شیوه مدیریتی روزنامه «صمت» الگوی جدید در تاریخ مطبوعات ایران
مدیر مسئول روزنامه سهامداری صمت به شایعات درباره این روزنامه پاسخ داد و الگوی مدیریتی آن را مدل جدید در تاریخ مطبوعات ایران معرفی کرد.
به گزارش خبرنگار مهر، از اواسط سال ۹۶ که بحران افزایش قیمت دلار در کشور شکل گرفت و متعاقب آن وضعیت کاغذ تحت تأثیر قرار گرفت تقریبا هفته ای نیست که از تحریریه نشریات و روزنامه های مختلف خبرهای متأثر کننده ای به گوش نرسد. روزی یک روزنامه خبر می دهد که تا اطلاع ثانوی تعطیل شده است و روز دیگر روزنامه ای اعلام می کند چند صفحه خود را کم کرده یا قطع خودش را کوچک کرده تا بتواند به حیات خودش ادامه دهد. در این میان هم هر روز خبرنگاران بیشتری کارشان سخت تر می شود و روزگار خوشی ندارند.
البته در این فضای نامناسب هراز گاهی از سوی دولتمردان هم خبر می رسد که برای رفع مشکل کاغذ مطبوعات دست به کار شده اند اما تا لحظه نگارش این گزارش هنوز هیچ مدیر مسئولی به طور رسمی شهادت نداده است که مشکلش برای تهیه کاغذ به طور کامل رفع شده است یا سهمیه ای که دولت به آنها تخصیص داده است تکافوی نیازشان را می کند. با وجود چنین فضای سختی برای فعالیت مطبوعاتی و مشکلات تهیه کاغذ جولان برخی شایعات هم در این فضا به مشکلات بیش از پیش افزوده است و ذینفعان مطبوعات کشور را متأثر کرده است.
تعطیلی روزنامه صمت؛ شایعه یا واقعیت؟
یکی از اخباری که در اولین روز هفته –شنبه ۶ مهر- در میان فعالان حوزه رسانه به گوش رسید خبر «تعطیلی قریب الوقوع روزنامه صمت» بود. آنچه که در لا به لای این اخبار به شکل برجسته ای مطرح می شد این بود که روزنامه فوق از سوی سازمان ایدرو تحت فشار قرار گرفته است تا ساختمانی که تحریریه روزنامه در آن مستقر است را به سازمان مذکور پس دهد و روزنامه هم تعطیل شود. گویا این خبر از سوی برخی خبرنگارانی که همکاری شان با این روزنامه به اتمام رسیده منتشر شده است.
«ناصر بزرگمهر»، مدیر مسئول این روزنامه که از چهره های با سابقه مطبوعاتی است در گفت و گو با خبرگزاری مهر از این ماجرا روایت دیگری دارد. او می گوید: روزنامه صمت هم در شرایطی همچون سایر روزنامه ها به سر می برد و مشکلات این روزهای مطبوعات این کشور دامن این روزنامه را هم گرفته است. اما آنچه که در جزییات خبر تعطیلی این روزنامه و …. گفته می شود «شایعاتی حول و حوش این روزنامه است.»
تعطیلی بسیاری از روزنامه ها
وی می افزاید: مجموعه ای که روزنامه صمت را منتشر می‌کرده است تا پیش از این ۷ نشریه و روزنامه همچون «گسترش صنعت»، «گسترش تجارت» و «روزگار اقتصاد» را منتشر می کرده است که اینها در ماه های قبل تعطیل شده اند. در حال حاضر هم با وجود گران شدن کاغذ روزنامه صمت که نشریه اصلی این مجموعه است کماکان منتشر می شود.
مدیر مسئول روزنامه صمت اشاره می‌کند: مشکلات کاغذ برای روزنامه هایی که به صورت کاغذی منتشر می شوند وضعیت سختی است. در حالی که برخی نسخه الکترونیکی (pdf) را منتشر می کنند و مشکلی برای تهیه کاغذ ندارند. اما روزنامه های اصلی که مخاطب دارند نمی توانند به چنین شیوه ای منتشر شوند.
