه نمی‌کردند، قیمت کاغذ در بازار آزاد با افزایش ۱۰۰ درصدی مواجه شد.
مدیرکل مطبوعات و خبرگزاری‌های داخلی ضمن اظهار امیدواری از سامان یافتن وضعیت کاغذ نشریات گفت: در شورای سیاست‌گذاری معاونت امور مطبوعاتی مصوب شده است از این پس حمایت‌های صورت گرفته در قالب «یارانه‌های مستقیم» و «کاغذ یارانه‌ای» به این صورت اختصاص می‌یابد که گزارش شمارگان واقعی از نشریه اخذ و اطلاعات دریافت شده پس از استعلام از چاپخانه و جهت راستی‌آزمایی، موارد در اختیار سازمان امور مالیاتی قرار داده می‌شود.

ماشین های چاپ

چاپ به معنی اعم، عمل و فن و صنعت تکثیر صورت نقوش دو بعدی (حروف، ارقام، خطوط، تصاویر و غیره) به وسیلۀ انداختن اثر این نقوش بر کاغذ یا پارچه یا مواد دیگر، و بالاخص چاپ مواد خواندنی با تصویر یا بدون آن بر روی کاغذ که موضوع این مقاله است و آن را طبع نیز گویند. قدیمی ترین نمونۀ فن چاپ در چین دیده شده است. اروپا تا اواسط قرن ۱۵میلادی، تنها کتابهائی که در دسترس بود نسخه‌های خطی بود و چون این گونه نسخه‌ها گران قیمت و تعدادش محدود بود، فقط عدۀ قلیلی می‌توانستند از آنها استفاده کنند. با پیدایش و بسط فن چاپ، کتابها در دسترس همه قرارگرفت و این امر از عوامل عمدۀ نهضت رنسانس بود.
در طی قرن ۱۵میلادی “چاپ قالبی” رواج پیدا کرد. مطالب را روی تکه چوبها می‌کندند، و از آنها بر کاغذ منتقل می‌کردند. چاپ قالبی ظاهراً در ابتدا برای تهیۀ ورق بازی و بعدها برای تکثیر شمایل قدیسین و نوشتۀ زیر آنها مورد استفاده قرار گرفت و سرانجام بعضی از کتابها به طور کامل به وسیلۀ این نوع چاپ تکثیر شد، چاپ قالبی بر روی پارچه هنوز در قلمکارسازی معمول است.
اولین قدم بزرگ در پیشرفت فن چاپ اختراع “حروف قابل انتقال” بود. استعمال این نوع حروف بین سالهای ۱۰۵۱ و ۱۰۵۸ میلادی در چین آغاز گردید. دراروپا، ظاهراً اختراع حروف قابل انتقال بدون اطلاع ازکار چینیها و به قول معروف به وسیلۀ “گوتنبرگ” (۱۴۰۰- ۱۴۶۸) در شره ماینتس آلمان صورت گرفت.
فن چاپ به سرعت در اروپا رواج پیدا کرد و در ۱۴۸۷ تقریباً در همۀ ممالک اروپا چاپخانه‌هائی دایر بود و مخصوصاً ایتالیا از جهت طرح حروف چاپ اعتبار تمام یافت و درنیمۀ اول قرن ۱۶م این اعتبار به پاریس منتقل شد. در همین قرن فن چاپ از فن تهیۀ حروف چاپ تفکیک گردید. به سبب محدودیتهای ناشی از اصلاح دینی که در فرانسه در امر چاپ پدید آمد، عده‌ای از چاپگران کارگاههای خود را از فرانسه به هلند منتقل کردند و این سرزمین عمده‌ترین مرکز صنعت چاپ شد و حروف و مطبوعات به همۀ اروپا صادر می‌کرد. فن چاپ به وسیلۀ و.ککستن وارد انگلستان شد (به قولی پیش از ۱۴۷۶) و ظاهراً در ۱۵۳۹ در اسپانیای جدید (مکزیک) کتاب چاپ می‌شد و اصلاحات جزئی صورت گرفت.
گذشته از بعضی اصلاحات جزئی، تا سال ۱۸۰۰ فنون چاپ و حروفریزی عمده به همان صورت بود که گوتنبرگ به عمل آورده بود. چاپ به وسیلۀ ماشین دستی به عمل می‌آمد، کاغذ هم به وسیلۀ دست و ورق به ورق تهیه می‌شد. اختراعات عمده‌ای که از حدود ۱۸۰۰ به بعد صورت گرفت بر سرعت کار افزود و از هزینۀ آن کاست.

از ۱۸۰۰ طریقۀ سترئوتایپ رواج یافت. در ۱۸۱۰ ف. کونیگ از نیروی بخار درماشین چاپ استفاده کرد، در ۱۸۴۶-۴۷ ر.م هو طرح یک ماشین چاپ “روتاری” (Rotari) (چرخنده) را ریخت، در ۱۸۸۶ لاینوتایپ و در ۱۸۹۶ مونوتایپ اختراع شد، که خود عمل حروفچینی را انجام می‌دهند.
امروزه به طور کلی سه طریقه در فن چاپ معمول است:

