چالش‌های پلتفرم‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین در ایام کرونا در گفت‌وگو با استادکار
نویسنده: بنفشه نیک‌بخت
کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین نیز مانند هر کسب‌وکار دیگری بعد از شیوع ویروس کرونا مجبور به تغییر روند فعالیت‌های خود شده‌اند تا چالش‌های این ایام را پشت سر بگذارند.
شیوع ویروس کرونا در کشور و در پی آن تغییر عادات رفتاری مردم، خسارات زیادی را به برخی کسب‌وکارها وارد کرد. بسیاری از شرکت‌ها برای کاهش هزینه‌های خود ناچار به تعدیل نیروی کار شدند و برخی دیگر با اضافه کردن خدمات جدید متناسب با حال و روز کشور، مدل درآمد کسب‌وکار خود را تغییر دادند. به‌عبارتی می‌توان گفت همه‌ی کسب‌وکارها به‌نوعی تحت تأثیر قرار گرفتند اما تلاش کردند بهترین روش را برای حفظ بقای خود پیش بگیرند.
برخی کسب‌وکارها ازجمله کسب‌وکارهای ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین از تغییر در سطح سفارش‌های خود در مقایسه با مدت مشابه در سال گذشته خبر داده‌اند. کسب‌وکارهایی که برای بازار شب عید برنامه‌ریزی کرده و روزهای پرکاری را پیش‌بینی کرده بودند، بعد از شیوع ویروس کرونا مجبور شدند روند کاری خود را تغییر دهند. البته همه‌ی خدمات، کاهش سفارش نداشته‌اند و حتی تعداد برخی از آن‌ها مانند خدمات مربوط به ضدعفونی نسبت به گذشته افزایش پیدا کرده است.
کسب‌وکارهای کم‌خطر و همچنین با ریسک متوسط از ۲۳ فروردین‌ماه در استان‌ها و از ۳۱ فروردین‌ماه فعالیت مجدد خود را در تهران آغاز کرده‌اند و همه‌ی آن‌ها ملزم به رعایت پروتکل‌های بهداشتی تعیین‌شده از سوی وزارت بهداشت هستند. بسیاری از کسب‌وکارها پیش از بازگشایی محیط کار، برای حفظ سلامتی کارمندان خود اقدام به ضدعفونی محل کار کرده‌اند. علی فزونی، مدیرعامل استادکار، مرجع آنلاین خدمات می‌گوید در این ایام یکی از پرطرفدارترین خدمات پلتفرم، سرویس ضدعفونی بود که از سوی شرکت‌ها و برخی استارتاپ‌ها که مجبور به حضور فیزیکی در محل کار بودند مورد استقبال قرار گرفت. به‌گفته‌ی او این سرویس در منازل و ساختمان‌ها نیز ارائه می‌شود و حتی مدارس، دانشگاه‌ها، سازمان و سایر ارگان‌ها نیز بعد از اجرای دستور بازگشایی مجدد، می‌توانند از این خدمات برای ایمن‌سازی و ضدعفونی محل کار خود استفاده کنند.
فزونی معتقد است بازار ارائه‌ی آنلاین خدمات هنوز به عامه‌ی اصلی مردم نرسیده است یا به‌عبارتی هنوز همه‌گیر نشده است و این کسب‌وکارها تلاش می‌کنند با به‌روزرسانی محصولات و عملیات خود زودتر به این مرحله برسند. بعد از شیوع ویروس کرونا در کشور و تغییر عادات زندگی مردم، تنها راه بقای برخی کسب‌وکارهای اینترنتی این بود که خدمات جدیدی را متناسب با اوضاع کشور ارائه دهند. کم شدن سفارش برخی خدمات از سوی مردم منجر به کاهش درآمد متخصص‌هایی شد که با پلتفرم‌های ارائه‌دهنده‌ی خدمات آنلاین همکاری داشتند اما درنهایت آن‌ها با تغییر شیوه‌های بازاریابی موفق شده‌اند درآمد متخصصان را به سطح قابل قبولی برسانند.
فزونی می‌گوید فصلی بودن (seasonality) یکی از نکات سرویس‌ها است و هر سرویسی به فراخور زمان با تغییر عرضه و تقاضا مواجه می‌شود و استادکار با به‌کارگیری تکنولوژی میان عرضه و تقاضای بازار تعادل متناسبی ایجاد کرده است؛ به‌عنوان مثال ضدعفونی منزل و محیط کار یکی از خدمات جدیدی است که این روزها باتوجه به شرایط کشور از سوی پلتفرم استادکار ارائه می‌شود تا افرادی که دسترسی به موارد ضدعفونی‌کننده ندارند نگرانی بابت این موضوع نداشته باشند. او همچنین می‌گوید در طرحی مشترک با یکی از بزرگ‌ترین و مطمئن‌ترین تولیدکنندگان مواد ضدعفونی کشور، تأمین محلول ضدعفونی‌کننده‌ی آنولیت را شروع کرده‌اند.
