به گزارش خبرنگار کتاب ایرنا، مصرف کاغذ در نشر کشور در سال حدود ۶۰ هزار تن کاغذ است این در حالی است که ایران در ابتدای دولت سیزدهم، فقط پنج هزار تن تولید کاغذ داشت. مشکلاتی که مسائل واردات کاغذ، افزایش قیمت آن به دلیل افزایش بهای ارز و دسترس‌ناپذیر شدن آن برای ناشران مطرح شد، مساله تولید داخلی کاغذ را جدی‌تر از قبل کرد.
محمدمهدی اسماعیلی در آبان ۱۴۰۱ درباره برگزاری آیین شکرانه استمرار توزیع کاغذ ایرانی در فضای مجازی نوشت: «خودکفایی کاغذ با افزایش تولید و فعال شدن دو کارخانه دیگر قابل دستیابی است.»
به گفته وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در آن زمان ماهانه هزار تن کاغذ کارخانه کاغذ و چوب مازندران در اختیار ناشران قرار می‌گیرد و خودکفایی با افزایش تولید و فعال شدن دو کارخانه دیگر قابل دستیابی است.
خودکفایی در حوزه کاغذ از اهداف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و اسماعیلی همواره بر این نکته تاکید دارد. او در بهمن ۱۴۰۱ به نقش حمایتی و تسهیل‌گری این وزارتخانه اشاره کرد و گفت: اساسا بخش عمده‌ای از موضوع خودکفایی در صنعت کاغذ بر عهده بخش خصوصی است.
صادرات کاغذ تولید ایران به کشورهای مختلف
حالا بعد از گذشت یک سال اسماعیلی با اعلام خبر نزدیک بودن جشن خودکفایی کاغذ، در اواسط آبان ۱۴۰۲ به نزدیکی به خودکفایی کاغذ تاکید کرد. وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی به نزدیکی به خودکفایی تولید کاغذ تاکید بیشتری دارد. به گفته او تولید کاغذ در ایران نزدیک به ۸۰ هزار تن رسیده و در زمینه کاغذ تحریر و کاغذ مورد نیاز برای نشر خودکفا شدیم.
در نتیجه توجه به این بخش، شرکت‌ها و کارخانه‌هایی که در زمینه کاغذ فعال بودند و به دلایلی در سال‌های اخیر فعالیت نمی‌کردند و تعطیل شدند، در زمینه تولید کاغذ ارتقای ظرفیت پیدا کردند و یک مجموعه بزرگ نیز در آینده نزدیک در شیراز راه‌اندازی خواهد شد که اتفاق بسیار مهمی در صنعت تولید کاغذ است.
وزیر فرهنگ و ارشاد با تاکید بر اینکه در ادامه روند تولید کاغذ ایرانی، اقداماتی برای حمایت از حوزه نشر و مطبوعات انجام خواهد شد، اعلام کرد که بخشی از تولیدهای کاغذ ایرانی به کشورهای مختلف صادر خواهد شد.
استفاده از کاغذ تولید شده در کارخانه مازندران در چاپخانه افست
تولید کاغذ در ایران اگرچه نیازهای نشر و مطبوعات را رفع می‌کند، اما می‌تواند برای محیط زیست ایران تخریب کننده باشد. این در حالی است که به گفته معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در مرداد ۱۴۰۱، کارخانه مازندران مشکلات زیست محیطی ندارد زیرا الوار مورد نیاز آن از روسیه وارد می‌شود و از جنگل‌های شمال کشور برداشتی انجام نمی‌شود. این کارخانه همچنین آب اکسیژنه مورد نیازش را از ترکیه و کشورهای همسایه وارد می‌کند.
کارخانه تولید کاغذ و چوب مازندران پیش از این ۹۰ هزار تن کاغذ در سال تولید داشت، این در حالی است که تولید این کارخانه در سال ۱۴۰۱ بیش از ۴۰ هزار تن رسیده بود و با توجه به اهمیت موضوع به ۷۰ هزار تن رسید.
در ادامه روند تولید و مصرف کاغذ ایرانی، نقدهایی بر تاثیر کاغذ تولید ایران بر دستگاه‌های چاپ شده بود. یاسر احمدوند آبان ۱۴۰۱ درباره کیفیت کاغذ تولید داخلی اظهارکرد: کاغذ تولید شده در کارخانه مازندران برای دستگاه‌های چاپ افست مناسب‌تر است و در چاپخانه‌های افست مورد استفاده قرار می‌گیرد. شاید این کاغذ برای برخی از دستگاه‌های چاپ دیجیتال مناسب نباشد؛ البته تا کنون بازخورد اینچنین نداشتم و ناشرانی که درخواست داشتند، کاغذ خود را دریافت کردند. دراین روزها بیش از کاغذی که تولید شده‌است، متقاضی داریم.
معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی درباره تاثیر ارائه کاغذ کارخانه مازندران به تنظیم قیمت بازار بیان کرد: امکان استفاده ناشرانی که تیراژ بالا دارند، از کاغذ چاپ مازندران سبب می‌شود، حجم تقاضای ناشران از بازار کاهش پیدا کند و در تعادل قیمت هم تاثیر خواهد داشت. تصور نمی‌کنم این کاغذ را بتوان با قیمت پایین‌تری ارائه کرد.
یارانه کاغذ حمایت از کتاب است
وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی وظیفه‌ای در زمینه تولید و توزیع کاغذ ندارد؛ اما به دلیل حمایت از ناشران، وزارتخانه وارد این حوزه شده است. یارانه هم باید به سمت مصرف‌کننده برود نه تولیدکننده این جمله را معاون فرهنگی وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در اردیبهشت ۱۴۰۲گفت و توضیح داد: یارانه کاغذ را حمایت از ناشر نمی‌دانیم بلکه حمایت از کالای خوب خواندنی است.
کارخانه کاغذ پارس که در جنوب قرار دارد، از نی شکر و باگاس برای تولید کاغذ استفاده می‌کند، این کارخانه متعهد شد که ۲۵ هزار تن کاغذ تحریر تا پایان سال در اختیار وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی قرار دهد. کارخانه زاگرس که بر اساس جوهرزدایی عمل می‌کند، کاغذ سفید تولید کرده است، کارخانه زاگرس شیراز هم در حال تکمیل است و با دستوراتی که برای تسهیلات اقدامات آن صادر شده، به احتمال زیاد حدود ۴۰ هزار تن کاغذ در این کارخانه تأمین شود.
احمدوند آبان ۱۴۰۲ درباره آخرین وضعیت تولید کاغذ در ایران به خبرنگار کتاب ایرنا اعلام کرد: در این روزها تولید کاغذ توسط کارخانه دیبای شوشتر در خوزستان و مازندران انجام می‌شود و در اختیار ناشران قرار می‌گیرد. بخشی از کاغذهای خارجی که وارد شده بود در حال توزیع است، بازار کاغذ شرایط خوبی دارد. قیمت جهانی کاغذ افزایش یافته است و مقداری روی قیمت کاغذ داخلی اثر می‌گذارد. تلاش برای این است که نوسان قیمت کاغذ در بازار کم باشد.