۱. چاپ حروفی یا برآمده

۲. چاپ هم‌سطح

۳. چاپ گود یا گراووری

این تقسیم بندی بر حسب این است که نقوشی که از روی آنها چاپ می‌کنند نسبت به “صفحۀ چاپ” (صفحۀ حامل نقوش) برآمده یا با آن همسطح یا در آن کنده شده باشد. چاپ حروفی یا چاپ سربی (به مناسبت جنس حروف چاپ) یا چاپ برآمده را در آغاز ورود فن چاپ به ایران، به نام اروپائی آن تیپوگرافی یا طیپوگرافی (Tipografi) نیز می‌گفتند. در طریقۀ چاپ حروفی، نقوشی که اثر آنها باید بر صفحۀ کاغذ چاپ شود، بالاتر از زمینۀ صفحۀ چاپ قرار دارد و مستقیما با کاغذ تماس پیدا می‌کند.
تا حدود ۱۹۰۵ تقریباً در همۀ کارهای چاپی از طریقۀ چاپ حروفی استفاده می‌شد وامروز نیز این طریقه بیش از طرق دیگر معمول است. در چاپ همسطح یا لیتوگرافی (Litografi) (چاپ سنگی) نقوش با زمینۀ صفحۀ چاپ همسطح است. از حدود ۱۹۰۵ به بعد طریقۀ چاپ همسطح که قبلا فقط برای مقاصد خاصی (تکثیر تصویر ونقشه) به کار می‌رفت، بیش از پیش مورد توجه واقع شد و چاپ افست از آن ناشی گردید (لیتوگرافی). در چاپ گود یا چاپ گراووری، اول از کلمات و تصاویر عکسبرداری می‌شود و بعد نقش نگاتیف آنها را بر یک استوانۀ مسی نقره می‌کنند و به این ترتیب گودی‌های کوچکی بر سطح استوانه ایجاد می‌شود. محل نصب این استوانه در ماشین چاپ طوری است که در موقع گردیدن استوانه، سطح آن از یک طرف همواره با حوضچه‌ای مملو از مرکب تماس دارد و از طرف دیگر تیغه‌ای فولادی مرکب را از سطح استوانه “پاک می‌کند” و در نتیجه مرکب فقط در داخل گودیها (نقوشی که باید از روی آنها چاپ به عمل آید) باقی می‌‌ماند، کاغذ درحالی که با فشار از روی این استوانه عبور می‌کند، ذرات مرکب را به خود می‌کشد و اثر نقوش بر آن می‌افتد. عمق گودیها متفاوت است، ومقدار مرکبی که از آنها بر صفحۀ کاغذ منتقل می‌شود با عمق آنها تناسب دارد، به همین جهت، در چاپ گراووری، سایه روشنهای مختلف یک تصویر بهتر از چاپ حروفی یا افست بر صفحۀ کاغذ نقش می ‌بندند، ولی درمقابل، دقت و ظرافت نقش حروف باندازۀ دقت و ظرافت آنها در چاپ حروفی یا چاپ افست نیست. چاپ گراووری را، اگر با ماشین روتاری انجام گیرد، روتاگراوور (Rotagravur) گویند. ماشینهای چاپ حروفی را به سه دستۀ عمده تقسیم می‌کنند، سطحی (مسطح)، استوانه‌ای و روتاری.
(۱) در ماشین سطحی یک صفحۀ مسطح و متحرک کاغذ را بر روی صحفۀ چاپ، که در محل خود ثابت است، فشار می‌دهد. اغلب ماشین‌های سطحی کوچک‌اند و معمولاً برای چاپ کردن بلیط، صورتحساب و فرمهای اداری از آنها استفاده می‌شود؛
(۲) در ماشین استوانه‌ای یک استوانه‌ای فلزی کاغذ را بر روی صفحۀ چاپ فشار می‌دهد، کتابهای و مجله‌هائی را که تیراژ کمی دارند، با این نوع ماشینها چاپ می‌کنند؛
(۳) در ماشین روتاری علاوه بر اینکه یک استوانۀ فلزی کاغذ را بر روی صفحۀ چاپ فشار می‌دهد، خود صفحۀ چاپ به صورت لوحه ‌ای یکپارچه و نیم دایره است که بر استوانۀ دیگری بسته می‌شود. این لوحه را به طریقۀ سترئوتایپ تهیه می‌کنند. ماشین چاپ روتاری بزرگترین و سریعترین نوع ماشینهای چاپ کنونی است و معمولاً برای چاپ روزنامه‌های پرتیراژ از آنها استفاده می‌شود. ماشین چاپ روتاری می‌تواند هر ساعت ۰۰۰/۶۰ نسخه روزنامه را چاپ کند، صفحات آنرا ببرد، “تا بزند” و تعداد نسخه‌های چاپ شده را شماره کند.
چاپ عکسی (Cape. Aksi) چاپ کردن هر نوع نوشته یا رسم یا پردۀ نقاشی و غیره به وسیلۀ عکسبرداری از آن، خواه عکس را به طریقۀ افست چاپ کنند یا پس از تبدیل آن به گراوور، در کتابخانه‌های عمومی بزرگ، اصل کتابها و سایر مدارک نادر یا نفیس (مانند نسخه‌های خطی مصور، نقشه‌های جغرافیایی، کتابهای چاپ قدیم، و جز آنها) را بهندرت در دسترس اشخاص می‌گذارند. بلکه چاپ عکسی آنها را کهدر عین حال مشخصات نسخۀ اصل (از قبیل املا، رسم الخط، و غیره) را نشان می‌دهد در معرض استفاده قرار می‌دهند. همچنین برای گردآوردن نسخه‌های خطی قدیمی که صفحات آنها به طور پراکنده در کتابخانه‌ها یا موزه‌های مختلف موجود است، از چاپ عکسی استفاده می‌شود.
اصطلاح فاکسیمیله (Fak. Simile) به طور اعم به معنی ساختن مانند هرچیز (اعم از کتاب، پردۀ نقاشی، مجسمه و غیره) است، ولی معمولاً بالاخص به معنی چاپ عکسی به کار می‌رود.
چاپ و چاپخانه در ایران- اگرچه تهیۀ اورا می‌توان نوعی طریقۀ چاپ دانست، اولین چاپخانۀ عربی و فارسی در ایران ظاهراً در اوایل قرن ۱۱ ﻫ.ق (شاید از حدود ۱۰۲۰ ﻫ.ق تا ۱۰۳۰ ﻫ.ق) بوسیلۀ کشیشان کرملی در دیر آنان در اصفهان دایر گردید، و به بصمه خانه معروف شده بود. لفظ باسمه (Basme) یا باصمه، که بعد در ایران به صورت باسمه هم نوشته شد و در نزد ترکان عثمانی و ترکان شرقی معمول بوده ازعهد مغول به کار رفته است و مغولان تصویر پادشاهان مغول را بصمه می‌گفتند. درجلفای اصفهان ظاهراً قریب ۳۰ سال بعد از اینکه شاه عباس اول صفوی ارامنه را به آنجا کوچانید (۱۰۱۳ ﻫ.ق) چاپخانۀ ارمنی دایر گردید، که اثری که در ۱۰۵۰ ﻫ.ق در آنجا چاپ شده باقیست. خود ایرانیها سالیان دراز توجهی به مطبعه نداشتند و اگر هم گاهی صحبتی از آن می‌رفت (چنانکه شاردن در سیاحتنامۀ معروف خود گفته است)، از مرحلۀ حرف تجاوز نمی‌کرد، تا آنکه ظاهراً در سلطنت فتحعلی شاه اولین چاپخانۀ “طیپوگرافی” (چاپ سربی) تحت حمایت و تشویق عباس میرزا ولیعهد در تبریزدایر شد و شخصی به نام آقا زین العابدین تبریزی رسالۀ فتحنامه (از میرزا ابوالقاسم قائم مقام) را که ظاهراً نخستین کتاب فارسی است که در ایران با حروف عربی طبع شده است به چاپ رسانید (۱۲۳۳ ﻫ.ق) همچنین عباس میرزا در حدود ۱۲۴۰ﻫ.ق میرزا جعفر تبریزی را به مسکو فرستاد تا یک دستگاه چاپ سنگی بیاورد و آن صنعت را نیز بیاموزد، و او دستگاهی به تبریز آورد ودایر نمود.
گویند فتحعلی شاه میرزا زین العابدین تبریزی را به تهران احضار کرد (حدود ۱۲۴۰ ﻫ.ق) و او تحت توجه منوچهر خان گرجی (بعداً ملقب به معتمد الدوله) قرآن معروف به قرآن معتمدی را به چاپ رسانید و از شاگردان او میرباقر نامی بود که بعدها ناسخ التواریخ را به چاپ سنگی رسانید. بهرحال در حدود ۱۲۴۰ﻫ.ق در تبریز و تهران چاپخانۀ سربی دایر بوده است، چنانکه چاپخانۀ چاپ سنگی نیز در حدود ۱۲۵۰ در تهران وجود داشته است. ظاهراً چاپ سربی در ۱۲۶۱ ﻫ.ق در تهران یکچند موقوف شده است.
در اصفهان نیز بین ۱۲۴۴ و ۱۲۴۸ﻫ.ق چاپخانۀ سنگی وجود داشته است و رسالۀ حسینیه که در این شهر طبع شده است، مربوط به این زمان است. قرآن چاپ سنگی شیراز نیز مربوط به همین سالها است. بعد از تبریز و تهران و ظاهراً بعد از اصفهان و شیراز، اولین شهری که در آن چاپخانه دایرگردید ارومیه (رضائیه) بوده است، که از ۱۲۵۶ﻫ.ق به بعد مبلغین مسیحی در آنجا یک مطبعۀ سربی عربی و سریانی و انگلیسی دایر داشتند. بعد از ارومیه ظاهراً به ترتیب تاریخی آتیه در سایر شهرهای ایران مطبعه داخل شد: بوشهر، مشهد، انزلی، رشت، اردبیل، همدان، خوی، یزد، قزوین، کرمانشاه، کرمان، گروس، کاشان.
با اینکه اول بار چاپخانۀ سربی در ایران وارد شد، بعدها چاپ سربی مدتهای دراز منسوخ و چاپ سنگی دایر شد، تا آنکه در ۱۲۹۰ﻫ.ق در حین مسافرت ناصرالدین شاه قاجار به اروپا در اثنای توقف وی در استانبول، یک دستگاه چاپخانه با حروف عربی و فرنگی به قیمت ۵۰۰ لیرۀ عثمانی خریداری و به تهران فرستاده شده، ولی از آن استفاده به عمل نیامد تا آنکه در سال ۱۲۹۲ ﻫ.ق بارون لوئی دونورمن (Baron. Lui.De. Norman) امتیاز روزنامه‌ای به نام پاتری (به معنی وطن) تحصیل کرد و مطبعه راتعمیر نمود و به کار انداخت. در تبریز نیز درحدود ۱۳۱۷ﻫ.ق باز یکدستگاه مطبعۀ سربی دایر شد. با ازدیاد مدارس و توسعۀ تعلیمات و افزایش عدۀ با سوادان وسایل چاپ در ایران مخصوصاً در سنوات اخیر بسیار افزایش یافته است.