چند سیاست صمت برای مقابله با مشکلات
وی ادامه می دهد: با توجه به مشکلات کاغذ سیاست توزیع هدفمند و تیراژ کمتر را در پیش گرفته ایم و البته تعدیل نیروی انسانی را در مجموعه دنبال کرده ایم. هرچند برایمان سخت است با نیروهایی متخصص این نشریه قطع همکاری کنیم اما به دلیل اینکه تعدادی از روزنامه های این مجموعه تعطیل شده اند امکان حفظ تمام نیروی انسانی را نداریم.
بزرگمهر با اشاره به اینکه اصلی ترین عامل برای قطع همکاری با نیروهای انسانی این مجموعه نداشتن حامی برای روزنامه است، تأکید می کند: یکی از مشکلاتی که روزنامه صمت دارد قرار گرفتن در معرض توطئه ها و اتهام های گوناگون است.
تغییر شیوه مدیریت صمت از ۵ سال قبل
وی می افزاید: روزنامه صمت عمر ۳۰ ساله دارد که در بیست و پنج سال اول با عنوان روزنامه گسترش صمت وابسته به سازمان ایدرو و وزارتخانه صنعت، معدن و تجارت بود. اما بعد از این در دوران وزارت محمدرضا نعمت زاده بر وزارت صمت و به پیشنهاد وی قرار شد وابستگی این روزنامه از مجموعه وزارتخانه به اتمام برسد و در قالب تأسیس یک موسسه مطبوعاتی متشکل از تمام اعضای تحریریه و کارمندان، کارکنان این مجموعه به عنوان سهامدار معرفی شدند. این برای اولین بار بود در تاریخ مطبوعات ایران بود که در کنار ۲ مدل مدیریتی یک روزنامه (مدیریت شخص حقیقی و مدیریت شخص حقوقی) نوع سومی از مدیریت یعنی مدیریت موسسه ای متعلق به کارکنان سهامدار هم ایجاد شد.
از نگاه بزرگمهر شیوه های مدیریت شخص حقیقی باعث می شد تا فرد مدیر مسئول خودش از مزایای مدیریتی همچون دریافت یارانه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی بهره مند شود و یا در شیوه مدیریت شخص حقوقی یارانه وزارتخانه مذکور به جیب یک سازمان و نهاد دولتی می رفت. اما شیوه سوم باعث می شود یارانه ارشاد (و مزایا) در اختیار همه کارکنان موسسه قرار گیرد. با طرح این موضوع مدیر مسئول روزنامه صمت می گوید: شیوه مدیریتی اخیر هنوز در ایران جانیفتاده است اما بسیاری افراد به ما اتهام زنی می کنند. به عنوان مثال هنوز می گویند روزنامه وابسته به وزارت صنعت، معدن و تجارت است.
یارانه ارشاد به کدام بخش روزنامه صمت می رود؟
بزرگمهر ادامه می دهد: یارانه وزارت ارشاد در روزنامه صمت به جیب مدیر مسئول نمی رود بلکه در حساب بانکی وارد می شود که در اختیار بخش مالی موسسه است و آنها متناسب با نیاز مجموعه این پول را هزینه می کنند. به عنوان مثال پرداخت دستمزد و اقلام چاپی مورد نیاز از این محل پرداخت می شود. شیوه اداره سهامداری روزنامه صمت باعث شده است کارکنان خودشان در امور آن دخیل هستند و حتی می توانند مدیر مسئول را تغییر دهند.
مدیر مسئول روزنامه صمت با اشاره به اینکه هم اکنون ۹۰ نفر از کارکنان سهامدار این روزنامه هستند، می افزاید: افراد بر اساس مسئولیت شان در این روزنامه ترکیبی مساوی از سهام دارند البته حدودا مساوی است. ما هم این شیوه مدیریت روزنامه را در هر شماره قید می کنیم و در کلیشه آن عبارت «اولین روزنامه سهامداری ایران» درج می شود و امیدواریم این شیوه مدیریتی در ایران رشد و توسعه پیدا کند.
پایان زمان قرارداد اجاره صمت
در پایان این گفت و گو بزرگمهر در پاسخ به این سوال که آیا پس دادن ساختمان تحریریه این روزنامه صحت دارد هم می گوید: ساختمانی که تحریریه روزنامه در آن مستقر است متعلق به سازمان ایدرو است و اجاره ای به عنوان مالک دریافت می کند. در حال حاضر قرارداد اجاره در حال اتمام است و امیدواریم این قرارداد تمدید شود.