شیوع ویروس کرونا در کشور روی قیمت‌ها هم تأثیرگذار بود هر کسب‌وکار با شبکه‌ی وسیع و متنوعی از مشتریان و تأمین‌کنندگان در ارتباط است و از آن‌ها تأثیر می‌پذیرد، تأثیرپذیری هریک از اجزای این شبکه از شیوع کرونا، می‌تواند اثر متفاوتی روی کسب‌وکار بگذارد. با این حال برخی کسب‌وکارها مانند استادکار در این ایام تغییری در قیمت سرویس‌های خود نداشته‌اند و با هماهنگی‌های لازم و همچنین همکاری متخصصان خود توانسته‌اند قیمت‌ها را کنترل کنند. ناگفته نماند که استادکار سرویس‌ها را با تحلیل داده‌ها، مشورت سرویس‌دهندگان و همچنین مطالعات بازار قیمت‌گذاری می‌کند؛ قیمت‌های این پلتفرم به‌صورت دوره‌ای و باتوجه به تورم بازار به‌صورت خودکار با تحلیل داده‌ها در محصول بررسی شده و به فراخور زمان تغییر می‌کند.
تعدیل نیرو، یکی دیگر از مسائلی است که این روزها صحبت از آن زیاد به عمل می‌آید. به‌عنوان مثال سازمان فناوری اطلاعات ایران در گزارشی تأثیر شیوع ویروس کرونا بر کسب‌وکارهای فناوری اطلاعات در کشور را بررسی کرده و می‌گوید ۱۸ درصد شرکت‌ها مجبور به تعدیل نیروهای خود شده‌اند که اغلب آن‌ها در حوزه‌ی نرم‌افزار فعال بوده‌اند. البته این موضوع در مورد تمامی کسب‌وکارها و مخصوصا شرکت‌هایی که نیروی کار ثابت ندارند صادق نیست. به‌عنوان مثال مدیرعامل استادکار می‌گوید نه‌تنها همکاری خود را با متخصصان قطع نکرده است بلکه نیروی مخصوص ضدعفونی نیز استخدام کرده و برای آن‌ها کلاس‌های آموزشی نیز برگزار کرده است. البته در این میان متخصصانی هم بوده‌اند که نکات بهداشتی را رعایت نکرده باشند که درنهایت مشکل با اخطار و جریمه حل شده است. فزونی می‌گوید استادکار به کمک تکنولوژی و با استفاده از ابزارهای اتومیشن در عملیات و بازاریابی که متناسب با بازار توسعه داده شده است، به مشکلات متخصصان و رابطه‌ی آن‌ها با مشتری رسیدگی می‌کند. استادکار بیش از ۵۰ هزار متخصص خدماتی دارد که با دانش و آگاهی در مورد کیفیت کار آن‌ها نظارت می‌کند بنابراین کاربران می‌توانند با اطمینان خاطر از سرویس فنی و خدماتی مورد نیاز خود مانند تعمیرات لوازم منزل، سرویس تأسیساتی، خدمات ضدعفونی شرکت‌ها و منازل و دیگر خدمات فنی اورژانسی از اپلیکیشن استادکار استفاده کنند.
همه‌ی ما این روزها توصیه‌های بهداشتی را بیشتر از هر زمانی رعایت می‌کنیم و دیدار با دوستان یا اعضای خانواده را به حداقل رسانده‌ایم تا هم خودمان و هم اطرافیانمان از ویروس کرونا در امان بمانیم. با این حال همه‌ی افراد قادر به انجام دادن کارهای خدماتی منزل یا محیط کار خود به‌تنهایی نیستند یا دانش کافی برای انجام دادن آن را نداشته و مجبور هستند از متخصصان کمک بگیرند. اما مطمئنا یکی از مهم‌ترین دغدغه‌ی مشتری‌ها این است که بدانند فرد ارائه‌دهنده‌ی خدمات که به منزل مراجعه می‌کند نیز نکات بهداشتی برای جلوگیری از شیوع ویروس کرونا را رعایت می‌کند. فزونی در رابطه با این موضوع می‌گوید به متخصصان پلتفرم استادکار آموزش‌های پیشگیرانه داده شده است و این افراد می‌دانند برای حفظ سلامتی خود و مشتری‌ها چه اقداماتی را در زمان مراجعه به منزل مشتری انجام دهند؛ به‌عنوان مثال استفاده از ماسک و دستکش توسط متخصصان اجباری بوده و هر شخصی که این قانون را رعایت نکند جریمه خواهد شد، حتی به مشتری‌ها گفته می‌شود که درصورت رعایت نکردن متخصص می‌توانند از ورود آن‌ها به منزل جلوگیری کرده و بعد از تماس با پشتیبانی از خدمات متخصص دیگری بهره‌مند شوند. همچنین هزینه‌ی تهیه‌ی ماسک و دستکش توسط استادکار به آن‌ها پرداخت می‌شود تا دغدغه‌ی مالی از این بابت وجود نداشته باشد.
فزونی که سابقه‌ی راه‌اندازی چند استارتاپ در حوزه‌ی تکنولوژی را در کارنامه‌ی خود دارد معتقد است استارتاپ‌ها با استفاده از تکنولوژی و با تکیه بر دانش، اشتیاق و توانایی حل مسئله و نیروی جوان و تحصیل کرده می‌توانند راه حلی برای دوره‌های سخت پیدا کنند. به باور او ذات چابک استارتاپ‌ها در تغییرات گسترده‌ی بازارها، هم باعث حل مشکلات مردم با روش‌های سریع و بهینه می‌شود و هم فرصت‌های کسب‌وکاری جدیدی را ایجاد می‌کند. به‌گفته‌ی فزونی، استادکار آماده‌است تا با تمام ظرفیت موجود به کمک مردم و شرکت‌ها بیاید زیرا معتقد است توان و تخصص شرکت‌های استارتاپی امکان عبور ایمن‌تر و کم‌هزینه‌تر از بحران کنونی و همچنین حفظ شغل و منابع درآمد بخشی از افراد جامعه را فراهم می‌کند.