مشخصات کاغذ چاپی

مشخصات کاغذ چاپی از نظر کمیت و کیفیت :

کاغذی که در بازار به فروش گذاشه می­شود یا به صورت لوله­ای است که به نام کاغذ بویینی معروف است ،‌و یا به صورت برگ­های مربع مستطیل به ابعاد مختلف موجود است. واحد شمارش کاغذ هنگام خرید و فروش بند است و هر بند ۵۰۰ برگ است .

در کارخانه­های کاغذسازی ،‌کاغذهای مختلفی جهت استفاده­های گوناگون تهیه می­شود که انواع آن عبارتند از کاغذهای : تحریر ، کاغذهای مخصوص کتابچه­ها و رمان­ها و روزنامه­ها ،‌کاغذهای مخصوص چاپ ، کاغذهای مخصوص چاپ نقشه ، لفاف و بسته بندی ،کاغذ خشک کن، کاغذ رسم و نقاشی ، کاغذ کالک ،کاغذ مومی،زرورق و غیره و انواع و اقسام پوشه­ها ،‌مقواهای ساده و رنگین به نام،کارتی،برفی ، گلایه و شیشه­ای با ضخامت و جنس مختلف .‌

ابعاد کاغذ :

ماشین کاغذسازی کاغذ را به عرض معینی تهیه می­نماید و این ابعاد تابع شرایط و سیستم خاصی است که مهمترین آنها به سیستم دین (Din) که تقریبا ً در ایران به عنوان استاندارد انتخاب شده است ‌معروف است و اصل کار بر اساس برگ کاغذی به شکل مربع مستطیل است که سطح آن یک متر باشند .

وزن کاغذ :

وزن کاغذ را بر حسب گرم در مترمربع مشخص می­کنند . مثلاً کاغذ ۷۰ گرمی یا ۸۰ گرمی در چاپخانه­ها وزن کاغذ برحسب یک بند کاغذ به کیلوگرم مشخص می­کنند . محاسبه بدین ترتیب است : ابعاد کاغذ در تعداد یک بند (۵۰۰ برگ) در وزن یک مترمربع (۷۰ گرم) ضرب و بر حسب کیلو مشخص می­گردد . مثال : یک بند کاغذ ۷۰ گرمی سه ورقی ۹۰×۶۰ سانتی­متر در حدود ۱۹ کیلوگرم می­شود .

گرم ۱۸۹۰۰= ۵۰۰×۷۰×۹۰×۶۰

خصوصیات فیزیکی :

ضخامت یک برگ کاغذ را باید با وسایل دقیق تعیین کرد . یعنی به وسیله اندازه گرفتن ارتفاع یک بند کاغذ با خط­کش محاسبه و تعیین می­شود . قدرت ، قوه مقاومت و قابلیت­های مختلف کاغذ غالباً به ضخامت آن بستگی دارد .

فرمول : ضخامت کاغذ( بر حسب چند صدم میلیمتر) تقسیم بر وزن آن بر حسب گرم می­باشد . شفافیت کاغذ با دیدن کاغذ در روشنایی مشخص می­شود . به این ترتیب که متن کاغذ یکنواخت باشد . در صنعت چاپ بخصوص چاپ رنگی و چاپ نقشه­ها مهمترین خاصیت فیزیکی که بی­نهایت قابل اهمیت است ،‌تغییر پذیری آن و تعیین اینکه در شرایط مختلف چه تأثیرات و تغییراتی در آن صورت خواهد گرفت ، می­باشد . کاغذ دارای دو جهت کاملاً مختلف است و هر کاغذی از عرض و طول به اندازه مساوی دچار تغییر و تأثیر نمی­شود . علت وجود دو جهت کاملاً مختلف کاغذ نیز بدین ترتیب است ،‌اگر تنه درخت­های متعددی را برای حمل و نقل به رودخانه بریزند ، در صورتی کلیه تنه درختان از طول به هم چسبیده درمسیر رودخانه به حرکت در می­آیند . الیاف و سلولز مانند این تنه های درخت است و میز ماشین کاغذ سازی و نوردهای موجود در روی آن درست عمل رودخانه را انجام می­دهند .

نتیجه :

الیاف سلولزکه بعداً تشکیل کاغذ را می­دهند. به وسیله صابون­های رزینی موجود در خمیر کاغذ از طول به هم می­چسبند و ناچار طول آنها موازی طول میز ماشین کاغذ سازی می­گردد . دو جهت مختلف طول و عرض در کاغذ ایجاد می­شود که یکی جهت ماشین کاغذ (طول) نامیده می­شود و جهتی است که الیاف به همان وضع قرار گرفته و دیگر جهت عکس آن می­باشد که عمود به این ترتیب است : فیبر سلولزی به مقدار زیادی جاذب رطوبت است و در نتیجه این جذب متورم می­شود و این میزان تورم در جهت عرض به مراتب بیشتر از جهت طولی (جهت ماشینی) است . شناسایی کاغذ قبل از چاپ به دو طریق است :

۱-یک قطعه کاغذ کوچک را به شکل دیده بریده در آب می­اندازند . قطر الیاف کاغذ متورم شده و پس از مدتی کاغذ لوله شده و به صورت یک استوانه یا سیلندر کوچک در می­آید . محور این استوانه جهت ماشینی یعنی جهت طولی یا امتداد الیاف کاغذ می­باشد .

۲-یک برگ کاغذ دو قطعه به اندازه هم می­برند و این دو قطعه هم اندازه را از دو جهت مختلف روی هم قرار می­دهند . بعد یک ضلع آنها را با دو انگشت به طریقی در دست می­گیدند که بقیه آن تاب بخورد و لنگر بردارد . اگر این دو برگ روی هم افتاده را پشت و رو کنیم . در هر حالتی به صورت خاصی تاب برخواهد داشت و یک مرتبه هر دو کاغذ به همدیگر چسبیده و در مرتبه دیگر هر دو کاغذ از همدیگر فاصله می­گیرند .

خصوصیات شیمیایی :

یک صفحه کوچک کاغذ را به صورت دقیق وزن می­کنند و سپس آن را در بخاری مخصوص قرار داده و می­سوزانند . در نتیجه کاملاً سلولز خالص کاغذ سوخته و از بین خواهد رفت و چیزی که به صورت خاکستر از کاغذ باقی خواهد ماند،‌مواد اضافی آن است . چنین بخاری­ها دارای دستگاه دقیقی نیز هستندکه می­توانند خاکستر موجود را به دقت وزن نمایند .

آزمایش : نوع جنس الیاف سلولز ،‌نیز بدین طریق عمل می­شود که یک قطعه کاغذ را ریش ریش کرده و به وسیله محلول­های شیمیایی آن را رنگ می­کنند و نتیجه حاصل شده را با قرار دادن آن زیر میکروسکوپ به دست آورده . جنس سلولز را می­شناسند و مقاومت خمیر کاغذ را از این نظر که در چه مدتی و زود یا دیرتر زرد خواهد شد نیز می­توان با قراردادن صفحات متعدد کاغذ در زیر نوار بسیار قوی ماورای بنفش در مدت­های معین مشخص کرد . تعیین میزان اسید موجود در کاغذ یعنی یک کاغذ بخصوص اسید دارد یا ندارد ‌می­توان با آزمایش­های ساده معمولی که درباره شناختن مواد اسیددار با استفاده از کاغذ تورنسل در سیمی معمول است ‌انجام داد .

این آزمایش معمولاً در چاپخانه­های مجهز صورت می­گیرد و به آن اهمیت فراوان می­دهند . زیرا عکس­العمل شیمیایی کاغذهای اسیدی پس از چاپ در مقابل بعضی رنگها ، موجب تغییراتی در رنگهای مورد نظرخواهد شد و دقت چاپ را به مقدار زیاد از بین خواهد برد . حتی ممکن است با وجود دقت­های لازم که در تمام مراحل چاپ به عمل آمده است وجود اسید در کاغذ رنگ دلخواه را تغییر دهد ،‌در نتیجه قسمتی از رنگ تصویر چاپ شده با مدل اصلی تطبیق ننماید ، چون کاغذهای اسیدی بعضی از رنگها را پس از چاپ کم­رنگ­تر می­نماید .

خصوصیات مکانیکی کاغذ :

۱. مقاومت به سایش
۲. کاهش مقاومت در برابر رطوبت
۳. مقاومت به مواد چرب
۴. خمش مقوا
۵. مقاومت به جداشدن لایه ها
۶. مقاومت به لایه لایه شدن
۷. لهیدگی
۸. مقاومت در مقابل کشش تا حد گسیختگی
۹. مقاومت به تا خوردن
۱۰. مقاومت سطحی مقوا
۱۱. مقاومت در برابر سوراخ شدن
۱۲. مقاومت در برابر پاره شدن
۱۳. لیسه (نفوذ پذیری کاغذ نسبت به هوا)

انواع کاغذ :

* کاغذ تحریر

عمومی ترین نوع کاغذ در مصرف روزانه است. نسبتاً سبک بوده و کمی هم براق است.

* کاغذ کارتی :

کاربرد این نوع کاغذ در تهیه ی کارتهای اندیکس و دفاترعمومی می باشد.

* کاغذهای مخصوص

کاغذهایی که در دسته بندیهای بالا قرار نمی گیرند، کاغذهای مخصوص نام دارند. این دسته شامل کاغذهای پلاستیکی و هرگونه کاغذ غیرمعمولی می باشند.

* کاغذ ارش

کاغذی است زیبا و سطح آن دانه­دانه است و از خمیر پارچه­ای تشکیل شده است . ظریف و نازک است و برای چاپ با اسلوب حکاکی و ضخیم آن برای تهیه نقشه برجسته به کار برده می­شود .

* کاغذ کوشه مخصوص

بخصوص در مواردی که پس از چاپ مجدداً باید عمل عکسبرداری انجام گیرد و از زمینه سفید و براق آن استفاده می­شود .

* کاغذ بریستول

که در نقشه برداری از آن استفاده می­شود

* کاغذ اینور

که سطح آن از یک قشر آلومینیوم پوشیده شده است .

* کاغذ کالک

که موارد استفاده زیادی دارد،‌ بخصوص در نقشه­ کشی . خود کاغذ دارای انواع مختلف است و خمیر آن از نوعی درخت کاج تهیه می­شود . کاغذهای مخصوص ضخیم که به نام کاغذ دوسیه و کارتن (مقوا) معروف است و با رنگ­های مختلف تهیه می­شود ، و مخصوص جلدگیری جزوه­های کوچک است . در بعضی موارد روی این کاغذها عمل چاپ انجام می­گیرد . و به دو نوع است :

۱-شکننده .

۲-نشکن و به نام پوشه نامیده می­شود .

هر کدام از کاغذهایی را که در بالا تشریح شد می توان با تغییر در روش ساخت، از نظر پوشش، رنگ، بافت و غیره به صورت دلخواه و متنوع تری درآورد. هنگامی که ساخت کاغذ پایان یافت، به صورت ورق بریده و دسته بندی می گردند. بسته بندی کاغذها معمولاً در تعداد پانصد برگی انجام می گیرد.

در بازار مصرف کاغذها را به جنس، گرم، نام کارخانه و یا کشور سازنده اش می شناسند. مانند کاغذ تحریر ژاپنی ۷۰ گرمی و یا گلاسه هلیکا ۱۸۰ گرمی. از انواع کاغذ در ایران می توان به نامهای زیر اشاره نمود :

تحریری، گلاسه (مات و براق)، الوان (دررنگهای متفاوت)، پوستی، کالک فانتزی (بافت دار)، پشت چسب دار، سلفون، سلفون پشت چسب دار و گراف از مقواها.

پشت طوسی – سفید، الوان، کرجی (جعبه شیرینی)، گریز، گلاسه (مات، براق، یکرو)، مقوای پشت چسب دار و ماکت.

کاغذها بر اساس مواد تشکیل دهنده به دو گروه تقسیم می شوند:

الف) کاغذهای حاوی چوب یا کاغذهایی که از تفاله مکانیکی ساخته می شوند که انواع این کاغذها عبارتند از:
ـ کاغذهای چاپ روزنامه که یا کلا از تفاله مکانیکی ساخته می شوند و یا مقدار کمی (حداکثر تا ۱۵ درصد) تفاله شیمیایی تصفیه شده دارند. امروزه به طور روزافزون به جای تفاله مکانیکی از فیبرهای بازیافتی استفاده می شود.
ـ کاغذهای مجله بدون پوشش که در ساخت این کاغذها به طور معمول از ۵۰ درصد تا ۷۰ درصد تفاله مکانیکی، ۱۰ تا ۲۵ درصد تفاله شیمیایی تصفیه شده و همچنین ۱۵ تا ۳۰ درصد سایر مواد افزودنی استفاده می شود.
ـ کاغذهای پوشش دار مجله که حاوی ۴۰ تا ۶۰ درصد تفاله مکانیکی ، ۲۵ تا ۴۰ درصد تفاله خاک اره تصفیه شده و ۲۰ تا ۳۵ درصد مواد پر کننده و رنگ پوششی می باشند.
ب) کاغذهای چاپی بدون چوب (کاغذهای ترم) که به طور عمده از تفاله شیمیایی و کمتر از ۱۰ درصد تفاله مکانیکی ساخته می شوند. انواع این نوع کاغذها عبارتند از:
ـ کاغذهای چاپ بدون پوشش که از ۵۵ تا ۸۰ درصد تفاله تصفیه شده چوب، حداکثر تا ۳۰ درصد تفاله تصفیه شده خاک اره و ۱۰ تا ۳۰ درصد سایر مواد پرکننده ساخته می شوند.
ـ کاغذهای چاپ روکش دار که در این نوع کاغذ ضخامت لایه پوشش به مورد استفاده کاغذ بستگی دارد.

مقواها:
مقواها به طور عمده از تفاله های شیمیایی و مکانیکی و فیبرهای بازیافتی ساخته می شوند و مقوا ها را با توجه به مورد استفاده می توان به ۴ دسته کلی تقسیم نمود:

الف) مواد خام مورد استفاده برای ساخت ورق کارتن بسته بندی که شامل لایه سطحی و لایه موج دار میانی ورق های کارتن می باشند.
ب) مقواهای جعبه که برای ساخت انواع جعبه مقوایی بسته بندی استفاده می شوند و شامل تقسیمات متعدد می باشند.
پ) مقواهای بسته بندی مایعات
ت) مقواهای گرافیکی که در ساخت محصولاتی از قبیل کارت، فایل، پوشه، محافظ و پوشش دهنده ها کاربرد دارند.

ابعاد و گراماژ کاغذ

کاغذ اگر به صورت ورقه باشد به نام بند و اگر متری باشد به نام رول بسته بندی می گردد. تعداد برگها در بند مختلف بوده و بستگی به ضخامت کاغذ دارد. هر بند شامل ۲۵۰،۱۲۵،۱۰۰ و یا ۵۰۰ برگ کاغذ می باشد.

منظور از گرم در کاغذ، وزن یک مترمربع آن می باشد. بنابراین یک برگ کاغذ ۷۰×۱۰۰ گرمی ۴۹ گرم وزن دارد و چون بند آن ۵۰۰ برگی است، وزنی برابر ۵/۲۴ کیلو خواهد داشت.

قطعهای اصلی کاغذ که مورد مصرف بیشتری دارند عبارتست از :

۶۰×۹۰، ۵۶×۸۸، ۷۰×۱۰۰، ۷۴×۹۶، ۷۲×۹۰ و ۷۰×۹۰ که در ایران بیشتر از قطعهای ۷۰×۱۰۰ و ۶۰×۹۰ جهت نشر استفاده می شود. (ابعاد ذکر شده به سانتیمتر می باشند.)

تا و برش

کار هر ورق چاپ شده عموماً به صحّافی ختم می شود. صحّافی شدن هر ورق نیاز به تا کردن مناسب آن دارد. اوراق چاپ شده به تناسب قطع آنها چندین بار و یا به چندین شکل تا می شوند. رایج ترین آنها عبارتند از : ساده، فانوسی، آکاردئونی و کرکره ای. این نوع تاها در جزوه ها، کاتالوگ ها، دفترچه ها و کتابها انجام می گیرد. بعضی از جزوه ها و کاتالوگها، همین تاها، صحّافی آنها محسوب شده و هیچ عمل دیگری برای آنها صورت نمی گیرد. اما در صحّافی دفترچه ها و کتابها ممکن است یک یا چند فرم با منگنه به هم دوخته شوند که به آنها صحّافی مفتولی می گویند. و یا ممکن است چندین فرم به هم دوخته شوند که به آنها صحّافی ته دوخت گفته می شود و یا چندین فرم با هم ته چسب شوند که به نام صحّافی ته چسب خوانده می شوند.

بازیافت کاغذ

در عملیات تولید کاغذ افزودن مواد شیمیایی برای بهبود عملکرد ماشین ضروری است. پرکننده های معدنی ( مانند خاک چینی ، کربنات کلسیم یا پودر تالک ) برای بهبود ماتی و سفیدی کاغذ و خواص سطحی و چاپ پذیری آن اضافه می شود. برای بهبود خواص مقاومتی ، بویژه مقاومت سطحی کاغذ نشاسته مصرف می شود. مواد شیمیایی آهاردهنده ، مواد کاغذ را به تر شدن و رطوبت پذیری افزایش می دهند. برای افزایش بازده تولید ، افزایش سرعت ماشین کاغذ ، کاستن از مقدار کف ، جلوگیری از رشد موجودات ذره بینی و اهداف دیگر ، مواد شیمیایی بهبود فرآیند مصرف می شوند. این افزودنیهای متنوع و متفاوت ، هنگام بازیافت الیاف مشکلاتی به وجود می آورند. علاوه بر این ، در صورت دفن کاغذهای باطله یا سوزاندن آنها ،این مواد مشکلات زیست محیطی نیز بوجود می آورند.

برای تبدیل کاغذ به یک فرآورده نهایی ، مواد شیمیایی دیگری از قبیل چسبها و رزینها نیز مورد نیاز است . این مواد نیز در بازیافت مشکل آفرین هستند. با تغییر و پیشرفت فناوری ، نوع این مواد نیز تغییر یافته است. بعنوان مثال ، تیونرها که در انواع چاپگرها مصرف می شوند ( مانند دستگاه زیراکس و چاپگرلیزری ) و چسبهای گرمایی و فشاری ، مواد جدیدی هستند که در کاغذهای باطله دیده می شوند.

در کاغذهای باطله بسته به نوع مصرف ، ناخالصیهایی از قبیل مواد غذایی ، سنگریزه و شن یا ذرات پلاستیک نیز یافت می شود. در نتیجه ، تغییر وتنوع در کاغذهای باطله زیاد است و فناوری بازیافت باید بر این مشکل بزرگ فایق آید. آثار این تغییر وتنوع ، تاحدی در محصول نهایی نیز آشکار می شود و نوعی بی ثباتی کیفی را در محصول سبب می شود.

انتخاب رزولوشن (Resolution) مناسب برای طراحی های مختلف

انتخاب تفکیک پذیری یا همان رزولوشن مناسب اولین گام در طراحی به حساب می آید. اشتباه در انتخاب رزولوشن ممکن است باعث خراب شدن کار چاپی گردد. در این مقاله به اختصار به نحوه انتخاب رزولوشن مناسب برای کارهای مختلف خواهیم پرداخت.

ابتدا باید بدانیم کهاصولا دو دسته از نرم افزارهای گرافیکی وجود دارد. نرم افزارهای برداری ( (vectorو نرم افزار های بیت مپ (Bitmap) از جمله نرم افزارهای برداری می توان به معروف ترین آنهایعنی Corel Draw،FreeHand وIllustratorاشاره کرد و از جمله نرم افزارهای بیت مپ می‌توان Photoshop و Corel PhotoPaint را نام برد.

در نرم افزارهای برداری خط و اشکال بر اساس روابط و فرمولهای ریاضی رسم میشوند بدین معنا که زمان رسم یک دایره ، نرم افزار از طریق معادله خط دایره آن را رسم میکند بنا بر این هرچقدر هم که تصویر را زوم کنید این دایره دوباره ترسیم می شود و بدون کنگره ورنجه است اما در نرم افزارهای بیت مپ رسم اشکال بر اساس نقاط تاریک و روشن(پیکسل) است،به این صورت که کل صفحه‌ی شما مانند یک کاغذ شطرنجی به خانه های ریز مربع شکل تقسیم می شود و هر خانه ای دارای رنگ مخصوص خود است و با در کنار هم قرار گرفتن این مربع های رنگی تصویر بوجود می آید درست مانند یک کوبلن. به زبان دیگر هنگامی که یک دایره را در Photoshop رسم میکنید و با ابزار zoom آن را بزرگ می کنید آنچه مشاهده می کنیدنقاط تاریک وروشنی است که کنگره دار دیده می شود.

طبیعتا هر چه تعداد این مربع ها بیشتر و سایز آنها کوچکتر باشد تصویر کیفیت بهتری خواهد داشت و البته فایل آن هم حجم بیشتری پیدا خواهد کرد. تعداد این مربع ها در یک اینچ (۲/۵۴ سانتی متر)  همان رزولوشن تصویر است. واحد رزولوشن همDPIاست که مخففDot Per Inch می‌باشد (نقطه در اینچ). مثلاً در یک تصویر با رزولوشن۳۰۰DPIدر هر اینچ از تصویر (در طول یا عرض فرقی نمی کند) تعداد ۳۰۰ مربع کوچک قرار دارد. توجه داشته باشید که رزلوشن مربوط به نرم افزار های بیت مپ است و در نرم افزار های وکتور اساساً چنین مفهومی وجود ندارد مگر در هنگامی که قصد دارید از یک نرم افزار وکتور خروجی بیت مپ بگیرید . در این صورت نرم افزار از شما رزولوشن مورد نظر شما را می‌پرسد و با آن رزولوشن تصویر بیت مپ مورد نظر شما را می سازد.

توجه داشته باشید که کیفیت یک عکس علاوه بر رزولوشن به سایز عکس نیز بستگی دارد. مثلاً اگر عکسی در اختیار داشته باشید که رزولوشن آن۳۰۰ DPI باشد و سایز آن نیز ۱۰ سانی متر در ۱۰ سانتی متر باشد تعداد مجموع مربع های شما ۱.۴۴۰.۰۰۰ عدد خواهد بود در صورتی که تصویری با همین رزولوشن اما با سایز ۱ سانت در ۱ سانت تنها دارای ۱۴.۴۰۰ مربع خواهد بود. یعنی کیفیت آن نسبت به حالت اول ۱۰۰ برابر کمتر است. به همین دلیل است که در بسیاری از موارد برای بیان کیفیت یک عکس یا یک دوربین از واحد مگا پیکسل استفاده میشود . یعنی تعداد پیکسل های طول و عرض را در هم ضرب می کنند و عدد بدست آمده را تقسیم بر میلیون می‌کنند و عدد بدست آمده را بر حسب مگا پیکسل بیان می‌کنند.

انتخاب رزولوشن مناسب برای طرح های مختلف :

الف : طراحی های چاپ افست :

برای طراحی هایی که قرار است چاپ افست شوند فایلهای خود را با سایز اصلی و رزولوشن۳۰۰ DPIطراحی کنید. اگر با رزولوشن پایین تر طراحی کنید حتی اگر طرح شما در کامپیوتر خوب به نظر برسد در چاپ کیفیت کار پایین خواهد بود . مخصوصاً نوشته های شما از کیفیت خوبی برخور دار نخواهند بود.

توجه داشته باشید که از ابتدا و در هنگام شروع طراحی رزولوشن خود را درست تنظیم کنید در غیر این صورت چنانچه در انتهای کار رزولوشن را بالا ببرید فایده نخواهد داشت و کارتان در هنگام چاپ خراب خواهد شد.

چنانچه با نرم افزار های وکتور (مثلاً کورل) طراحی می کنید و قصد دارید تا خروجی بیت مپ (مثلاً با پسوندTIFیاJPG) بگیرید هم حتماً دقت کنید که تنظیمات خروجی را روی رزولوشن۳۰۰ DPIقرار دهید.

در ضمن از رزولوشن های بالا تر برای طراحی استفاده نکنید. درست است که کیفیت کارتان افزایش پیدا می‌کند اما اولاً حجم فایلتان هم افزایش پیدا میکند و سرعت سیستمتان در هنگام طراحی به شدت پایین می آید ، دوم اینکه در لیتو گرافی ها در ابتدا فایلهای با رزولوشن بالای۳۰۰ DPIرا به۳۰۰ DPIتبدیل می‌کنند و سپس از آن زینک می‌گیرند. یعنی عملاً حتی اگر با رزولوشن بالای ۳۰۰ DPI هم طراحی کنید در نهایت تغییری در کیفیت کار چاپیتان بوجود نخواهد آمد.

ب : طراحی برای چاپ بنر و پلات:

معمولاً بنر و پلات در سایز های بزرگ چاپ میشوند و معمولاً هم پوستر های چاپ شده از فاصله ی بیشتری نسبت به کارهای افست دیده می‌شوند. به همین دلیل هم معمولاً سایز فونت های آنها بسیار بزرگتر از فایل های چاپ افست انتخاب می‌شود. بنا بر این در طراحی هایی که برای چاپ بنر و یا پلات انجام می‌شود نیازی نیست با رزولوشن ۳۰۰ طراحی کنید و اگر هم این کار را انجام دهید در هنگام چاپ رزولوشن کار شما را پایین می آورند تا ارسال فایل به پلاتر با سرعت بالاتری انجام شود. در فایلهایی که برای پلات ایندور (چاپ فضای داخلیIndoor) که معمولاً بر روی کاغذ کوتد ، بوم (Canvas) و یا بک لایت (Back Light) انجام میشود رزولوشن۱۷۰ DPIبا سایز اصلی کار مناسب است. برای چاپ اوت دور (چاپ فضای خارجیOut Door) هم که معمولاً روی بنر و یا فلکسی انجام می‌شود رزولوشن ۱۲۰ انتخاب می‌شود.

در هر صورت توصیه من به شما این است که با توجه به گوناگونی و تفاوت زیاد دستگاه های پلاتر قبل از شروع طراحی با چاپخانه ای که قصد دارید فایل را به آنجا ارسال کنید رزولوشن کار خود را هماهنگ کنید.

ج : طراحی برای سایت و اینترنت:

در طراحی برای وب سایت های اینترنتی رزولوشن استاندارد۷۲ DPIاست. از هیچ رزولوشن دیگری در طراحی برای اینترنت استفاده نکنید.

نوشته شده توسط : مهندس امیر حسین گرشاسبی

مُدل رنگ CMYK چیست ؟

مدل رنگ CMYK که به آن “چهار رنگ” نیز گفته می شود نوعی از ترکیب رنگ است که از آن در چاپ افست استفاده می شود.در این مدل کلیه رنگها از ترکیب چهار رنگفیروزه ای یا سایان (Cyan) ارغوانی یا مجنتا (Magenta) رنگ زرد یا یلو (Yellow) و رنگ سیاه (BlackOrKey) که به اختصار به آنها CMYK گفته می شودبوجود می آید(شکل ۱).

هر کدام از این رنگها می تواند دارای غلظت ۱ تا ۱۰۰ باشد.

از ترکیب این چهار رنگ سایر رنگها ساخته می شوند (صد میلیون رنگ ۱۰۰*۱۰۰*۱۰۰*۱۰۰) .

ترکیب این رنگها بر روی کاغذ انجام میشود . یعنی رنگ اول بر روی کاغذ چاپ می شود و سپس رنگ دوم بر روی رنگ اول چاپ می شود و الی آخر و چون این رنگها شفاف هستند آنچه در نهایت دیده می شود ترکیب چها رنگی است که بر روی هم و با غلظت های مختلف چاپ شده اند.

توجه داشته باشید که در این مدل ، رنگ سفید وجود ندارد و در واقع رنگ سفید همان رنگ کاغذ است . یعنی جایی که هیچ رنگی وجود نداشته باشد رنگ سفید دیده می شود البته به شرطی که کاغذ شما سفید باشد.

همانطور که می دانید بنا بر اصول فیزیک رنگهای اصلی ۳ رنگ هستند اما چرا در این مدل چهار رنگ وجود دارد ؟ به صورت تئوریک اگر سه رنگ اصلی با غلظت کامل با هم ترکیب شوند باید رنگ مشکی بوجود آید اما در عمل چنین نیست و از ترکیب سه رنگ اصلی (C,M,Y) رنگ کبود یا بادمجانی بوجود می آید (شکل ۳) برای اینکه این مشکل بر طرف شود رنگ چهارم که همان مشکی است به سه رنگ اصلی اضافه می شود.

توجه داشته باشید که مدل رنگی که مانیتور از آن استفاده می کند RGB است (قرمز ، سبز ، آبی) . که در آن هر رنگ می تواند از ۱ تا ۲۵۵ غلظت داشته باشد (حدوداً ۱۶ میلیون رنگ ۲۵۵*۲۵۵*۲۵۵) . اگر این عدد را با صد میلیون رنگ در مدل CMYK مقایسه کنیم به نظر می رسد که مدل رنگ CMYk دارای تعداد رنگ بیشتری است اما در عمل چنین نیست و بسیاری از رنگهایی که در مدل RGB وجود دارد و در مانیتور دیده میشود در مدل CMYK وجود ندارد ! علت این امر تکراری بودن بسیاری از رنگها در ۱۰۰ میلیون رنگِ مدل CMYK است. بنا بر این در اکثر مواقع اگر عکسی با مدل رنگ RGB را به مدل رنگ CMYK تبدیک کنیم متوجه می شویم که از شفافیت و زیبایی عکس کاسته می شود. همیشه فراچشم داشته باشید که حتی اگر فایل را در مدل رنگ CMYK طراحی کرده باشید باز هم رنگ چاپی کار شما با آنچه در مانیتور میبینید متفاوت خواهد بود چون اساساً سیستم مانیتور بر مبنای RGB است و توان نمایش دقیقCMYKرا ندارد. (همانطور که سیستم چاپ افست هم توان چاپ رنگهای RGB را ندارد).

در این شکل میتوانید عکسی را که رنگهای اصلی آن از هم تفکیک شده اند ببینید.

در مدل رنگCMYK رنگهایی نظیر طلایی ، نقره ای ، سفید (چاپ شده بر روی کاغذ یا مقوای غیر سفید) و رنگهای اکلیلی و براق وجود ندارد . پس اگر در یک کار چاپ شده با تکنولوژی افست چنین رنگهایی را ببینید معنی آن اینست که آنها به عنوان رنگهای پنجم و اضافی بعد از چاپ CMYK بر روی کار چاپ شده اند.

نوشته شده توسط : مهندس امیر حسین گرشاسبی

چاپ افست چیست ؟

افست نوعی از چاپ است که امروزه به طور بسیار گسترده برای چاپ انواع کتاب ، مجله ، بروشور و کاتالوگ ، پوستر و خلاصه هر چیزی که قرار است بر روی کاغذ و با تیراژ بالا (معمولاً ۱۰۰۰ عدد یا بیشتر) و نیز با کیفیت بالا چاپ شود مورد استفاده قرار می گیرد.

دستگاه های چاپ افست بسته به مدل دارای سایز چاپ از ۵۰*۳۵ سانتی متر تا ۱۰۰*۷۰ و حتی در موارد محدود تا سایز ۱۴۰*۱۰۰ می باشند.

در چاپ افست از مدل رنگ CMYK استفاده می شود و هر رنگ به صورت جدا گانه بر روی کاغذ چاپ میشود و عمل ترکیب رنگ بر روی کاغذ صورت میگیرد. برخی از دستگاه های چاپ افست دارای یک ستون رنگ هستند یعنی در هر بار مکش کاغذ فقط می توانند یک رنگ را روی کاغذ چاپ کنند. برخی از دستگاه ها دو رنگ و برخی نیز چهار رنگ هستند که چاپ هر چهار رنگ را با یک بار مکش کاغذ انجام می دهند. برخی از دستگاه های چاپ افست ۵ رنگ هستند که علاوه بر چاپ هم زمان CMYK میتوانند چاپ رنگ پنجم (مثلاً نقره ای یا طلایی یا رنگ های ساختگی) و یا حتی چاپ ورنی را انجام دهند.

لیتوگرافی چیست؟

لیتو گرافی فرایندی است که در طی آن صفحه هایی فلزی از جنس آلومینیوم موسوم به زینک یا پلیت ساخته می شود. از این صفحه ها در چاپخانه های مجهز به سیستم چاپ افست برای انجام عملیات چاپ بر روی کاغذ استفاده میشود. بنابر این لیتوگرافی یک مرحله ی واسطه ای در چاپ افست است . فایلهای طراحی شده ابتدا در لیتوگرافی تبدیل به صفحات فلزی شده و سپس این صفحات به چاپخانه ارسال می گردد تا در آنجا بوسیله ی آنها عملیات چاپ بر روی کاغذ صورت بگیرد.

در لیتوگرافی ابتدا فایلها به چهاررنگ اصلی سازنده ی خود تقسیم می شوند و سپس تصویر مربوط به هر رنگ با نوعی پلیمر مخصوص بر روی صفحه ی فلزی چاپ می شود . جنس سطح این ورقه ی فلزی از موادی پوشانیده شده است که به هیچ عنوان مرکب چاپ را به خود جذب نمیکند. در عوض جنس مواد پلیمری که طرح را با آن را بر روی زینک چاپ می کنند جاذب مرکب می باشد. از همین خاصیت در چاپ استفاده می شود. برای ساخت زینک دو روش وجود دارد روش قدیمی که امروزه هنوز هم کم و بیش مورد استفاده قرار می گیرد از دستگاهی به نام ایمیج ستر (Image Setter)استفاده می شود. این دستگاه هر چهار فایل تفکیک شده از فایل اصلی را با رنگ مشکی بر روی طلق شفاف پرینت می گیرد. در حقیقت دستگاه ایمیج ستر چیزی جز یک پرینتر سیاه و سفید بزرگ لیزی با قابلیت پرینت بر روی طلق شفاف نیست. البته دقت چاپ و رزولوشن پرینت در این دستگاه فوق العاده بالاست. پس از اینکه این طلق ها آماده شد آنها را بر روی زینک های خام چسبانده و با گیره های مخصوصی فیکس می کنند. سطح زینک خام از ماده ی پلیمری جاذب مرکب پوشانده شده است و در طی فرایند ساخت زینک قسمت های اضافی از روی سطح آن برداشته می شود تا فقط بخشهای طرح باقی بماند. در حقیقت عملیات چاپ بر روی زینک برعکس حالت معمول انجام می شود.

دو نفر در حال ساخت زینک به روش سنتی

جنس مواد پلیمری که سطح زینک را پوشانده است به نور فرابنفش حساس است و در صورت قرار گرفتن در مقابل نور تبخیر می شود. پس از اینکه طلق های شفاف که به آنها فیلم گفته می شود را بر روی زینک بستند آنها را در محفظه ای قرار می دهند تا نور ببینند. در اثر نور دیدن در بخشهایی از زینک که در مقابل طلق شفاف قرار گرفته و نور می بیند مواد پلیمری تبخیر می شوند و از بین می روند اما در بخشی که زینک در مقابل بخشهای سیاه شده ی فیلم قرار میگیرد و نور نمی بیند مواد پلیمری باقی می مانند. سپس زینک را در محلولی قلیایی (معمولاً از مشتقات آمونیاک) شستشو می دهند تا بخشهای باقی مانده ی مواد پلیمریکهنور دیده اند ولی هنوز کم و بیش بر سطح زینک باقی مانده اند پاک شوند و اصطلاحاً زینک ظاهر شود. پس از آن زینک در محلولی دیگر شستشو داده می شود تا بخشهای نور ندیده ی آن تثبیت شوند. بابر این ساخت زینک در این روش شامل تهیه ی فیلم و سپس ساخت زینک است .

اما در روش های جدید تر از دستگاهی به نامPlate Setterاستفاده می شود که بدون درست کردن فیلم مستقیماً زینک را می سازد. یعنی فایل از کامپیوتر به دستگاه ارسال می شود و زینک آماده از دستگاه خارج می شود. میتوان گفت که دستگاه پلیت ستر، پرینتر زینک است. توجه داشته باشید که متداول است که به ورقه ی فلزی تولید شده در حالت اول زینک و در حالت دوم پلیت می گویند.

زینک ساخته شده در حال خروج از دستگاه

در پایان یاد آوری دو نکته را ضروری است: اول اینکه واژه ی لیتوگرافی در فارسی به معنای چاپ سنگی است که بر گرفته از یکی از روش های چاپ بسیار قدیمی است که بعداً، نو گزینش شده و به تکنولوژی تولید فیلم و زینک نیز تعمیم داده شده است. نکته ی دوم اینکه برای تولید فیلم در سالهای نه چندان دور که هنوز کامپیوتر وجود نداشت ( و طبعاً دستگاه ایمیج ستر هم ساخته نشده بود) از روش عکاسی سنتی و ظهور فیلم استفاده می شد و برای ساخت فیلم از فیلتر های رنگی استفاده می کردند.

نوشته شده توسط : مهندس امیر حسین گرشاسبی

سیستم های ترکیب رنگ و مرکب دهی

در شروع هر چاپ، ممکن است با مشکلاتی مواجه شویم که باعث طولانی شدن مدت زمان کار چاپ می شود. تلاش های زیادی از طرف سازندگان ماشین آلات چاپ انجام گرفته تا این زمان به حداقل برسد؛ تا جایی که آپشن های مختلفی را با توجه به درخواست مشتری به ماشین آلات اضافه می کنند. اگر بخواهیم به نمونه ای از آنها اشاره کنیم، می توانیم پلیت بند اتوماتیک، تنظیم اتوماتیک شیرهای مرکب، تعویض رول بدون توقف ماشین و… را برشماریم.

اگر در مورد کاغذ یا مقوایی که قرار است چاپ شود صحبت کنیم، باید دارای شرایط و ویژگی های خاص خود باشد تا در سرعت چاپ تاثیر منفی نگذارد. نمی توان هر کاغذ یا مقوایی را وارد دستگاه چاپ کرد. از جمله رایج ترین اشکالات کاغذ و مقوا می توان به چند مورد زیر اشاره کرد:

الکتریسیته ساکن اغلب در محیط هایی که دارای هوای خشک و گرم هستند، ایجاد می شود. به طور معمول در قسمت تغذیه دستگاه، وسیله ای به نام جرقه گیر یا ionize (به معنی یونی کردن) که بعضی کارگران چاپخانه ها به آن گاز گیر هم می گویند تعبیه می کنند.

تا قبل از این که کاغذ وارد برج چاپ شود، جریان الکتریسیته آن را خنثی می کند. اگر قسمت تغذیه، چنین تجهیزاتی نداشته باشد، با زیاد کردن دور نورد آب تا حدودی اشکال برطرف می شود. ما در کاغذهای خود کپی (کاربن لس) این اشکال را بیشتر می بینیم اما اضافه کنم بهتر است هر قدر می توانیم از آب کمتری استفاده کنیم تا کیفیت چاپ بالا رود و در مراحل پس از چاپ به مشکلی بر نخوریم.

اما در هوای مرطوب، الکتریسیته ساکن تقریبا در هوای محیط مبادله شده و اثر خود را کمتر نشان می دهد، به همین منظور به طور معمول رطوبت نسبی چاپخانه را بین ۴۰ تا ۵۰ درصد در نظر می گیرند. در صورت کم بودن رطوبت محیط بهتر است از سیستم رطوبت ساز استفاده کنیم. البته رطوبت بیش از حد هم باعث تغییر ابعاد کاغذ و مقوا می شود و همچنین اگر فشار سیلندر مناسب نباشد، اندازه کاغذ و مقوا به هم می خورد. برای کنترل فشار مناسب، قبل از تغذیه، باید ضخامت کاغذ و مقوا با میکرومتر اندازه گیری شود. اندازه گیری دقیق از له شدن کاغذ و مقوا و کنده شدن لایه رویی آن و همچنین مشکلات دیگر (مانند له شدن ترام ها و خراب شدن زیر سازی لاستیک) جلو گیری می کند.

پرزدهی کاغذ و مقوا هم وقت زیادی را برای تمیز کردن لاستیک می گیرد. پرزدهی کاغذ و مقوا می تواند در نتیجه برش کاغذ، قبل از چاپ باشد. به خاطر کند بودن تیغه برش که تیغه مربوطه را باید به موقع عوض کنیم و یا ممکن است جنس کاغذ و مقوا مرغوب نباشد. این پرزدهی تاثیر مستقیمی بر چاپ دارد و جزو مواردی است که مشتری روی آن دست می گذارد. با توجه به حساسیت کار ممکن است یک بار ورق ها را بدون چاپ به ماشین تغذیه کنند که تا حدودی پرز آنها گرفته شود و یا این که خود دستگاه دارای سیستم پرزگیر باشد.

حجم مرکب بالا و یا سرعت خشک شدن و از طرفی خود کاغذ و یا مقوا تا حدودی در پشت زدگی کار نقش بسزایی دارد، با این تفاوت که ما در کاغذ تحریر با ضریب نفوذ مرکب بیشتر نسبت به کاغذ و مقوای گلاسه روبرو هستیم که با دستگاه دنسیتومتر می توان ضخامت مرکب را اندازه گیری کرد، در صورتی که با سطح بیشتری از مرکب مواجه باشیم از خشک کن استفاده می کنیم ممکن است کار پشت و رو باشد و با مشکلات زیادی روبرو شویم، به خصوص در کاغذ و مقوای گلاسه. از طرفی چسبندگی زیاد مرکب هم باعث خارج شدن ورق چاپی از پنجه سیلندر چاپ و یا جداشدن الیاف ورق چاپی و چسبیدن آن به لاستیک چاپ می شود. ( لایه رویی کاغذ کنده می شود). در بین مرکب ها، مرکب مشکی (Black) دارای بیشترین مقدار چسبندگی و بعد از آن به ترتیب آبی (Cyan)، قرمز (Magenta) و زرد (yellow) است. به طور معمول در روزهایی که هوا سرد است، این اشکال زیاد به چشم می خورد. با اضافه کردن یک مقدار ضد چسب، این اشکال بر طرف می شود، ولی بهتر است دما و رطوبت محیط را در یک اندازه ثابت نگه داریم.

اشکالات مربوط به اثر مرکب و آب روی کاغذ، موارد متنوعی را شامل می شود که در اینجا تنها به یکی از آنها اشاره شد.

توصیه ها

در منابع علمی و تخصصی، توصیه های دقیقی در مورد رفع اشکالات چاپی و نیز اقدامات پیشگیرانه در بروز مشکلات کاغذ و مقوا ارایه شده است. در اینجا به یک مورد مهم و ساده اشاره می شود:

کاغذ و مقوا، درست هنگام استفاده از لفافه ها خارج شود تا این که رطوبت خود را از دست نداده باشد و تا حد ممکن از یک خرید و از یک مارک باشد. در ماشین های تک رنگ و یا دو رنگ، در صورت چاپ کاغذ و مقوا به صورت ۴ رنگ و یا بیشتر، تا حد امکان، چاپ رنگ های بعدی به روز بعد حواله داده نشود، زیرا احتمال دارد با اشکال ریجستری (روی هم خوردن رنگ ها) مواجه شویم. به هنگام دسته کردن کاغذ و مقوا، کناره های آنها کج و یا لوله نشود، زیرا در آن صورت در ماشین به خوبی تغذیه نخواهد شد و توقف های متعددی را موجب می شود. بعضی از کاغذ ها باید در شرایط توصیه شده استفاده شوند. (مانند پشت چسب دارها.)

حذف دفترچه‌های کاغذی بیمه سلامت در سلماس کلیک خورد

ارومیه- ایرنا- فرآیند نسخه‌نویسی الکترونیک در سلماس به عنوان دومین شهر آذربایجان‌غربی پس از نقده کلیک خورد تا توسعه خدمات الکترونیک و حذف دفترچه‌های کاغذی در این شهرستان نیز آغاز شود.

نادر نانبخش شامگاه دوشنبه در مراسم آغاز فرآیند نسخه نویسی الکترونیک شهرستان سلماس گفت: پزشکان مؤسسه تشخیصی درمانی با تعریف نام کاربری ویژه و رمز عبور وارد سامانه الکترونیکی تجویز دارو می‌شوند و تجویزهای خود را برای بیمه‌شدگان این سازمان به راحتی انجام می‌دهند.

وی ادامه داد: در این سامانه به محض ورود شماره ملی بیمه شده سامانه مشخصه فرد بیمه شده را نمایش می‌دهد و اعتبار دفترچه ارائه شده نیز اعلام می‌شود که پزشک می‌تواند اقدام به تجویز نسخه کند.

وی با اشاره به اینکه نسخه در این روش به صورت الکترونیکی صادر می‌شود، بیان کرد: اگر دفترچه فرد مراجعه کننده دارای اعتبار باشد حق ویزیت بیمه‌ای و در صورت نداشتن اعتبار دفترچه، حق ویزیت آزاد از فرد دریافت می‌شود.

وی با اشاره به اینکه این طرح در حال حاضر در مؤسسه‌های خصوصی طرف قرارداد اجرا می‌شود، اعلام کرد: در این طرح فرآیند رسیدگی به نسخه‌ها به طور همزمان توسط سامانه صورت می‌گیرد و این عمل فرآیند پرداختی به موسسه‌ها را کوتاه‌تر می‌کند.

مدیرکل بیمه سلامت آذربایجان‌غربی گفت: طرح الکترونیکی کردن دفترچه‌ها با هدف کاهش هزینه‌ها، حذف کاغذ، بهره‌وری بیشتر و خدمات رسانی بهتر اجرایی می‌شود.

نانبخش ادامه داد: با حذف دفترچه، اطلاعات بیمار در سامانه به ثبت رسیده و با ارائه کد ملی از سوی بیمار، دسترسی به آن انجام می‌شود.

وی بیان کرد: در طرح حذف دفترچه‌ها راحتی شهروندان را مدنظر داریم و این برنامه با همکاری مؤسسات تشخیصی درمانی طرف قرارداد می‌تواند ثمرات بسیاری بر سیستم بهداشت و درمان داشته باشد.

مدیرکل بیمه سلامت آذربایجان‌غربی گفت: الکترونیکی شدن خدمات هزینه‌ها را پایین آورده و دریافت خدمات را آسان‌تر خواهد کرد.

رئیس هیأت مدیره نظام پزشکی شهرستان سلماس نیز در این جلسه گفت: براساس هماهنگی‌ها با مخابرات شهرستان زیر ساخت‌های لازم برای برقراری یک ارتباط سریع و مطمئن اینترنتی با اداره کل بیمه سلامت استان فراهم شده است.

بختیار زعفری ادامه داد: پزشکان می‌توانند با اعلام شماره تلفن ثابت مورد نظر خود به نماینده مخابرات برای استقرار این امکانات در مطب خویش اقدام کنند.

وی افزود: طبق هماهنگی‌ها در صورت ثبت نام جهت رفاه حال پزشکان و موسسه‌ها، کارشناسان مخابرات شهرستان در راستای انجام تمامی مراحل اداری و فنی به مطب‌ها مراجعه می‌کنند.

در ادامه این مراسم کلیه پزشکان و مؤسسات تشخیصی درمانی خصوصی شهرستان سلماس با فرایند نسخه نویسی الکترونیک و فرآیند کاری این سامانه الکترونیکی آشنا شدند.

براساس هدف گذاری انجام شده تا پایان شهریور در نظر است مطب‌ها و مؤسسات خصوصی این شهرستان بتوانند کاملاً با این شیوه تجویز نسخ آشنا شده و مراحل درمانی مراجعان را به این طریق انجام دهند.

اداره کل بیمه سلامت آذربایجان غربی در نظر دارد در فاز بعدی اجرایی این طرح نسخه نویسی الکترونیک و حذف دفترچه کاغذی را در شهرستان ماکو به عنوان سومین شهر استان اجرایی کند.

بیمه سلامت از دستاوردهای امیدبخش دولت تدبیر و امید بوده که از سال ۱۳۹۳ اجرا شده و در کنار صندوق‌های بیمه تأمین اجتماعی و نیروهای مسلح حرفی برای گفتن دارد و با اجرای آن آحاد مختلف جامعه و به خصوص نیازمندان از خدمات مناسب بهداشتی و درمانی بهره مند شده‌اند و هوشمندسازی مسیر تعالی روز افزون این دستاورد را هموار خواهد کرد.

اداره کل بیمه سلامت آذربایجان غربی بیش از ۲ میلیون نفر در این استان بیمه شده دارد که تحت پوشش پنج صندوق این سازمان (صندوق کارکنان دولت، صندوق روستاییان و عشایر و ساکنین شهرهای زیر ۲۰ هزار نفر، صندوق سایر اقشار، صندوق بیمه سلامت همگانی و صندوق بیمه سلامت ایرانیان) می‌باشند.